موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

▲وضــــو

 

▲طریقه وضو گرفتن (مسئله 256 تا 278)

 

مسأله 256ـ وضو عبارت است از شستن صورت و دستها و مسح جلو سر و روى پاها، به شرحى که در مسائل آینده خواهد آمد.

مسأله 257ـ صورت را از بالاى پیشانى یعنى جایى که موى سر مى روید تا آخر چانه و از نظر پهنا به مقدارى که میان انگشت وسط و شست قرار مى گیرد، باید شست و اگر مختصرى از این مقدار شسته نشود وضو باطل است، لذا براى این که یقین پیدا کند تمام این مقدار شسته شده باید کمى اطراف آن را هم بشوید.

مسأله 258ـ هرگاه انگشتانش بیش از حدّ معمول بزرگ یا کوچک باشد اعتبارى به آن نیست، بلکه باید ببیند افراد معمولى چه اندازه از صورت خود را مى شویند، او هم همان مقدار را بشوید، همچنین کسى که رستنگاه موى او بسیار بالا یا بسیار پایین است مطابق افراد معمولى صورت خود را مى شوید.

مسأله 259ـ صورت و دستها را باید آنچنان شست که آب به پوست بدن برسد و اگر موانعى وجود دارد باید برطرف کند، حتّى اگر احتمال مانع مى دهد باید وارسى نماید.

مسأله 260ـ کسانى که محاسن دارند، چنانچه پوست صورت از لاى موها پیدا باشد باید آب را به پوست برسانند و اگر پیدا نباشد شستن روى مو کافى است و رسانیدن آب به زیر آن لازم نیست.

 

مسأله 261ـ هرگاه شک کند که موى صورت به اندازه اى است که پوست از لاى آن پیدا است یا نه، بنابر احتیاط واجب هر دو را بشوید.

مسأله 262ـ شستن داخل بینى و مقدارى از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمى شود، واجب نیست.

مسأله 263ـ بعد از شستن صورت باید دست راست را از آرنج تا سر انگشتها بشوید و بعد از آن دست چپ را به همین ترتیب.

مسأله 264ـ باید صورت و دستها را از بالا به پایین شست و اگر از پایین به بالا بشوید، وضو باطل است.

مسأله 265ـ اگر دست را تر کند و به صورت و دستها بکشد، چنانچه ترى دست بقدرى باشد که به آن شستن گفته شود کافى است.

مسأله 266ـ براى آن که یقین کند آرنج را کاملاً شسته، کمى بالاتر از آرنج را هم بشوید.

مسأله 267ـ معمولاً پیش از شستن صورت، دستها را تا مچ مى شویند، ولى این براى وضو کافى نیست، باید بعد از شستن صورت در موقعى که دست راست و چپ را مى شوید تمام دست را بشوید و اگر فقط تا مچ را بشوید وضوى او باطل است.

مسأله 268ـ براى وضو، شستن صورت و دستها مرتبه اوّل واجب است و احتیاط واجب، ترک مرتبه دوم است و امّا سوم و بیشتر حرام است. منظور از مرتبه اوّل آن است که تمام عضو را بشوید خواه با یک مشت آب باشد یا چندین مشت، وقتى که تمام شد یک مرتبه حساب مى شود.

مسأله 269ـ بعد از شستن دستها باید جلو سر را با رطوبت آب وضو که در دست باقى مانده مسح کند و بنابر احتیاط واجب، لازم است با دست راست باشد و بهتر این است که از بالا به پایین دست بکشد، ولى عکس آن یعنى از پایین به بالا نیز اشکال ندارد.

مسأله 270ـ جلو سر، که بالاى پیشانى است جاى مسح است هرجاى این قسمت را به هر اندازه مسح کند کافى است، ولى احتیاط مستحبّ آن است که از درازا به اندازه درازاى یک انگشت از پهنا به اندازه پهناى سه انگشت مسح نماید.

مسأله 271ـ مسح سر را جایز است بر پوست سر یا بر موهایى که بر آن روییده است بکشند، امّا کسى که موى سر او به اندازه اى بلند است که اگر مثلاً شانه کند به صورتش مى ریزد، یا به جاهاى دیگر سر مى رسد، باید بیخ موها را مسح کند و بهتر است که قبل از وضو ،فرق سر را باز کند تا پس از شستن دست چپ، بن موها یا پوست سر را به راحتّى مسح نماید.

مسأله 272ـ بعد از مسح سر نوبت مسح پاها مى رسد که باید با همان رطوبتى که در دست مانده روى پاها را از سر انگشتها تا برآمدگى پشت پا مسح کند و بنابر احتیاط مستحبّ تا مفصل پا مسح نماید.

مسأله 273ـ از نظر عرض، کافى است به اندازه یک انگشت مسح کند، ولى بهتر است که به اندازه پهناى سه انگشت بسته باشد وبهتر از آن مسح کردن تمام پشت پا با تمام کف دست است و اگر همه دست را روى پا بگذارد وکمى بکشد کافى است.

مسأله 274ـ براى مسح سر و روى پاها باید دست را روى آنها بکشد و اگر دست را ثابت نگه دارد و سر یا پا را زیر آن حرکت دهد وضو باطل است بنابر احتیاط واجب، امّا اگر مختصرى سر یا پا حرکت کند اشکال ندارد.

مسأله 275ـ جاى مسح باید خشک باشد، ولى اگر مختصرى رطوبت داشته باشد بطورى که آب دست هنگام مسح بر آن غلبه کند اشکال ندارد.

مسأله 276ـ اگر رطوبت کف دست خشک شود مى تواند از اعضاى دیگر وضو رطوبت بگیرد با آن مسح کند، ولى از آب خارج جایز نیست و اگر فقط به اندازه مسح سر رطوبت دارد سر را با همان رطوبت مسح کند براى مسح پاها از اعضاى دیگر، رطوبت بگیرد.

مسأله 277ـ مسح باید روى پوست پا باشد و مسح کردن روى جوراب و کفش فایده ندارد، مگر در حال تقیّه و اگر به واسطه سرماى شدید یا ترس از دزد و درنده و مانند آن نتواند کفش یا جوراب را بیرون آورد کافى است روى آنهامسح کند و اگر روى کفش نجس است، باید چیز پاکى بر آن بیندازد و بر آن چیز مسح کند.

مسأله 278ـ اگر روى پا نجس باشد و نتواند آن را آب بکشد بنابر احتیاط واجب باید چیز پاکى روى آن بیندازد و بر آن مسح کند و بعد تیمّم نماید.