موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
سجده سهو
مسأله ۱۲۴۵ ـ براى پنج چیز بعد از سلام نماز ، باید دو سجده سهو به دستورى كه مى آید به جا آورد.
(اوّل) آن كه در بین نماز سهواً حرف بزند.
(دوم) آن كه تشهّد را فراموش كند.
(سوم) آن كه در نماز چهار ركعتى بعد از تمام شدن ذكر واجب سجده دوم ، شكّ كند كه چهار ركعت خوانده یا پنج ركعت ، و همچنین در شكّ بین پنج و شش در حال ایستادن ، چنانچه در صورت چهارم و نهم مسأله «۱۲۰۷» گذشت.
(چهارم) آن كه بنابر احتیاط واجب جایى كه نباید سلام نماز را بدهد ـ مثلا در ركعت اوّل ـ سهواً سلام بدهد.
(پنجم) آن كه بنابر احتیاط واجب یك سجده را فراموش كند ، و همچنین براى هر چیزى كه در نماز اشتباهاً كم یا زیاد كند.
و احتیاط مستحبّ آن است كه براى ایستادن در جایى كه باید بنشیند ، یا نشستن در جایى كه باید بایستد دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله ۱۲۴۶ ـ اگر انسان اشتباهاً یا به خیال این كه نمازش تمام شده حرف بزند ، باید دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله ۱۲۴۷ ـ براى صدایى كه از آه كشیدن و سرفه كردن پیدا مى شود سجده سهو واجب نیست ، ولى اگر مثلا سهواً آخ یا آه بگوید ، باید سجده سهو به جا آورد.
مسأله ۱۲۴۸ ـ اگر چیزى را كه سهواً غلط خوانده دوباره به طور صحیح بخواند ، براى آن غلط سجده سهو واجب نیست.
مسأله ۱۲۴۹ ـ اگر در نماز سهواً مدّتى حرف بزند و تمام آنها عرفاً یك مرتبه حساب شود ، دو سجده سهو بعد از سلام نماز كافیست.
مسأله ۱۲۵۰ ـ اگر سهواً تسبیحات اربعه را نگوید ، احتیاط واجب آن است كه بعد از نماز دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله ۱۲۵۱ ـ اگر در جایى كه نباید سلام نماز را بگوید سهواً بگوید: «اَلسَّلامُ عَلَینا وَ عَلى عِبادِ اللّهِ الصّالِحِینَ» یا بگوید: «اَلسَّلامُ عَلَیكُمْ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَكاتُهُ» بنابر احتیاط واجب باید دو سجده سهو به جا آورد ، و همچنین اگر اشتباهاً مقدارى از این دو سلام را بگوید ، ولى اگر اشتباهاً بگوید: «اَلسَّلامُ عَلَیكَ اَیهَا النَبِی وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَكاتُهُ» احتیاط مستحبّ آن است كه دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله ۱۲۵۲ ـ اگر در جایى كه نباید سلام دهد اشتباهاً هر سه سلام را بگوید ، دو سجده سهو كافیست.
مسأله ۱۲۵۳ ـ اگر یك سجده یا تشهّد را فراموش كند و پیش از ركوع ركعت بعد یادش بیاید ، باید برگردد و به جا آورد و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحبّ براى ایستادن بیجا دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله ۱۲۵۴ ـ اگر در ركوع یا بعد از آن یادش بیاید كه یك سجده از ركعت پیش فراموش كرده ، باید بعد از سلام نماز سجده را قضا نماید ، و بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو به جا آورد ، و اگر در ركوع یا بعد از آن یادش بیاید كه تشهّد را از ركعت پیش فراموش كرده ، بنابر احتیاط مستحبّ تشهّد را قضا نماید ، و باید دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله ۱۲۵۵ ـ اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمداً به جا نیاورد ، معصیت كرده ، و واجب است هر چه زودتر آن را انجام دهد ، و چنانچه سهواً به جا نیاورد ، هروقت یادش آمد باید فوراً انجام دهد ، و لازم نیست نماز را دوباره بخواند.
مسأله ۱۲۵۶ ـ اگر شكّ دارد كه سجده سهو بر او واجب شده یا نه ، لازم نیست به جا آورد.
مسأله ۱۲۵۷ ـ كسى كه شكّ دارد مثلا دو سجده سهو بر او واجب شده یا چهار تا ، اگر دو سجده بنماید كافیست.
مسأله ۱۲۵۸ ـ اگر بداند یكى از دو سجده سهو را به جا نیاورده ، و تدارك ممكن نباشد ، باید دو سجده سهو به جا آورد ، و اگر بداند سهواً سه سجده كرده ، احتیاط واجب آن است كه دوباره دو سجده سهو بنماید.
