موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
« احكام خوردنيها و آشاميدنيها »
مسأله ۲۶۸۸ ـ خوردن گوشت مرغ خانگى و كبوتر و اقسام گنجشك حلال است ، و بلبل و سار و چكاوك از قسم گنجشك است.
و شب پره و طاووس و جمیع انواع كلاغ و هر پرنده اى كه مثل شاهین و عقاب و باز چنگال دارد ، یا هنگام پرواز بال زدنش كمتر از صاف نگهداشتن بالش باشد حرام است ، و همچنین هر مرغى كه چینه دان و سنگدان و خار پشت پا ندارد ، مگر آن كه معلوم باشد كه بال زدنش بیشتر از صاف نگهداشتن آن است كه در این صورت حلال است.
و كشتن پرستوك و هدهد و خوردن گوشت آنها مكروه است.
مسأله ۲۶۸۹ ـ اگر چیزى را كه روح دارد ـ مانند دنبه و گوشت ـ از حیوان زنده جدا نمایند ، نجس و حرام مى باشد.
مسأله ۲۶۹۰ ـ بعضى از اجزاى حیوانات حلال گوشت حرام است ، و آنها از این قرار است:
۱ ـ خون ، ۲ ـ فضله ، ۳ ـ نرى ، ۴ ـ فرج ، ۵ ـ بچّه دان ، ۶ ـ غدد كه آن را دشول مى گویند ، ۷ ـ تخم كه آن را دنبلان مى گویند ، ۸ ـ چیزى كه در مغز كلّه است و به شكل نخود مى باشد ، ۹ ـ مغز حرام كه در میان تیره پشت است ، ۱۰ ـ زهره دان ، ۱۱ ـ سپرز (طحال) ، ۱۲ ـ بول دان (مثانه) ، ۱۳ ـ حدقه چشم.
و بنا بر احتیاط واجب از پى كه در دو طرف تیره پشت است ، و از چیزى كه در میان سُم است و به آن ذات الأشاجع مى گویند اجتناب شود ، و این احتیاط در پى آكد است ، و در پرندگان غیر از خون و فضله كه بى اشكال حرام است ، از سایر چیزهایى كه ذكر شد هركدام كه در آنها باشد ، بنابر احتیاط واجب از خوردن آن اجتناب شود.
مسأله ۲۶۹۱ ـ آشامیدن بول حیوان حرام گوشت حرام است ، و همچنین بول حلال گوشت ، و خوردن و آشامیدن چیزهاى خبیث دیگر كه طبیعت انسان از آن متنفّر است ، جایز نیست ، ولى خوردن بول شتر و گاو و گوسفند در صورت نیاز به آنها براى مداوا مانعى ندارد.
مسأله ۲۶۹۲ ـ خوردن گل حرام است و همچنین ـ بنابر احتیاط ـ بقیه اجزاى زمین مانند خاك و ریگ و سنگ ، و خوردن گل داغستان و گل ارمنى در صورت انحصار معالجه به آن اشكال ندارد ، و خوردن كمى از تربت حضرت سید الشهداء(علیه السلام) كه بیشتر از مقدار یك نخود متوسّط نباشد براى استشفاء اشكال ندارد ، و بهتر این است كه تربت را در مقدارى از آب ـ مثلا ـ حلّ نمایند كه مستهلك شود و بعد آن آب را بیاشامند.
مسأله ۲۶۹۳ ـ فرو بردن آب بینى و خلط سینه كه در دهان آمده حرام نیست ، و نیز فرو بردن غذایى كه موقع خلال كردن از لاى دندان بیرون مى آید اگر طبیعت انسان از آن متنفّر نباشد ، اشكال ندارد.
مسأله ۲۶۹۴ ـ خوردن و آشامیدن چیزى كه موجب مرگ مى شود ، یا براى انسان ضرر مهمّى دارد حرام است.
مسأله ۲۶۹۵ ـ خوردن گوشت اسب و قاطر و الاغ مكروه است ، و اگر كسى آنها را وطى ـ نزدیكى ـ كند ، خود و نسلشان و آشامیدن شیرشان حرام ، و بول و سرگین آنها نجس مى شود ، و باید آنهارا از شهر بیرون ببرند و در جاى دیگر بفروشند ، و بر وطى كننده است قیمتش را به صاحبش بدهد.
و اگر با حیوان حلال گوشتى مانند گاو و گوسفند نزدیكى كنند ، بول و سرگین آنها نجس مى شود ، و خوردن گوشت و آشامیدن شیر آنها هم حرام است ، و همچنین است نسل آنها ، و باید فورى آن حیوان را بكشند و بسوزانند ، و كسى كه با آن وطى كرده پول آن را به صاحبش بدهد.
مسأله ۲۶۹۶ ـ بزغاله اگر از خوك به مقدارى كه استخوانش محكم شود شیر بخورد ، خود و نسلش حرام مى شوند ، و همچنین است برّه شیر خوار بنا بر احتیاط واجب ، و در صورتى كه مقدار شیر خوردن كمتر از آن باشد ـ بنابر احتیاط واجب ـ در صورتى حلال مى شوند كه استبراء شوند ، و استبراء آنها این است كه هفت روز از پستان بز یا گوسفند شیر بخورند ، و اگر حاجت به شیر نداشتند هفت روز علف بخورند.
و حیوانى كه به خوردن نجاست انسان عادت كرده نیز گوشتش حرام است ، و چنانچه استبرائش نمایند حلال مى شود ، و كیفیت استبراء آن در مسأله «۲۲۶» بیان شد.
مسأله ۲۶۹۷ ـ آشامیدن شراب و غیر آن از مسكرات حرام است ، و روایات در مذمّت آن بسیار است ، و در بعضى از آنها قریب به این مضامین وارد شده كه: خداوند معصیت نشده به چیزى كه شدیدتر از آشامیدن مسكر باشد ، و از حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) سؤال شد: آیا آشامیدن شراب بدتر است یا ترك نماز؟ فرمود: شرب خمر ، براى این كه شرابخوار در حالتى قرار مى گیرد كه پروردگار خودرا نمى شناسد.
و از حضرت رسول (صلى الله علیه وآله وسلم) روایت شده كه: شراب سَرِ هر گناهى است.
و در بعضى از روایات آشامیدن شراب اشد از زنا و دزدى شمرده شده است ، و خداوند شراب را حرام كرده به علّت این كه ام الخبائث و سَرِ هر شرّى است.
و شرابخوار عقل خودرا از دست مى دهد ، پس پروردگار خود را نمى شناسد ، و هر معصیتى را مرتكب ، و هر حرمتى را هتك ، و هر رحم وابسته اى را قطع ، و هر فاحشه اى را مرتكب مى شود.
مسأله ۲۶۹۸ ـ نشستن سر سفره اى كه در آن شراب مى خورند ـ اگر انسان یكى از آنان حساب شود ـ حرام ، و چیز خوردن از آن سفره نیز حرام است.
مسأله ۲۶۹۹ ـ بر هر مسلمان واجب است به مسلمان دیگرى كه نزدیك است از گرسنگى یا تشنگى بمیرد ، نان و آب داده و او را از مرگ نجات دهد.
