شرايط وجوب حَجّة الاسلام

حج با چند شرط، واجب مى شود و بدون آنها، حج واجب نيست:

شرط اول و دوم: بلوغ و عقل; پس بر كودك و ديوانه، حج واجب نيست.

(مسئله 4 ) اگر غير بالغ حج به جا آورد، حج او صحيح است، و مشروعيّت دارد هر چند از حَجّة الاسلام كفايت نمى كند.

(مسئله 5 ) اگر كودك مميّز براى حج مُحرم شود و در وقت وقوف به مشعرالحرام بالغ شود، در صورتى كه مستطيع باشد، حج او از حَجّة الاسلام كفايت مى كند، و همچنين اگر مجنون قبل از درك مشعر عاقل شود.

(مسئله 6 ) كسى كه گمان مى كرد بالغ نشده و قصد حج استحبابى كرده، اگر پس از حج معلوم شود بالغ بوده، حجّ او از حَجّة الاسلام كفايت مى كند.

(مسئله 7 ) حج براى غير مكلّف مميّز، مستحب مى باشد و حج او صحيح است، هرچند ولىّ او اذن ندهد، ليكن بعد از بالغ شدن اگر استطاعت داشت، بايد دوباره به حج برود و حجّ زمان كودكى كافى نيست.

(مسئله 8 ) طفل مميّز يا غير مميّز مى تواند به عمره تمتع يا عمره مفرده محرم شود، و در غير مميّز وليّش او را محرم مى كند و لباس احرام به او مى پوشاند و براى او نيت مى كند و اگر امكان دارد تلبيه را به او تلقين كند وگرنه خودش برايش تلبيه مى گويد و از محرمات احرام او را باز مى دارد و او را امر مى كند به انجام تمام اعمال و در هر كدام از اعمال كه امكان انجام براى خود طفل نباشد ولى به نيابت او انجام مى دهد. پس طوافش مى دهد و به او امر مى كند كه وضو، بگيرد و نماز طواف بخواند و اگر امكان نداشته باشد، نماز طواف برايش مى خواند، و همين طور سعيش مى دهد و تقصيرش مى نمايد و همه اين اعمال را قربة الى اللّه انجام مى دهد، و بعيد نيست كه ولّى در اين امر كسى باشد كه كفيل بچه و نگهدار اوست و مادر هم در امر ولىّ مانند پدر و جدّ پدرى مى باشد.

(مسئله 9 ) بعد از آنكه طفل مُحرم شد يا بعد از آنكه او را مُحرم كردند، بايد ولىّ آن طفل، او را از محرّمات احرام باز دارد، و اگر طفل مميّز نيست، خود ولىّ، او را از محرّمات احرام حفظ كند.

(مسئله 10 ) كفّاره ارتكاب و انجام محرّمات احرام طفلِ غير مميّز، غير از كفاره شكار، بنا بر احتياط مستحب بر عهده كسى است كه او را محرم نموده است، و نه بر مال خود طفل. و كفاره شكار بنا بر اقوى، بر عهده محرم كننده اوست. آرى، اگر طفل مميّز باشد و خود اراده حج نموده و محرم شده، بنا بر اظهر پول گوسفند قربانى و تمام كفّارات بر عهده طفل است.

(مسئله 11 ) هزينه گوسفند قربانى طفلِ غير مميّز در حج، بر عهده كسى است كه او را به حج آورده است و اگر طفل مميّز باشد بنا بر اظهر بر عهده طفل است.

(مسئله 12 ) در تمام اعمال حج و عمره، ولىّ بايد طفل را وادار كند كه اعمال حج را به جا آورد و اگر نمى تواند، ولىّ او به نيابت از طفل به جا آورد.

(مسئله 13 ) اگر ولىّ، بچه اى را مُحرم كند و بعد اعمال او را مطابق دستور انجام دهد و آنچه را كه نمى توانسته، به نيابت از او انجام دهد، بچه از احرام خارج مى شود و پس از بلوغ مى تواند ازدواج كند.

(مسئله 14 ) اگر طفل نابالغ قبل از اينكه در ميقات مُحرم شود، بالغ شود، حج او حَجّة الاسلام است، به شرط آنكه از همان جا كه محرم مى شود، داراى استطاعت باشد.

شرط سوم: حرّيّت; بر عبد و كنيز ـ كه قبلاً وجود داشته ـ حج و عمره واجب نيست، هر چند كه توانايى و مال هم داشته باشند.

شرط چهارم: استطاعت; و در آن چند چيز معتبر است: