موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

1 ـ رمى جمره عقبه

چهارمین واجب حجّ، رمى جمره عقبه در روز عید است، و در آن چند چیز معتبر است:

 

۱ ـ آن كه رمى را با قصد انجام آن و براى تقرّب به خداوند متعال انجام دهد.

 

۲ ـ آن كه رمى را با پرتاب هفت ریگ انجام دهد، و كمتر از آن كفایت نمى كند، همچنان كه پرتاب غیر ریگ از بقیه اجسام كفایت نمى كند.

 

۳ ـ آن كه ریگها را یكى پس از دیگرى پرتاب كند، بنابر این پرتاب دو ریگ یا بیشتر با هم كفایت نمى كند.

 

۴ ـ آن كه ریگها به خود جمره برسد.

 

۵ ـ آن كه رسیدن آنها به جمره به واسطه پرتاب باشد، بنابراین گذاشتن آنها روى جمره كفایت نمى كند، و ظاهر این است كه اگر ریگى را پرتاب كند و در راه با چیزى برخورد كند و سپس به جمره اصابت نماید، كفایت مى كند، ولى اگر جسمى كه در راه با آن برخورد كرده سفت باشد كه باعث جهیدن ریگ به طرف جمره و اصابت به آن شود، كفایت نمى كند.

 

۶ ـ آن كه پرتاب ریگها بین طلوع و غروب آفتاب صورت گیرد، ولى زنان و بقیه كسانى كه جایز است شب عید از مشعر به طرف منى كوچ كنند ـ كه در مسأله (۳۷۱) گذشت ـ مى توانند در همان شب رمى نمایند.

 

۷ ـ آن كه ریگها با دست پرتاب شود، بنابراین پرتاب با غیر آن، مثل پرتاب با پا یا با كمك گرفتن از بعضى از ابزار كه براى پرتاب ساخته شده، كفایت نمى كند.

 

مسأله ۳۷۴ ـ اگر پس از پایان رمى شك كند كه آن را به طور صحیح انجام داده یا نه، حكم به صحّت آن مى شود، و اگر شك كند كه رمى كرده یا نه، باید رمى كند، و اگر شك كند كه ریگها یا بعضى از آنها به جمره اصابت كرده یا نه، باید مقدار مشكوك را دوباره انجام دهد، ولى اگر شك در رمى كردن یا اصابت ریگها به جمره پس از وارد شدن در عملى باشد كه باید پس از رمى انجام داد، یا پس از فرا رسیدن شب حاصل شود، لازم نیست به شك اعتنا شود.

 

مسأله ۳۷۵ ـ در ریگها امورى معتبر است:

 

۱ ـ آن كه از حرم باشند، و افضل آن است كه از مشعر باشند.

 

۲ ـ آن كه از مسجدالحرام و مسجد خیف برداشته نشوند، بلكه بعید نیست بقیه مساجد هم ملحق به این دو باشند.

 

۳ ـ آن كه ـ بنابر احتیاط واجب ـ بكر باشند، یعنى قبلا از ریگها براى پرتاب جمره استفاده نشده باشد.

 

و مستحب است ریگها رنگین و نقطه دار و سست و به اندازه سرانگشت باشند.

 

مسأله ۳۷۶ ـ اگر بر طول جمره افزوده شود، احتیاط واجب آن است كه به مقدار اصلى جمره رمى شود، و چنانچه متمكّن نباشد مقدار اصلى را رمى كند، باید خودش مقدار افزوده شده را رمى كند و براى رمى مقدار اصلى هم نایب بگیرد، و در این حكم بین عالم و جاهل و كسى كه فراموش كرده فرقى نیست.

 

مسأله ۳۷۷ ـ چنانچه از روى فراموشى یا جهل به حكم روز عید رمى نكند، تا روز سیزدهم هرگاه علم پیدا كرد یا یادش آمد باید آن را تدارك كند، پس اگر در شب علم پیدا كند یا یادش بیاید، باید در روز فرداى آن شب رمى كند مگر از كسانى باشد كه رمى در شب براى آنها جایز است، و اقوى آن است كه بین رمى ادایى همان روز و قضاى گذشته فاصله بیندازد، و اوّل قضا را انجام دهد و بعد رمى همان روز را، و احتیاط واجب آن است كه قضا در اوّل روز و رمى همان روز در وقت ظهر باشد، و این مطلب در رمى جمرات هم ذكر خواهد شد.

 

و اگر بعد از روز سیزدهم علم پیدا كند یا یادش بیاید، احتیاط واجب آن است كه به منى برود و رمى نماید، و در سال بعد هم یا خودش رمى نماید و یا نایب بگیرد كه از طرف او رمى نماید.

 

و اگر پس از بیرون رفتن از مكّه علم پیدا كند یا یادش بیاید، واجب نیست برگردد، بلكه احتیاط واجب آن است كه در سال بعد یا خودش رمى نماید و یا نایب بگیرد.

 

مسأله ۳۷۸ ـ چنانچه از روى جهل یا فراموشى روز عید رمى نكند، و پس از طواف عالم شود، یا یادش بیاید و رمى نماید، واجب نیست طواف را دوباره به جا آورد، اگر چه احتیاط مستحب آن است كه دوباره به جا آورده شود.

 

و اگر از روى علم و عمد رمى نكند و طواف را به جا آورد، ظاهر این است كه طوافش باطل است، و واجب است پس از رمى دوباره آن را به جا آورد.