موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

 

▲نماز استیجارى (مسئله 1213 تا 1225)

مسأله 1213ـ اجیر گرفتن براى قضاى نماز و عبادتهاى دیگر از طرف اموات خالى از اشکال نیست، مگر در حج و اگر کسى بخواهد در عبادتهاى دیگر اجیر بگیرد قصد رجاء کند، امّا به جا آوردن نماز و روزه قضا و همچنین نماز و روزه مستحبّى به قصد قربت و بدون گرفتن اجرت اشکالى ندارد.

مسأله 1214ـ انسان مى تواند براى بعضى از کارهاى مستحب مانند زیارت قبر پیغمبر(صلى الله علیه وآله) و امامان(علیهم السلام) از طرف زندگان اجیر شود، ولى احتیاط واجب آن است که پول را براى مقدّمات کار بگیرد و نیز مى تواند اعمال مستحبّى را انجام دهد و ثواب آن را به اموات یا زنده ها هدیه نماید.

مسأله 1215ـ کسى که براى نماز قضاى میّت اجیر شده، باید مسائل نماز را بخوبى بداند و قرائت او صحیح باشد.

مسأله 1216ـ شخصى که مى خواهد از طرف دیگرى نماز یا روزه، یا عبادت دیگرى، به جا آورد باید در موقع نیّت، میّت را معیّن کند، لازم نیست اسم او را بداند، همین اندازه که علامت و نشانه اى براى او در قصد و نیّت خود قرار دهد کافى است.

مسأله 1217ـ شخص نایب باید خود را به جاى میّت فرض کند و عبادتى را که بر ذمّه اوست قضا نماید و اگر عملى را انجام دهد و ثواب آن را براى او هدیه کند دین او ادا نمى شود.

مسأله 1218ـ در صورتى ذمّه میّت ادا خواهد شد که اطمینان پیدا شود که نایب نماز را خوانده است و اگر شک کند کافى نیست، ولى اگر یقین داشته باشد نماز را خوانده امّا نداند صحیح انجام داده یا نه اشکال ندارد.

مسأله 1219ـ اگر نایب بگوید نماز را خوانده ام تنها به گفته او نمى توان قناعت کرد مگر این که فرد مورد اطمینانى باشد.

مسأله 1220ـ شخصى که از میّت نیابت مى کند باید کسى باشد که در انجام اجزاء و شرایط نماز معذور نباشد، مثلاً کسى که نشسته نماز مى خواند نمى تواند نایب شود، حتّى بنابر احتیاط واجب کسى که با تیمّم یا جبیره نماز مى خواند نیابت نکند.

مسأله 1221ـ مرد مى تواند براى زن و زن براى مرد نیابت کند و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز بایدبه وظیفه خودش عمل نماید، نه وظیفه میّت و لازم نیست قضاى نمازهاى میّت به ترتیب خوانده شود، خواه ترتیب آن را بداند یا نداند، مگر در مورد ظهر و عصر، یا مغرب و عشا از یک روز که رعایت ترتیب در آن لازم است.

مسأله 1222ـ کسى که اجیر براى قضاى نماز و روزه مى شود اگر طرز مخصوصى را با او شرط کنند (مثلاً بگویند نماز را باید در مسجد یا در فلان ساعت بخواند) باید به شرط عمل کند، امّا اگر شرط خاصّى با او نکنند مطابق تکلیف خود و طبق معمول انجام دهد و در مستحبّات نیز آنچه معمول است به جا مى آورد و بیش از آن لازم نیست مگر شرط کنند، خواندن نماز آیات نیز تا شرط نکنند لازم نیست.

مسأله 1223ـ هرگاه اشخاص متعدّدى را براى قضاى نماز میّت اجیر کند لازم نیست براى هر کدام وقت معیّنى را تعیین نماید، بلکه آنها مى توانند در هر وقت که بخواهند نماز را به جا آورند، ولى براى رعایت ترتیب بین نمازهاى قضا احتیاط مستحب آن است که براى هر کدام از آنها وقتى را معیّن نماید، مثلاً با یکى قرار مى گذارد که در فاصله صبح تا ظهر نماز قضا به جا آورد و با دیگرى از ظهر تا شب و نیز بهتر است هریک از آنها مقدار نمازى را که مى خواند با دیگرى شبیه باشد، مثلاً اگر از نماز ظهر شروع مى کند و تا نماز صبح پایان مى دهد (خواه یک شبانه روز بخواند یا چند شبانه روز) دیگرى نیز از ظهر شروع کند و به صبح خاتمه دهد.

مسأله 1224ـ هرگاه شخص اجیر پیش از تمام کردن نماز و روزه اى که اجیر شده بود از دنیا برود درحالیکه اجرت همه آنها را گرفته، اگر شرط کرده باشند تمام نمازها را خودش به جا آورد باید اجرت مقدارى را که نخوانده از مال او برگردانند و اگر چنین شرطى نکرده اند باید ورثه از مال او کسى را اجیر کنند تا باقیمانده را بجا آورد و اگر مالى ندارد چیزى بر ورثه واجب نیست، ولى بهتر است دین میّت را ادا کنند.

مسأله 1225ـ هرگاه اجیر پیش از تمام کردن عمل از دنیا برود و خودش نیز نماز قضا بر ذمّه داشته باشد، باید از مال او براى نمازهایى که اجیر بوده دیگرى را اجیر کنند و یا اگر شرط کرده اند خودش به جا آورد باقیمانده را برگردانند، امّا براى نمازهاى خودش نمى توانند از مال او بردارند مگر با رضایت ورثه و یا در صورتى که وصیّت کرده از ثلث مالش به مصرف نماز برسانند.