موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
نمازهاى واجب يوميّه
نمازهاى واجب یومیه غیر از جمعه پنج است ، ظهر و عصر هر كدام چهار ركعت ، مغرب سه ركعت ، عشاء چهار ركعت ، صبح دو ركعت.
مسأله ۷۳۵ ـ در سفر و خوف باید نمازهاى چهار ركعتى را با شرایطى كه در محلّ خود ذكر مى شود دو ركعت خواند.
وقت نماز ظهر و عصر
مسأله ۷۳۶ ـ اگر چوب یا چیزى مانند آن را ـ كه شاخص مى گویند ـ راست در زمین هموار فرو برند ، صبح كه خورشید بیرون مى آید ، سایه آن به طرف مغرب مى افتد و هر چه آفتاب بالا مى آید این سایه كم مى شود و در شهرهاى ما ، در اوّل ظهر شرعى به آخرین درجه كمى مى رسد ، و ظهر كه گذشت سایه آن به طرف مشرق بر مى گردد و هر چه خورشید رو به مغرب مى رود سایه زیادتر مى شود.
بنابراین وقتى سایه به آخرین درجه كمى رسید و دو مرتبه رو به زیاد شدن گذاشت معلوم مى شود ظهر شرعى شده است ، ولى در بعضى شهرها كه گاهى موقع ظهر سایه بكلّى از بین مى رود ، بعد از آن كه سایه دوباره پیدا شد معلوم مى شود ظهر شده است.
مسأله ۷۳۷ ـ وقت نماز ظهر و عصر ما بین زوال تا غروب آفتاب است ، ولى چنانچه نماز عصر را عمداً قبل از نماز ظهر بخواند باطل است ، مگر این كه از آخر وقت بیش از به جا آوردن یك نماز وقت نباشد كه در این فرض اگر كسى تا این موقع نماز ظهر را نخوانده ، باید نماز عصر را بخواند و بعد از آن نماز ظهر را قضا كند ، و اگر كسى پیش از این وقت سهواً تمام نماز عصر را پیش از نماز ظهر بخواند نمازش صحیح است ، و احتیاط واجب آن است كه آن را نماز ظهر قرار داده و چهار ركعت دیگر به قصد ما فى الذمّه به جا آورد.
مسأله ۷۳۸ ـ اگر پیش از خواندن نماز ظهر سهواً مشغول نماز عصر شود ، و در بین نماز بفهمد اشتباه كرده است ، باید نیت را به نماز ظهر برگرداند ، یعنى نیت كند كه آنچه تا حال خوانده ام و آنچه را مشغولم و آنچه تا آخر نماز مى خوانم همه نماز ظهر باشد ، و بعد از آن كه نماز را تمام كرد نماز عصر را بخواند.
مسأله ۷۳۹ ـ نماز جمعه با امام معصوم (علیه السلام) یا منصوب از قبل آن حضرت واجب تعیینى است ، و در زمان غیبت مكلّف مخیر است كه نماز ظهر بخواند یا ـ با اجتماع شرایط ـ نماز جمعه بخواند ، و احوط نماز ظهر است و افضل نماز جمعه است.
مسأله ۷۴۰ ـ وقت نماز جمعه مضیق است ، و بنابر احتیاط واجب از اوّل ظهر شرعى ـ پس از احراز آن به یقین یا اطمینان و غیر اینها از امارات دخول وقت ـ تأخیر نیندازد.
وقت نماز مغرب و عشاء
مسأله ۷۴۱ ـ احتیاط واجب آن است كه نماز مغرب را از پنهان شدن قرص خورشید تأخیر بیندازند ، تا سرخى طرف مشرق كه بعد از غروب آفتاب پیدا مى شود از بالاى سر انسان بگذرد.
مسأله ۷۴۲ ـ وقت نماز مغرب و عشاء براى مختار تا نیمه شب امتداد دارد ، و امّا براى مضطر به جهت خواب یا فراموشى یا حیض یا غیر اینها تا طلوع فجر صادق امتداد دارد ، و چون نماز عشاء را در صورت تذكّر باید بعد از نماز مغرب خواند ، در صورتى كه با التفات قبل از نماز مغرب خوانده شود باطل است ، مگر این كه از وقت بیش از مقدار اداى نماز عشاء نمانده باشد ، كه در این صورت لازم است نماز عشاء را قبل از نماز مغرب بخواند.
مسأله ۷۴۳ ـ اگر كسى اشتباهاً نماز عشاء را پیش از نماز مغرب بخواند و بعد از نماز ملتفت شود نمازش صحیح است ، و باید نماز مغرب را بعد از آن به جا آورد.
مسأله ۷۴۴ ـ اگر پیش از خواندن نماز مغرب سهواً مشغول نماز عشاء شود ، و در بین نماز ملتفت شود كه اشتباه كرده ، چنانچه به ركوع ركعت چهارم نرفته است ، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام كند و بعد نماز عشاء را بخواند ، و اگر به ركوع ركعت چهارم رفته است ، باید نماز را بهم زند و بعد از خواندن نماز مغرب نماز عشاء را به جا آورد.
مسأله ۷۴۵ ـ آخر وقت نماز عشاء براى مختار نصف شب است ، و بنابر احتیاط واجب شب را از اوّل غروب تا اذان صبح حساب كند نه تا اوّل آفتاب.
مسأله ۷۴۶ ـ اگر عمداً نماز مغرب یا عشاء را تا نصف شب نخواند ، احوط آن است كه تا قبل از اذان صبح بدون این كه نیت ادا و قضا كند آن نماز را به جا آورد.
وقت نماز صبح
مسأله ۷۴۷ ـ نزدیك اذان صبح از طرف مشرق ، سفیده اى رو به بالا حركت مى كند كه آن را فجر اوّل گویند ، و موقعى كه آن سفیده پهن شد ، فجر دوم و اوّل وقت نماز صبح است ، و آخر وقت نماز صبح موقعى است كه آفتاب طلوع مى كند.
