موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی
وقوف به عرفات
مسأله 144. بر كسی كه حج بجا می‌آورد ماندن در عرفات واجب است، و بنابر احتياط واجب وقت آن از ظهر روز عرفه (نهم ذيحجه) است تا مغرب، پس بايد در تمام وقت در آنجا بماند، و از حدود عرفات از ظهر تا مغرب خارج نشود، و اين وقت، وقت اختياری عرفه است، و در ماندن در عرفات فرق نمي‌كند كه پياده باشد يا سواره، راه برود يا نشسته و يا خوابيده باشد.
مسأله 145. اگر كسی از ظهر تا مغرب روز عرفه در عرفات خواب يا بيهوش باشد، وقوف او باطل است. و اگر بعد از قصد وقوف و دخول وقت بخوابد ضرر ندارد، وقوف او صحيح است.
مسأله 146. بودن در عرفات از ظهر تا مغرب اگر چه بنابر احتياط واجب است، ولی آن مقداری كه ركن است اين است كه بين ظهر تا مغرب به قدری در عرفات بماند كه عرفا بگويند در آنجا توقف كرده است، و كسی كه عمداً اين مقدار را ترك كند حجش باطل می‌شود، اگر چه بوقوف اضطراری عرفات برسد، يعنی شب دهم را در عرفات بماند و وقوف مشعر را هم درك كند، و چنانچه سهواً ترك كرد حج او باطل نيست، مگر آن كه وقوف به مشعر را هم عمداً يا سهواً ترك كند، كه در اين صورت حجش باطل است، و تفصيل آن ذكر می‌شود انشاء الله.
مسأله 147. در وقوف به عرفات نيت واجب است، به اين نحو كه نيت كند از ظهر امروز تا مغرب برای حج تمتع حجة‌الاسلام برای اطاعت فرمان خداوند عالم در عرفات می‌مانم.
مسأله 148. اگر كسی عمداً بعد از گذشتن مقداری از ظهر در عرفات حاضر شود، وقوفش صحيح است و كفاره ندارد، ولی خلاف احتياط نموده، و بنابر آن كه وقوف از اول ظهر تا مغرب واجب باشد گناه كرده است.
مسأله 149. جايز نيست پيش از مغرب از عرفات خارج شود، و اگر كسی عمداً پيش از مغرب از عرفات بيرون برود و در همان روز برنگردد، بر او واجب است قربانی كردن يك شتر، كه در راه خدا در روز عيد در منی نحر كند، و اگر نتواند، هيجده روز پی درپی روزه بگيرد، و بر او واجب است در صورت توانائی، برگشتن به عرفات و ماندن در آنجا تا غروب، و اگر پشيمان شد و در همان روز به عرفات برگشت نيز بنابر احتياط مستحبّ كفاره از او ساقط نمی‌شود.
مسأله 150. اگر كسی از روی فراموشی يا ندانستن مسأله پيش از مغرب از عرفات بيرون رفت، پس اگر در همان روز ملتفت شد، بايد برگردد و اگر برنگردد معصيت كرده است، و بنابر احتياط، كفاره بدهد و اگر بعد از مغرب ملتفت شد چيزی بر او نيست.
مسأله 151. اگر بواسطه فراموشی يا تنگی وقت، يا عذر ديگر، نتواند هيچ مقداری از ظهر تا مغرب روز عرفه را در عرفات بماند ـ بايد مقداری از شب عيد را تا فجر طالع نشده هر چند كم باشد در عرفات بماند و اين زمان را وقت اضطراری عرفه می‌گويند ـ و اگر عمداً هيچ مقداری از شب عيد را هم در آنجا نماند حج او باطل می‌شود اگر چه وقوف به مشعر را درك نمايد.
مسأله 152. اگر كسی وقوف به عرفات را به عذری مثل فراموشی يا ندانستن مسأله در وقت اختياری و اضطراری ترك نمود، ولی وقوف در مشعر الحرام را شب عيد يا بين‌الطلوعين چنانچه خواهد آمد درك كند حجش صحيح است.
مسأله 153. هر گاه در پيش قاضی عامه، اول ماه ذی حجه ثابت شود و برای شيعه شرعاً ثابت نشده باشد، و به اين جهت روز نهم ذی حجه در نزد آن‌ها روز هشتم در پيش شيعه باشد، احتياط واجب آن است كه اگر ممكن است وقوف اختياری عرفات را در روزی كه پيش شيعه نهم است انجام دهد و اگر ممكن نشد اضطراری آن را درك كند، و به مشعر رفته و وقوف در آن جا را نيز درك كند، و اعمال روز عيد را در منی بجا آورد، و اگر درك اضطراری عرفات هم ممكن نشد درك اختياری مشعر كافی است، و حجش صحيح است و درك اضطراری عرفه و اضطراری مشعر نيز چنانچه گفته خواهد شد بنابر اقوی كفايت می‌كند، و اگر درك هيچ يك از اين مواقف ميسر نشود حكم آن، در مسأله بعد ذكر خواهد شد.
مسأله 154. هر گاه هلال، نزد قاضی عامه ثابت شود و نزد شيعه ثابت نشده باشد، ليكن از جهت تقيه ناچار به متابعت باشند و از عمل به وظيفه خود خائف باشند، اقوی صحت و كفايت همين حج است از حجة الاسلام، هر چند عالم به خلاف باشند و اگر بدون خوف متمكن از عمل به وظيفه باشند احوط آن است كه با آن‌ها رجاءاً متابعت كنند، و بعد واجب است عمل به وظيفه خود نمايند، حتی با عدم علم به خلاف.
