موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
مسائل متفرّقه ارث
مسأله ۲۸۴۳ ـ پدر اگر بمیرد قرآن و انگشتر و شمشیر و لباسهایى را كه پوشیده مال پسر بزرگتر است ، و اگر از سه چیز اوّل بیشتر از یكى دارد ، مثلا دو قرآن یا دو انگشتر دارد ، احتیاط واجب آن است كه پسر بزرگتر در آنها با ورثه دیگر صلح كند ، و همچنین در كتاب و جهاز شتر و شتر سوارى و سلاح دیگر غیر از شمشیر احتیاط واجب در صلح است.
مسأله ۲۸۴۴ ـ اگر پسر بزرگ میت بیش از یكى باشد ـ مثل آن كه از دو زن او در یك وقت دو پسر به دنیا آمده باشند ـ باید آنچه را كه در مسأله قبل ذكر شد به طور مساوى بین خودشان قسمت كنند.
مسأله ۲۸۴۵ ـ اگر میت قرض داشته باشد ، چنانچه قرضش به اندازه مال او یا زیادتر باشد ، باید چیزهایى كه قبل ذكر شد كه مال پسر بزرگتر است به قرض او بدهند ، و اگر قرضش كمتر از مال او باشد ، باید از آن چیزهایى كه به پسر بزرگتر مى رسد به نسبت به قرض او بدهند ، مثلا اگر همه دارایى او شصت تومان است و به مقدار بیست تومان آن از چیزهایى است كه مال پسر بزرگتر است و سى تومان هم قرض دارد ، پسر بزرگ باید به مقدار ده تومان از آن چیزها را بابت قرض میت بدهد.
مسأله ۲۸۴۶ ـ مسلمان از كافر ارث مى برد ، ولى كافر اگر چه پدر یا پسر میت مسلمان باشد از او ارث نمى برد.
مسأله ۲۸۴۷ ـ اگر كسى یكى از خویشان خود را عمداً و به ناحق بكشد ، از او ارث نمى برد ، ولى اگر از روى خطا باشد ـ مثل آن كه سنگ را به هوا بیندازد و اتّفاقاً به یكى از خویشان او بخورد و او را بكشد ـ از او ارث مى برد ، ولى ارث بردن او از دیه قتل محلّ اشكال است.
مسأله ۲۸۴۸ ـ هرگاه بخواهند ارث را تقسیم كنند ، براى بچّه اى كه در شكم است كه اگر زنده به دنیا بیاید ارث مى برد ، در صورتى كه احتمال بیشتر از یكى نرود ، باید یك سهم و بنابر احتیاط سهم یك پسر را كنار بگذارند و بقیه را ورثه بین خود تقسیم مى كنند ، ولى اگر احتمال عقلایى بدهند كه بیشتر از یكى باشد ، بنابر احتیاط سهم محتمل را باید كنار بگذارند و زیادى را ورثه بین خود تقسیم كنند ، مگر در صورتى كه وثوق و اطمینان باشد كه حقِّ محتمل از بین نمى رود ، كه در این صورت مى توانند مقدار زاید بر یك سهم مذكور را بین خود قسمت كنند.
