موضوع: اخبار
مرحله دومِ دومین نشست از سلسله نشست‌های فقه‌پژوهی مؤسسه فقه الثقلین وابسته به دفتر آیت الله العظمی صانعی، با موضوع «چالش‌های حقوق زنان در فقه» صبح روز پنجشنبه ۲۲ آذرماه با حضور جمع کثیری از استادان حوزه و دانشگاه، فعالان حوزه زنان و علمای اهل سنت در سالن همایش‌های تالار شهر شورای شهر مشهد مقدس برگزار شد.
به گزارش مرجع ما به نقل از شفقنا، در این نشست خانم دکتر «زهرا شجاعی» در سخنانی با موضوع «تحولات زمان و ضرورت بازپژوهی حقوق زنان» گفت: بهترین قانون اگر بدون پشتوانه باشد و جامعه نسبت به آن پذیرش نداشته باشد راه به جایی نمی‌برد. فرآیند قوانین در کشور ما باید از مسیری بگذرد که پذیرش آن بالا برود.
این پژوهشگر حوزه زنان گفت: آگاهی زنان، تجارب سیاسی آنها و حضور اجتماعی آنها متفاوت شده است. زن را به سمت فرمانداری منصوب نمی‌کنند اما اشکال ندارد که این زن معاون رئیس جمهور شود.
وی با اشاره به سخنان حسن روحانی گفت: اینکه رئیس جمهور می‌گوید نمی‌توانم وزیر زن انتخاب کنم یعنی از یک جایی به او گفته‌اند. از یک جایی زنگ زده‌اند و شرایط را به شکلی پیش برده‌اند که رئیس جمهور از تصمیم خود منصرف شده است. مگر در زمان آقای خاتمی نگفتند اگر وزیر زن انتخاب کنی ما به مردم می‌گوییم مالیات ندهید؟
زهرا شجاعی افزود: فقه باید جلوتر از زمان باشد تا بتواند پاسخ نیازهای زمان را بدهد. امام بر نقش سازنده زن در جوامع اسلامی تاکید دارند. تاثیر شرایط در استنباط احکام بسیار تاثیرگذار است. همین امام که در سال ۴۱ در برابر لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی آن واکنش را دارند می‌گوید زنان انسان‌سازند و می‌خواهد که از آنها در روند تعالی جمهوری اسلامی حضور داشته باشند.
وی نگاه مردسالارانه را منحصر به جهان اسلام ندانست و گفت: نگاه مردسالارانه یک نگاه جهانی بوده است. ببینید افلاطون و ارسطو درباره زنان چه می‌گویند. مگر آمریکا حق رأی را از زنان سلب نکرده بود؟ کشور سوئیس همین چند سال قبل به زنان حق رای داد. این یک فرهنگ جهانی بود که در جهان غالب بود. هنوز هم هست. هنوز در آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی از تولد فرزند پسر بیشتر شاد می‌شوند.
این پژوهشگر حوزه زنان با اشاره به سرعت تغییر در دنیای امروز گفت: دنیای جدیدی شده و این یک الزاماتی دارد. حقوقدان باید خود را ملزم بداند که ضمن حفظ اخلاق، قوانین جدیدی را پایه‌ریزی کند. من برای رفتن به دانشگاه با اجازه کتبی آیت الله مهدوی کنی به دانشگاه رفتم. یعنی رفتن به دانشگاه ضد ارزش بود و شاغل بودن زن ضد ارزش بود. در قانون مشاطه‌گری دون شأن زن دانسته شده اما الان مدیر سالن زیبایی شأنیت اجتماعی پیدا کرده است.
وی با طرح این پرسش که «آیا دورانی که تحصیل زن ضد ارزش بود با شرایطی که بیشتر از ۵۰ درصد دانشجویان را زنان تشکیل می‌دهند یکسان است؟» گفت: بحث توجه به شخصیت زن ضروری است. از طرفی اگر برای ما عدالت به عنوان یک مبنا قرار بگیرد، در وضع و توسعه و تبیین قوانین بهره زیادی می‌بریم. باید از ظرفیت‌های فقه برای موتور محرک تحولات اجتماعی استفاده کرد. جاودانه و پویا شدن فقه باید در اینجا نقش ایفا کند. این به معنای آوردن اسلام جدید نیست بلکه به معنای پاسخ فقه به نیازهای روز جامعه است.
زهرا شجاعی با اشاره به نقش ذهنیت‌های اجتماعی و جهان‌بینی مجتهدان در صدور فتوا گفت: مجتهد علاوه بر تشخیص مساله، باید اول مانند شیخ مفید چاه ذهن خود را پر کند و بعد حکم بدهد. تا زمانی که نقش زنان در ذهن مجتهد جایگاه حقیقی خود را نداشته باشد فتوا درست نمی‌شود. تا زمانی که مردان اهلیت داشته باشند و زنان برای مردان خلق شده باشند و تا زمانی که به عقیده مجتهد خدا خواسته زنان بی‌سواد باشند و اکثر اهل جهنم زنانند، نمی‌توان مطابق با شرایط روز فتوا داد.
این پژوهشگر حوزه زنان گفت: قوانین باید با شرایط سازگار باشند. اگر نباشند جامعه آن را تعلیق می‌کند مانند رجم کردن که امروز تعلیق شده است. اما آیا نمی‌توان گفت امروز اخلاق اجتماعی نمی‌پذیرد که مرد فقط حق طلاق داشته باشد؟ «عاشروهن بالمعروف» امروز با صد سال قبل متفاوت است. «عاشروهن» تکلیف اخلاقی نیست. حقوقی است که نباید با عسر و حرج همراه باشد و با توجه به تحولات دنیای جدید و تغییر سبک زندگی باید تفسیر شود.
وی تصریح کرد: بحث دفاع از حقوق زنان نباید در سطح جعل قانون بماند و باید در همه سطوح عدالت، لحاظ شود. برای اجرای عدالت که هدف همه ما بوده و هدف جمهوری اسلامی بوده و هست نیازمند یک برنامه جامع هستیم. صرف اصلاح قوانین و مقررات، همه مسائل زنان را حل نمی‌کند. نیازمند یک سند جامع هستیم که بخشی از آن قانون و بخشی از آن ورود زنان به روند توسعه و فرهنگ سازی است و اگر این کار را نکنیم روزگار همه چیز را بر ما تحمیل می‌کند.
