موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
طلاق خلع
مسأله ۲۵۹۲ ـ طلاق زنى را كه از شوهر كراهت دارد و ترس آن باشد كه حقوق واجبه شوهر را مراعات نكند و در حرام بیفتد و مهر یا مال دیگر خود را به او مى بخشد كه طلاقش دهد ، طلاق خلع گویند.
مسأله ۲۵۹۳ ـ اگر خود شوهر بخواهد صیغه طلاق خلع را بخواند ، چنانچه اسم زن مثلا فاطمه باشد ، پس از بذل مى گوید: «زَوْجَتِی فاطِمَةُ ، خَلَعْتُها عَلى ما بَذَلَتْ» یعنى (زنم فاطمه را در مقابل چیزى كه بذل نموده ، طلاق خلع دادم).
و بنابر احتیاط مستحبّ بعد از جمله مشتمل بر خلع «هِی طالِقٌ» هم بگوید و در صورتى كه زن معین باشد ، بردن نامش لازم نیست.
مسأله ۲۵۹۴ ـ اگر زنى كسى را وكیل كند كه مهر او را به شوهرش ببخشد ، و شوهر همان كس را وكیل كند كه زن را طلاق دهد ، چنانچه مثلا اسم شوهر محمّد و اسم زن فاطمه باشد ، وكیل صیغه طلاق را این طور مى خواند: «عَنْ مُوَكِّلَتِی فاطِمَةَ بَذَلْتُ مَهْرَها لِمُوكِّلِی مُحَمَّد لِیخْلَعَها عَلَیهِ» پس از آن بدون آن كه ـ بنابر احتیاط ـ موالات عرفاً به هم بخورد مى گوید: «زَوْجَةُ مُوَكِّلِی خَلَعْتُها عَلى ما بَذَلَتْ» و اگر زنى كسى را وكیل كند كه غیر از مهر چیز دیگرى را به شوهر او ببخشد كه او را طلاق دهد ، وكیل باید به جاى كلمه «مَهْرَها» آن چیز را بگوید ، مثلا اگر صد تومان داده باشد باید بگوید: «بَذَلْتُ مِائَةَ تُومان».
طلاق مبارات
مسأله ۲۵۹۵ ـ اگر زن و شوهر از یكدیگر كراهت داشته باشند و زن مالى به مرد بدهد كه او را طلاق دهد ، آن طلاق را مبارات گویند.
مسأله ۲۵۹۶ ـ اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند ، چنانچه مثلا اسم زن فاطمه باشد بگوید: «بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلى ما بَذَلَتْ فَهِی طالِقٌ» ـ یعنى من و زنم فاطمه در مقابل آنچه او بذل كرده از هم جدا شدیم ، پس او رها است ، و اگر دیگرى را وكیل كند وكیل باید بگوید: «بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَكِّلِی فاطِمَةَ عَلى ما بَذَلَتْ فَهِی طالِقٌ» یا بگوید: «عَنْ قِبَلِ مُوَكِّلِی بارَأْتُ زَوْجَتَهُ فاطِمَةَ عَلى ما بَذَلَتْ فَهِی طالِقٌ» و لزوم گفتن «فَهِی طالِق» در صیغه هاى ذكر شده مبنى بر احتیاط واجب است ، و اگر به جاى «عَلى ما بَذَلَتْ» «بِما بَذَلَتْ» بگوید اشكال ندارد.
مسأله ۲۵۹۷ ـ صیغه طلاق خلع و مبارات باید به عربى صحیح خوانده شود ، ولى اگر زن براى آن كه مال خودرا به شوهر ببخشد ، مثلا به فارسى بگوید: براى طلاق فلان مال را به تو بخشیدم ، اشكال ندارد ، و اگر مرد نتوانست به صیغه عربى طلاق بدهد ، بنابر احتیاط واجب وكیل بگیرد ، و اگر نتوانست وكیل هم بگیرد ، به هر لفظى كه مرادف صیغه عربى باشد طلاق خلع و مبارات بدهد صحیح است.
مسأله ۲۵۹۸ ـ اگر زن در بین عدّه طلاق خلع یا مبارات از بخشش خود برگردد ، شوهر مى تواند رجوع كند ، و بدون عقد دوباره او را به زوجیت خود برگرداند.
مسأله ۲۵۹۹ ـ مالى را كه شوهر براى طلاق مبارات مى گیرد ، باید بیشتر از مهر نباشد ، ولى در طلاق خلع اگر بیشتر باشد ، اشكال ندارد.