موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
شرايط واجب شدن زكات
مسأله ۱۸۷۲ ـ زكات در صورتى واجب مى شود كه مال به مقدار نصاب ـ كه بعد مى آید ـ برسد ، و مالك آن بالغ و عاقل و آزاد باشد ، و بتواند در آن مال تصرّف كند.
مسأله ۱۸۷۳ ـ اگر انسان یازده ماه مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد ، اوّل ماه دوازدهم باید زكات آنها را بدهد ، ولى اوّل سال بعد را باید بعد از تمام شدن ماه دوازدهم حساب كند.
مسأله ۱۸۷۴ ـ اگر مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بین سال بالغ شود ، مثلا بچّه در اوّل محرّم مالك چهل گوسفند شود و بعد از گذشتن دو ماه بالغ گردد ، یازده ماه كه از اوّل محرّم بگذرد زكاتى بر او نیست ، بلكه بعد از گذشتن یازده ماه از بلوغش زكات بر او واجب مى شود ، ولى احتیاط مستحبّ آن است كه اگر یازده ماه از اوّل محرم بگذرد و شرایط دیگر زكات را هم دارا باشد زكات آن را بدهد.
مسأله ۱۸۷۵ ـ زكات گندم و جو وقتى تعلّق مى گیرد كه عرفاً به آنها گندم و جو گفته شود ، و زكات كشمش وقتى تعلّق مى گیرد كه به آن انگور گفته شود ، و زكات خرما وقتى تعلّق مى گیرد كه عرب به آن تمر بگوید ، و وقت دادن زكات در گندم و جو موقع جدا كردن كاه از دانه است ، و در خرما و كشمش موقعى است كه خشك شده باشند ، و اگر از آن وقت اداى زكات را بدون عذر با وجود مستحق تأخیر بیندازد ، ضامن است.
مسأله ۱۸۷۶ ـ اگر موقع تعلّق زكات گندم و جو و كشمش و خرما ـ كه در مسأله پیش گذشت ـ صاحب آنها بالغ و عاقل و آزاد و متمكّن از تصرّف باشد ، باید زكات آنها را بدهد ـ هر چند قبل از آن واجد تمام یا بعضى از این شرایط نباشد ـ و اگر فاقد یكى از این شرایط باشد زكات بر او واجب نیست.
مسأله ۱۸۷۷ ـ اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در تمام سال یا مقدارى از آن دیوانه باشد ، زكات بر او واجب نیست.
مسأله ۱۸۷۸ ـ اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در مقدارى از سال مست یا بى هوش شود ، زكات از او ساقط نمى شود ، و همچنین است اگر موقع واجب شدن زكات گندم و جو و خرما و كشمش ، مست یا بى هوش باشد.
مسأله ۱۸۷۹ ـ مالى را كه از انسان غصب كرده اند و نمى تواند در آن تصرّف كند ، زكات ندارد ، ولى اگر غصب شده زراعت گندم و جو و درخت خرما و انگور باشد و موقع تعلّق زكات در دست غاصب باشد ، هر وقت به صاحبش برگشت ـ بنابر احتیاط واجب ـ زكات آن را بدهد.
مسأله ۱۸۸۰ ـ اگر طلا و نقره یا چیز دیگرى را كه زكات در آن واجب است قرض كند و یك سال نزد او بماند ، باید زكات آن را بدهد ، و بر كسى كه قرض داده چیزى نیست.
