موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

▲طریقه نماز احتیاط (مسئله 1087 تا 1098)

 

مسأله 1087ـ نماز احتیاط که براى شک در رکعتهاى نماز به جا آورده مى شود به این ترتیب است که بعد از سلام نماز باید فورا نیّت نماز احتیاط کند و اللّه اکبر بگوید و حمد را بخواند (و سوره را ترک کند) بعد به رکوع رود و مانند نمازهاى معمولى سجده نماید، اگرنماز احتیاط او یک رکعت است بعد از دو سجده تشهّد بخواند و سلام دهد و اگر دو رکعت است بعد از دو سجده یک رکعت دیگر را مثل رکعت اوّل به جا آورد و بعد از تشهّد سلام دهد.

 

مسأله 1088ـ نماز احتیاط اذان و اقامه و سوره و قنوت ندارد و حمد را باید آهسته بخواند، حتّى احتیاط واجب آن است که «بسم اللّه» را نیز آهسته بگوید ودر میان اصل نماز و نماز احتیاط کارى که نماز را باطل مى کند انجام ندهد.

 

مسأله 1089ـ هرگاه قبل از خواندن نماز احتیاط متوجّه شود نمازى را که خوانده است درست بوده، نماز احتیاط لازم نیست و اگر در وسط نماز احتیاط بفهمد مى تواند آن را رها کند.

 

مسأله 1090ـ هرگاه پیش از خواندن نماز احتیاط متوجّه شود که رکعتهاى نمازش کم بوده، مثلاً به جاى چهار رکعت سه رکعت خوانده، چنانچه کارى که نماز را باطل کند انجام نداده باید آن مقدار را که کم خوانده است انجام دهد و براى سلام بى جا احتیاطاً دو سجده سهو به جا مى آورد و اگر کارى که نماز را باطل مى کند انجام داده باید نماز را اعاده کند.

 

مسأله 1091ـ هرگاه بعد از نماز احتیاط بفهمد کسرى نمازش درست به اندازه نماز احتیاط بوده (مثلاً در شک میان سه و چهار یک رکعت نماز احتیاط بخواند و بعد بفهمد نماز راسه رکعت خوانده) نمازش صحیح است و اگر بفهمد کسرى نماز کمتر از نماز احتیاط بوده بنابر احتیاط واجب باید کسرى نماز را بلافاصله به جا آورد و اصل نماز را هم اعاده کند و اگر بفهمد کسرى نماز بیشتر از نماز احتیاط بوده، چنانچه بعد از نماز احتیاط کارى که نماز را باطل کند انجام نداده، احتیاط واجب این است کسرى نماز را به جا آورد و اصل نماز را هم اعاده کند.

 

مسأله 1092ـ اگر کسى شک کند نماز احتیاطى که بر او واجب بوده به جا آورده است یا نه،چنانچه بعد از وقت نماز باشد به شکّ خود اعتنا نکند و اگر هنوز وقت نماز باقى است در صورتى که مشغول کار دیگرى نشده باید نماز احتیاط را بخواند و اگر کارى که نماز را باطل مى کند به جا آورده است احتیاط واجب آن است که نماز احتیاط را بخواند و نماز را هم اعاده کند.

 

مسأله 1093ـ دستور نماز احتیاط از نظر کم و زیاد کردن رکن و اجزاى غیر رکن و شک در به جا آوردن اجزا مانند سایر نمازهاى واجب است.

 

مسأله 1094ـ اگر در عدد رکعتهاى نماز احتیاط نیز شک کند باید بنا را بر بیشتر بگذارد، امّا اگر طرف بیشتر نماز را باطل مى کند، بنا را بر کمتر مى گذارد و نمازش صحیح است.

 

مسأله 1095ـ براى کم و زیاد کردن اجزاء نماز احتیاط از روى سهو، سجده سهو واجب نیست.

 

مسأله 1096ـ اگر در نماز احتیاط تشهّد یا سجده را فراموش کند احتیاط واجب آن است که بعد از سلام، قضاى آن را به جا آورد.

 

مسأله 1097ـ هرگاه قضاى سجده یا قضاى تشهّد یا سجده سهو بر او واجب شده و در عین حال نماز احتیاط نیز بر او واجب است باید اوّل نماز احتیاط را به جا آورد، بعد قضاى سجده یا تشهّد را و بعد سجده سهو را.

 

مسأله 1098ـ احکامى که درباره شکّ و سهو و ظنّ در نمازهاى واجب روزانه گفته شد، در سایر نمازهاى واجب نیز عیناً وجود دارد، مثلاً اگر در نماز آیات شک کند که یک رکعت خوانده یا دورکعت چون شک او در نماز دو رکعتى است نماز باطل مى شود، همچنین سایر احکام شکّ و سهو و ظنّ.