موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

3 ـ حلق يا تقصير

ششمین واجب حجّ، حلق یا تقصیر است، و معتبر است این عمل را به قصد حلق یا تقصیر و براى تقرّب به خداوند متعال انجام دهد، و انجام آن پیش از روز عید جایز نیست، و احوط و اولى آن است كه از روز عید تأخیر نیندازد.

 

و احتیاط واجب آن است كه پس از رمى جمره عقبه و قربانى كردن انجام شود، ولى چنانچه پیش از آن دو یا پیش از قربانى كردن از روى جهل به حكم یا فراموشى انجام دهد، كفایت مى كند و لازم نیست دوباره انجام دهد.

 

مسأله ۴۰۰ ـ تراشیدن سر بر زنها جایز نیست، بلكه فقط باید تقصیر كنند.

 

مسأله ۴۰۱ ـ مرد بین حلق و تقصیر مخیر است كه هركدام را خواست اختیار كند، و سرتراشیدن افضل است، ولى كسى كه موى سر خود را با صمغ یا عسل یا مانند آن به هم چسبانده باشد، و یا پس از جمع كردن و تاب دادن آن به هم گره زده و بافته باشد، اقوى این است كه تراشیدن سر بر او متعین است.

 

و كسى كه اوّلین سفر حجّ اوست، اقوى جواز تقصیر براى اوست اگرچه سرتراشیدن براى او مستحب مؤكّد است.

 

مسأله ۴۰۲ ـ كسى كه مخیر است بین حلق و تقصیر در صورتى كه بداند اگر سر خود را بتراشد سلمانى (آرایشگر) سر او را زخمى مى كند باید تقصیر را اختیار كند، و كسى كه تراشیدن سر بر او متعین است، چنانچه سر تراشیدن بدون خون آمدن براى او ممكن نباشد، باید سر خود را بتراشد و چیزى بر او نیست.

 

مسأله ۴۰۳ ـ خنثاى مشكل، اگر موى سر خود را نچسبانده یا نبافته باشد باید تقصیر نماید، وگرنه ـ كه مویش را به هم چسبانده یا بافته باشد ـ باید جمع كند بین تقصیر و حلق، و احوط و اولى آن است كه ابتدا تقصیر و سپس حلق نماید.

 

مسأله ۴۰۴ ـ هرگاه محرم حلق یا تقصیر نماید تمام چیزهایى كه به واسطه احرام بر او حرام شده بود برایش حلال مى شود، مگر زن و بوى خوش، و ظاهر آن است كه شكارى كه به واسطه احرام بر او حرام شده بود حلال مى شود، اگرچه احتیاط مستحب آن است كه از آن اجتناب شود.

 

مسأله ۴۰۵ ـ چنانچه از روى فراموشى یا جهل به حكم حلق و تقصیر ننماید تا این كه از منى خارج شود، باید به منى برگردد و سر خود را بتراشد و یا تقصیر كند.

 

و همچنین است، بنابر احتیاط واجب، اگر پس از خروج از مكّه و در راه بازگشت یادش بیاید یا علم به حكم پیدا كند، و چنانچه نتواند برگردد، یا دشوار باشد، باید در همان جا حلق یا تقصیر نموده، و در صورت امكان و نبودن حرج مویش را به منى بفرستد.

 

مسأله ۴۰۶ ـ چنانچه از روى فراموشى یا جهل حلق و تقصیر را انجام ندهد و پس از فارغ شدن از اعمال حجّ یادش بیاید یا علم پیدا كند، باید آن را تدارك كند، و واجب نیست طواف و سعى را دوباره انجام دهد، اگرچه احتیاط مستحب آن است كه پس از تدارك آن دو را اعاده كند، خصوصاً اگر پیش از خروج از مكّه یادش بیاید یا علم به حكم پیدا كند.