موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

▲شرایط خریدار و فروشنده (مسئله 1775 تا 1781)

 

مسأله 1775ـ براى خریدار و فروشنده چند چیز شرط است: 1ـ بالغ بودن 2ـ عاقل بودن 3ـ ممنوع التّصرّف در اموال نبودن (مانند کسانى که به خاطر ورشکستگى از طرف حاکم شرع از تصرّف در اموالشان جلوگیرى شده اند). 4ـ طرفین قصد جدّى براى معامله داشته باشند، پس اگر به شوخى بگوید مالم را فروختم اثرى ندارد.

5ـ کسى آنها را مجبور نکرده باشد. 6ـ جنسى را که خرید و فروش مى کنند ملک آنها باشد یا از طرف مالک وکیل بوده، یا ولىّ صغیر باشند.

 

مسأله 1776ـ معامله با بچّه نابالغ باطل است حتّى اگر ولى به او اجازه داده باشد، مگر این که طرف معامله ولىّ طفل باشد و طفل وسیله رساندن پول به فروشنده یا جنس به خریدار است، در این صورت اشکال ندارد، امّا باید خریدار و فروشنده یقین داشته باشند که بچّه جنس یا پول را به صاحب آن مى رساند.

 

مسأله 1777ـ هرگاه از بچّه نابالغ چیزى بخرد یا چیزى به او بفروشد معامله او باطل است و باید آن جنس یا پول را که از بچّه گرفته به صاحب آن بدهد، نه به خود طفل و اگر صاحب آن را نمى شناسد و راهى براى شناختن او ندارد باید آن را با اجازه حاکم شرع به فقیرى بدهد و اگر مال خود کودک باشد باید به ولیّش برساند، البتّه پول یا جنسى را که او به صغیر داده مى تواند از او بگیرد ولى اگر تلف شده عوض آن را نمى تواند بگیرد.

 

مسأله 1778ـ هرگاه خریدار یا فروشنده را که مجبور به معامله کرده اند بعداً رضایت دهد صحیح است و احتیاط مستحب آن است که صیغه معامله را دوباره بخوانند.

 

مسأله 1779ـ هرگاه مال کسى را بدون اجازه او بفروشند اگر بعداً راضى شود و اجازه دهد معامله صحیح است.

 

مسأله 1780ـ پدر و جدّ پدرى طفل (بنابر احتیاط واجب) در صورتى حقّ تصرّف و خرید و فروش در اموال طفل را دارند که براى او مصلحتى داشته باشد، همچنین وصى و حاکم شرع.

 

مسأله 1781ـ هرگاه مالى را که غصب کرده بفروشد و صاحب مال بعداً آن را براى خودش اجازه دهد معامله او صحیح است.