موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

 

▲مواردى که اذان گفتن ساقط مى شود (مسئله 844 تا 861)

مسأله 844ـ در پنج مورد اذان ساقط مى شود و بنابر احتیاط واجب باید آن را ترک کرد: 1ـ اذان نماز عصر روز جمعه هنگامى که با نماز جمعه همراه خوانده شود. 2ـ نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذى الحجّه است هنگامى که همراه ظهر خوانده شود.  3ـ نماز عشاى شب عید قربان براى کسى که در مشعرالحرام است و آن را با مغرب همراه مى خواند. 4ـ نماز عصر و عشاى زن مستحاضه که باید آن رابلافاصله بعد از نماز ظهر یا مغرب بخواند. 5ـ نماز عصر و عشاى کسى که نمى تواند از بیرون آمدن بول و غائط خوددارى کند.

بطور کلّى هر نمازى که با نماز قبل همراه خوانده شود اذان آن ساقط مى شود و فاصله شدن نافله و تعقیب کافى نیست، ولى اگر نمازها را جدا از هم هر یک را در وقت فضیلت خود به جا آورند اذان و اقامه هر دو مستحبّ است.

مسأله 845ـ در نماز جماعت اگر یک نفر اذان و اقامه بگوید براى همه کافى است و بقیّه بنابر احتیاط واجب باید اذان و اقامه را ترک کنند.

مسأله 846ـ هرگاه براى خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببیند نماز جماعت تمام شده، ولى صفها هنوز به هم نخورده است احتیاط آن است که براى نماز خود اذان و اقامه نگوید، به شرط این که براى جماعت اوّل اذان و اقامه گفته شده باشد.

مسأله 847ـ در جایى که عدّه اى مشغول نماز جماعتند یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است اگر کسى بخواهد فرادى یا با جماعت دیگرى که برپا مى شود نماز بخواند اذان و اقامه از او ساقط است به شرط این که براى آن نماز اذان و اقامه گفته باشند و نماز جماعت صحیح باشد و هر دو نماز در یک مکان و هر دو ادا و مربوط به یک وقت و در مسجد باشد.

مسأله 848ـ کسى که اذان دیگرى را مى شنود مستحبّ است هر جمله را که مى شنود بازگو کند، بازگو کردن اقامه نیز به امید ثواب مستحبّ است (و آن را حکایت اذان و اقامه گویند).

مسأله 849ـ اگر مرد اذان زن را بشنود اذان از او ساقط نمى شود، ولى اگر زن اذان مرد را بشنود اذان از او ساقط مى شود.

مسأله 850ـ در جماعتى که مردان و زنان شرکت دارند اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولى در جماعت زنان اذان و اقامه زنان کافى است.

مسأله 851ـ هرگاه کلمات اذان و اقامه را بدون ترتیب بگوید، مثلاً «اَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَاً رَسُولُ اللّهِ» را قبل از «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلَهَ إِلاَّ اللّهُ» بگوید، باید برگردد و ترتیب را رعایت کند.

مسأله 852ـ میان اذان و اقامه باید زیاد فاصله ندهد و اگر فاصله بقدرى باشد که اقامه مربوط به آن اذان حساب نشود دوباره بگوید و همچنین میان اذان و اقامه با نماز نباید زیاد فاصله شود و اِلاّ اذان و اقامه را اعاده نماید.

مسأله 853ـ اذان و اقامه باید به عربى صحیح گفته شود، بنابراین اگر غلط بگوید، یا ترجمه آنها را به فارسى یا زبان دیگر بگوید صحیح نیست.

مسأله 854ـ اذان و اقامه را قبل از داخل شدن وقت نماز نمى توان گفت و اگر بگوید باطل است.

مسأله 855ـ هرگاه پیش از گفتن اقامه شک کند که اذان را گفته یا نه، اذان را بگوید، ولى اگر مشغول اقامه شود و شک کند، اعتنا به شک نکند، ولى اگر در جمله هاى اذان و اقامه شک کند احتیاط آن است که برگردد و به جا آورد.

مسأله 856ـ مستحبّ است در موقع اذان گفتن رو به قبله بایستد و باوضو باشد و صدا را بلند کند وبکشد و بین جمله هاى آن کمى فاصله دهد و درمیان آن حرف نزند.

مسأله 857ـ شایسته است که بدن در موقع گفتن اقامه آرام باشد و اقامه را از اذان آهسته تر بگوید و فاصله جمله ها را کمتر کند و میان اذان و اقامه یک گام بردارد، یا کمى بنشیند، یا سجده کند، یا دعا نماید، یا دو رکعت نماز به جا آورد.

مسأله 858ـ بهتر است کسى راکه براى اذان معیّن مى کنند، عادل و وقت شناس و صدایش مناسب و بلند باشد و اذان را در جاى بلند بگوید و در صورتى که از بلندگوها استفاده شود مانعى ندارد گوینده اذان در محل پایین قرار گیرد.

مسأله 859ـ شنیدن اذان از رادیو و مانند آن براى نماز کافى نیست، بلکه خود نمازگزاران به شرحى که در بالا گفته شد باید اذان بگویند.

مسأله 860ـ اذان گفتن به صورت غنا یعنى آهنگى که مناسب مجالس لهو و لعب است حرام و باطل است.

مسأله 861ـ احتیاط واجب آن است که اذان را همیشه به قصد نماز بگویند و گفتن اذان براى اعلام دخول وقت بدون قصد نماز بعد از آن مشکل است.