موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی صانعی
بردن جنازه به مَشاهد مشرّفه
س 1) اگر فردي وصيّت كرد كه او را در مكان خاصّي (مثل كربلاي معلّا) دفن كنند، ولي الآن انتقال جسد به آن مكان، ممكن نباشد، چه بايد كرد؟ آيا مي‌توان جسد را به‌صورت امانت داخل بنايي قرار داد، يا بايد او را در قبر دفن كنند و پس از باز شدن راه، قبر را نبش كرده و جسد را منتقل سازند؟
ج) در صورتي كه وصيّت كرده باشد و او را دفن كرده باشند، نبش جايز است؛ ولي اگر اراده انتقال جسد به مشاهد مشرّفه را دارند، بهتر آن است كه او را در تابوتي گذارده و تابوت را دفن كنند؛ زيرا صورت اخير، خالي از اشكال يا داراي كمترين اشكال است.
نبش قبر و کالبد شکافي
س 2)نظر جناب عالي درباره نبش قبر و برداشتن قطعه‌اي از استخوان بدن ميّت، براي دانشجويان رشته پزشكي كه مورد نياز علمي آنهاست، چيست؟
ج) نبش قبر براي استفاده دانشجويان رشته پزشكي و برداشتن قطعه‌اي از بدن ميّت كه مورد نياز است، مانعي ندارد، ليكن هماهنگي با مسئولان قانوني براي نبش، آن هم مخفيانه و با حفظ ظاهر صورت قبر، لازم است.
بزرگداشت برای مردگان
س 3) در مراسم عزاداري براي اموات، استفاده از دسته‌گل،
دوربين فيلم‌برداري، حجله و آلات موسيقي اجر اُخروي دارد؟
ج) هر كار و عملي كه موجب تسلّي خاطر صاحبان عزا گردد، مستحب و مطلوب است و ثواب تسلّي دادن به صاحبان عزا را دارد. انجام بعضی از اين امور برای افراد و نان‌آوران خانواده از آن‌جا که در جهت اقتصادی و تأمين معاش آنان می‌باشد،مطلوب و قابل توجه است.
سنگ قبر گران قیمت
س 4)استفاده از سنگ قبر گران‌قيمت چه حكمي دارد؟
ج) مانعي ندارد.
حضور در مراسم
س 5) كيفيت و مقدار حضور ما در مجالس عزا براي اداي استحباب آن چگونه بايد باشد؟
ج) ملاک در مقدار حضور، عرف است. در ثواب حضور و اداي استحباب، ديدن صاحب عزا كفايت مي‌كند،[1] ولي اگر مدتي گذشته كه به واسطه سرسلامتي دادن، مصيبت به يادشان مي‌آيد، عدم حضور و ترك آن بهتر است.[2]
خون گرفتن از مرده
س 6)آيا مي‌توان از شخص ميّت خون گرفت و به شخص بيماري كه نياز به خون دارد، تزريق كرد؟ بر فرض جواز آيا ديه دارد؟
ج) اگر با اجازه اوليای ميّت باشد؛ مانعي ندارد و در هر صورت ديه ندارد، ولي اوليا مي‌توانند در مقابل آن، پولي گرفته و صرف امور خيريّه براي ميّت بنمايند.
زیارت اهل قبور
س 7)رفتن بر سر قبر ميّت مؤمن، چه حكمي دارد؟ در چه شرايط و زماني بهتر است؟
ج) رفتن سر قبر ميّت و زيارت اهل قبور، يكي از مستحبّات است و ميّت با بازدیدکنندة قبرش انس مي‌گيرد. علاّمه حلی(قدس سره) در آخر کتاب «قواعد» زيارت قبرش به قدر امكان و خواندن مقداري از قرآن را به فرزندش وصيّت مي‌نمايد و می‌فرمايد: «وَ زُر قبرى بقدر الإمكان و اقرء عليه شيئاً من القرآن»[3].
----------------
[1]. الصادق7: «کفاک من التعزیـ］ أن یراک صاحب المصیبـ］». ر.ک: وسائل الشیعه، ج3، ص217، کتاب الطهارة، ابواب الدفن، باب 48، حدیث 4.
[2]. ر.ک: ذکری الشیعه 2: 44.
[3]. قواعدالأحکام 1: 154 «هر اندازه که برایت ممکن است بر سر قبرم بیا و آیاتی از قرآن را بر مزارم تلاوت کن»
