موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

▲بر چه چیزهایى مى توان تیمّم کرد؟ (مسئله 637 تا 647)

 

مسأله 637ـ تیمّم بر چند چیز جایز است: خاک، شن، ریگ، کلوخ (خاکهاى به هم چسبیده) و سنگ، به شرط این که پاک باشند.

 

مسأله 638ـ تیمّم بر سنگ آهک و سنگ گچ و سنگ مرمر و سنگ سیاه و مانند آن جایز است،ولى تیمّم بر جواهرات مانند سنگ عقیق و فیروزه باطل است و احتیاط واجب آن است که بر گچ و آهک پخته وهمچنین بر آجر و سفال تیمّم نکند.

 

مسأله 639ـ هرگاه چیزهایى که در مسأله سابق گفتیم پیدا نشود، باید برگرد و غبارى که روى لباس و مانند آن است تیمّم کند و چنانچه غبار پیدا نشود باید بر گِل تیمّم کند و اگر گل هم پیدا نشود احتیاط واجب آن است که نماز را بدون تیمّم بخواند و بعداً قضاى آن را نیز به جا آورد و چنین کسى را «فاقد الطّهورین» نامند.

 

مسأله 640ـ کسى که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو یا غسل به جا آورد.

 

مسأله 641ـ اگر کاه یا اشیاء دیگرى با خاک و ریگ مخلوط شود تیمّم بر آن جایز نیست، ولى اگر آنقدر کم باشد که در خاک یا ریگ از بین رفته حساب شود تیمّم بر آن مانعى ندارد.

 

مسأله 642ـ هرگاه خاک و مانند آن براى تیمّم ندارد امّا مى تواند خریدارى کند واجب است اقدام نماید.

 

مسأله 643ـ تیمّم بر دیوار گلى صحیح است و احتیاط مستحب آن است که با وجود زمین یا خاک خشک بر زمین یا خاک نمناک تیمّم نکند.

 

مسأله 644ـ چیزى که بر آن تیمّم مى کند بنابر احتیاط واجب باید غصبى نباشد، امّا اگر نداند غصبى است و یا فراموش کرده باشد تیمّم او صحیح است، مگر آن که خودش آن را غصب کرده باشد.

 

مسأله 645ـ کسى که در جاى غصبى زندانى است مى تواند بر خاک یا سنگ آن تیمّم نماید و نمازبخواند.

 

مسأله 646ـ همان گونه که اشاره شد واجب است تا آنجا که امکان دارد چیزى که بر آن تیمّم مى کند گردى داشته باشد که بر دست بماند و بعد از زدن دست بر آن، مستحبّ است دست را بتکاند که گرد و خاک اضافى آن بریزد.

 

مسأله 647ـ بهتر است از تیمّم بر زمینهاى آلوده، زمین گود، کنار جاده ها و زمین شوره زار در صورتى که نمک روى آن نگرفته باشد خود دارى کند و اگر نمک روى آن را گرفته است باطل است، اگر آلودگى طورى است که بیم بیمارى از تیمّم بر آن مى رود، باید بنابر احتیاط واجب بدون تیمّم نماز بخواند و بعداً قضا کند.