موضوع: کتب استفتائی
خمس
(س ) شخصى مقدارى پول مخمّس در بانك دارد و مقدارى هم از منافع درآمد سال كه خمس آن را نپرداخته است، اينك براى مخارج منزلش از بانك پول برداشت مى‌كند و قصدش اين است كه آنها غير مخمّس باشد، و يا در منزل دو جور پول با هم مخلوط شده و تمييزى بين آنها نيست. آيا در غير مخمّس با قصد متعيّن مى‌شود يا نه؟
ج ـ آرى، با قصد تعيين مى‌شود.
(س ) آيا جايز است قبل از رسيدن سال خمسى، شخص اموال خود را به قصد فرار از خمس ببخشد؟
ج ـ موجب برائت ذمّه نمى‌گردد و بايد خمس آن را بپردازد، چون اين گونه هبه‌ها جزو مئونه حساب نمى‌شود و حلول حول، در خمس شرط نيست و جنبه ارفاق دارد، بر خلاف جاهايى در زكات كه حلول حول معتبر است، مانند (اغنام) كه در آنجا حلول شرطيت دارد و اگر قبل از حلول و تحقّق شرط، هر چند براى فرار از زكات باشد هبه نمايد، زكات از او، همان گونه كه در روايات هم آمده، ساقط است، يعنى قاعدتاً و روايةً ساقط است.
(س ) آيا جهيزيّه‌اى كه براى دختران تهيّه مى‌گردد و كنار گذاشته مى‌شود، متعلّقِ خمس است يا خير؟
ج ـ متعلّقِ خمس نيست و جزو مئونه است.
(س ) آيا اگر پولى براى خريد جهيزيّه كنار گذاشته شود، با جنس آنْ كه خريدارى شود، فرق دارد يا خير؟
ج ـ ظاهرآ فرقى ندارد و متعلّقِ خمس نيست.
(س ) كسى كه براى خريد خانه، احتياج به پس‌انداز در سالهاى متوالى دارد، آيا به اين پول، خمس تعلّق مى‌گيرد يا خير؟
ج ـ با فرض احتياج به پس‌انداز و عدم قدرت تأمين آن در يك سال، به پول آن در حدّ متعارف، عدم تعلّق خمس بعيد نيست هر چند احتياط مستحب در مصالحه است.
(س ) اين جانب مبلغى را به عنوان وديعه جهت خريد ماشين سوارى، به حساب يك شركت خودروسازى واريز كرده‌ام تا در سال آينده آن ماشين را تحويل بگيرم. آيا به اين مبلغ، خمس تعلّق مى‌گيرد يا خير؟
ج ـ اگر مورد احتياج باشد، چون خرج براى مئونه است، خمس ندارد.
