موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
▲احکام نبش قبر (مسئله 597 تا 602)
مسأله 597ـ نبش قبر مسلمان یعنى شکافتن قبر او حرام است، هر چند طفل یا دیوانه باشد و منظور از نبش قبر آن است که آن را طورى بشکافند که آثار بدن میّت ظاهر شود و اگر بدن ظاهر نشود اشکال ندارد، مگر این که موجب هتک و بى احترامى باشد.
مسأله 598ـ اگر یقین داشته باشد بدن بکلى از بین رفته و خاک شده است شکافتن قبر اشکالى ندارد، مگر در قبور امامزاده ها و شهدا و علما و صلحا که اگر سالها بر آن بگذرد نیز نبش قبر آنها جایز نیست.
مسأله 599ـ نبش قبر در چند مورد حرام نیست:
1ـ در صورتى که میّت در زمین غصبى دفن شده باشد و مالک زمین راضى نشود، همچنین اگر کفن یا چیز دیگرى که با میّت دفن شده غصبى باشد، یا چیزى از اموال میّت که به ورثه تعلّق دارد با او دفن شده باشد و ورثه راضى نشوند که آن چیز در قبر بماند (مانند انگشتر یا زینت آلات قیمتى) حتّى اگر راضى شوند و ماندن آن در قبر اسراف باشد باید آن را بیرون آورند، امّا اگر میّت وصیّت کرده که دعا یا انگشترى را مثلاً با او دفن کنند در صورتى که وصیّت او بیش از ثلث نباشد و اسراف محسوب نشود نمى توانند قبر را بشکافند.
2ـ در صورتى که براى اثبات حقّى لازم باشد بدن میّت را ببینند.
3ـ در موردى که میّت را در جایى دفن کرده اند که نسبت به او بى احترامى است، مانند قبرستان کفّار، یا جایى که کثافات مى ریزند.
4ـ براى انجام یک مطلب شرعى که اهمّیّت آن از شکافتن قبر بیشتر است، مثل این که بخواهند بچه زنده اى را از شکم زن حامله بیرون آورند (البتّه معلوم است بچّه مدّت کمى بعد از مادر ممکن است زنده بماند).
5ـ در جایى که بترسند درنده اى به بدن میّت آسیب برساند، یا دشمن آن را بیرون آورد.
6ـ در موردى که قسمتى از بدن میّت با او دفن نشده و بخواهند دفن کنند، ولى احتیاط واجب آن است که آن قسمت را طورى دفن کنند که بدن میّت ظاهر نشود.
مسأله 600ـ هرگاه کسى وصیّت کند بدن او را در جاى معیّنى دفن کنند و به وصیّت او عمل نکنند و در جاى دیگرى دفن شود جایز نیست قبر او را نبش کنند و به جاى مورد وصیّت انتقال دهند.
مسأله 601ـ هرگاه کسى وصیّت کند که بعد از دفن، قبر او را نبش کرده و بدن او را به مشاهد مشرفه یا نقطه دیگر ببرند عمل به چنین وصیتى مشکل است.
مسأله 602ـ تأخیر دفن میّت درصورتیکه موجب هتکوتوهین او باشد جایز نیست.
