موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
شرايط استفاده اى كه مال را براى آن اجاره مى دهند
مسأله ۲۲۱۵ ـ استفاده اى كه مال را براى آن اجاره مى دهند چهار شرط دارد:
(اوّل) آن كه حلال باشد ، بنابراین اجاره دادن دكّان ـ مثلا ـ براى شراب فروشى ، و اجاره دادن وسیله حمل و نقل براى حمل شراب باطل است.
(دوم) آن كه پول دادن براى آن استفاده سفهى و غیر عقلایى نباشد ، و همچنین آن عمل در شرع به طور مجّان واجب نباشد ، پس اجیر شدن ـ مثلا ـ براى تجهیز اموات جایز نیست.
(سوم) آن كه اگر چیزى را كه اجاره مى دهند چند فایده داشته باشد ، استفاده اى كه مستأجر از آن مى كند باید معین نمایند ، مثلا اگر حیوانى را كه سوارى مى دهد و بار مى برد اجاره دهند ، باید معین كنند كه فقط سوارى یا باربرى آن مال مستأجر است ، یا همه استفاده هاى آن.
(چهارم) آن كه مدّت استفاده را معین نمایند ، و اگر مدّت معلوم نباشد و به تعیین عمل رفع جهالت بشود كافیست ، مثلا كسى را اجیر كنند براى خیاطى به مدّت ده روز و یا با خیاط قرار بگذارند كه لباس معینى را به طور مخصوصى بدوزد.
مسأله ۲۲۱۶ ـ اگر ابتداى مدّت اجاره را معین نكنند ، ابتداى آن بعد از تحقّق عقد اجاره است.
مسأله ۲۲۱۷ ـ اگر خانه اى را مثلا یك ساله اجاره دهند و ابتداى آن را یك ماه بعد از عقد اجاره قرار دهند اجاره صحیح است ، اگر چه موقع عقد اجاره خانه در اجاره دیگرى باشد.
مسأله ۲۲۱۸ ـ اگر مدّت اجاره را معلوم نكند و بگوید: (هر وقت در خانه نشستى اجاره آن ماهى ده تومان است) اجاره صحیح نیست.
مسأله ۲۲۱۹ ـ اگر به مستأجر بگوید: (خانه را ماهى ده تومان به تو اجاره دادم) یا بگوید: (خانه را یك ماهه به ده تومان به تو اجاره دادم ، و بعد از آن هم هر قدر بنشینى اجاره آن ماهى ده تومان است) در صورتى كه ابتداى مدّت اجاره را معین كنند یا ابتداى آن معلوم باشد ، اجاره ماه اوّل صحیح است.
مسأله ۲۲۲۰ ـ خانه اى را كه مثلا مسافر و زوّار در آن منزل مى كنند و معلوم نیست چقدر در آن مى مانند ، اگر به طور اجاره قرار بگذارند كه مثلا شبى یك تومان بدهند ، چون مدّت اجاره را معلوم نكرده اند اجاره نسبت به غیر از شب اوّل صحیح نیست ، و صاحب خانه بعد از شب اوّل هر وقت بخواهد مى تواند آنها را بیرون كند ، ولى بعد از شب اوّل با رضایت صاحب خانه استفاده از منزل اشكال ندارد.
