موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
▲2- طواف
مسأله 173- دوم از واجبات عمره، طواف است; طواف يعنى گردش به دور خانه خدا (هفت دور) هم در عمره واجب است و هم در حج (يك مرتبه در عمره و دو بار در حج.)
مسأله 174- در طواف پنج چيز شرط است:
اوّل: «نيّت» زيرا طواف از عبادات است و بدون نيّت همراه با قصد قربت، صحيح نيست.
دوم: «طهارت از حدث» يعنى وضو داشتن و پاك بودن از جنابت و حيض و نفاس، و اين در صورتى است كه طواف واجب باشد، امّا در طواف مستحب طهارت شرط نيست، هرچند افضل آن است كه طهارت داشته باشد، و اگر جنب بوده، و فراموش كرده است طواف مستحب او نيز صحيح است، امّا در صورت علم و آگاهى چون بودن جنب در مسجد الحرام حرام است طواف او صحيح نمى باشد.
مسأله 175- هرگاه دسترسى به آب پيدا نكند، يا از استعمال آب معذور باشد مى تواند به جاى آن تيمّم كند، خواه تيمّم بدل از غسل باشد يا بدل از وضو، و طواف را به جا آورد.
مسأله 176- هرگاه زنى حائض باشد و نتواند طواف و نماز طواف را با طهارت قبل از وقوف به عرفات به جا آورد بايد عدول به حجّ إفراد كند، و بعد از اتمام حج، عمره مفرده با طهارت انجام دهد، خواه حائض شدن قبل از احرام باشد يا بعد از احرام، حكم زن زائو نيز همين است. ولى بانوان مى توانند با خوردن قرص عادت را به عقب بيندازند و طواف حج و عمره را به جا آورند.
مسأله 177- هرگاه كسى مشغول طواف واجب باشد و وضوى او باطل شود تجديد وضو مى كند و باز مى گردد، اگر حدّاقل چهار دور را تمام كرده باشد دنباله آن را به جا مى آورد، و اگر كمتر از چهار دور بوده است از اوّل شروع مى كند، و اگر زن در حال طواف، عادت ماهانه ببيند حكم او نيز بعد از پاك شدن همين است.
مسأله 178- اگر به خاطر پيش آمدن حاجت ضرورى براى خودش يا يكى از برادران و خواهران دينى طواف واجب خود را قطع كند مطابق مسأله سابق عمل مى نمايد.
مسأله 179- اگر در اثناء طواف بيمارى شديدى به او دست دهد كه قادر به اتمام طواف نباشد، طواف را قطع مى كند، اگر چهار دور را تكميل كرده بعد از بهبودى باقيمانده را به جا مى آورد و اگر كمتر از آن باشد طواف را از سر مى گيرد، و اگر بيمارى ادامه يافت و نتوانست شخصاً طواف كند او را طواف مى دهند، و اگر به اين صورت نيز نتوانست طواف كند، نائب مى گيرد.
مسأله 180- هرگاه طواف مستحب را رها كند و دنبال كارى برود (خواه ضرورى باشد يا غير ضرورى) هنگامى كه بازمى گردد از همانجا كه رها كرده ادامه مى دهد، خواه چهار دور تمام شده باشد يا نه.
مسأله 181- نشستن در حال طواف براى رفع خستگى مانعى ندارد، ولى احتياط واجب آن است كه موالات عرفى به هم نخورد (يعنى مطابق معمول طواف را پشت سر هم و بدون فاصله زياد به جا آورد.)
سوم: «طهارت» از نجاست است.
مسأله 182- بدن و لباس طواف كننده خواه طواف واجب باشد يا مستحب بايد از هر نجاستى پاك باشد، حتّى بعضى از نجاسات كه در نماز بخشوده شده (مانند خون كمتر از يك درهم) در طواف بخشوده نيست، ولى در مورد خون زخمها اگر شستن آن باعث مشقّت و عسر و حرج باشد ضررى براى طواف ندارد.
مسأله 183- لباسهاى كوچك (مانند جوراب و شب كلاه و هميان كه به تنهائى با آنها نمى توان ستر عورت كرد) اگر نجس باشد عيبى ندارد.
مسأله 184- هرگاه لباس يا بدن نجس باشد و نداند، يا مى دانسته و فراموش كرده است، چنانچه بعد از طواف بفهمد، طوافش صحيح است، و اگر در حال طواف بفهمد بايد لباس خود را عوض كند، و با لباس پاك، طواف را ادامه دهد، و اگر لباس پاكى همراه ندارد طواف را متوقف مى كند، و لباس يا بدن را آب مى كشد، سپس باقيمانده طواف را به جا مى آورد و طوافش صحيح است، خواه قبل از تكميل كردن چهار دور باشد يا بعد از آن.
چهارم: ختنه است.
مسأله 185- هرگاه مردى ختنه نكرده باشد طوافش باطل است، و احتياط واجب آن است كه پسر بچّه نيز ختنه كرده باشد.
مسأله 186- هرگاه كسى از روى عمد يا فراموشى يا ندانستن مسأله، طواف را بدون ختنه انجام دهد، طوافش باطل است.
مسأله 187- هرگاه مكلّف ختنه نشده باشد و مستطيع گردد (مانند كسى كه تازه مسلمان شده) چنانچه بتواند ختنه كند بايد در همان سال به حج رود، و اگر نتواند، حج را به تأخير مى اندازد تا ختنه كند، و اگر ختنه كردن هميشه براى او ضرر دارد بايد با همان حال حج را به جا آورد (ولى احتياط مستحب آن است كه علاوه بر طواف كردن خودش، نائب هم بگيرد تا براى او طواف كند.)
پنجم: پوشانيدن عورت است.
مسأله 188- پوشاندن عورت بر طواف كننده واجب است بلكه لازم است بدن خود را طورى بپوشاند كه نگويند بدنش برهنه است.
مسأله 189- احتياط واجب آن است كه تمام شرايط لباس نمازگزار را در حال طواف رعايت كند.
