موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی
نمازهاى مستحبّ
مسأله ۷۷۰ ـ نمازهاى مستحبّى زیاد است ، و آنها را نافله گویند ، و بین نمازهاى مستحبّى به خواندن نافله هاى شبانه روزى بیشتر سفارش شده ، و آنها در غیر روز جمعه سى و چهار ركعت مى باشند ، كه هشت ركعت آن نافله ظهر ، و هشت ركعت نافله عصر ، و چهار ركعت نافله مغرب ، و دو ركعت نافله عشاء ، و یازده ركعت نافله شب ، و دو ركعت نافله صبح مى باشد ، و چون دو ركعت نافله عشاء را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند ، یك ركعت حساب مى شود.
و در روز جمعه بر شانزده ركعت نافله ظهر و عصر ، چهار ركعت اضافه مى شود ، و بنابر مشهور بهتر آن است كه شش ركعت آن وقت انبساط خورشید ، و شش ركعت وقت ارتفاع خورشید ، و شش ركعت قبل از زوال ، و دو ركعت وقت زوال خوانده شود.
مسأله ۷۷۱ ـ از یازده ركعت نافله شب ، هشت ركعت آن باید به نیت نافله شب ، و دو ركعت آن به نیت نماز شفع ، و یك ركعت آن به نیت نماز وتر خوانده شود ، و دستور كامل نافله شب در كتابهاى دعا ذكر شده است.
مسأله ۷۷۲ ـ نمازهاى نافله را مى شود نشسته خواند ، ولى بهتر است دو ركعت نماز نافله نشسته را یك ركعت حساب كند ، مثلا كسى كه مى خواهد نافله ظهر را كه هشت ركعت است نشسته بخواند ، بهتر است شانزده ركعت بخواند ، و اگر مى خواهد نماز وتر را نشسته بخواند ، دو نماز یك ركعتى نشسته بخواند.
مسأله ۷۷۳ ـ نافله ظهر و عصر را در سفر نباید خواند ، و خواندن نافله عشاء به قصد رجاء مانعى ندارد.
وقت نافله هاى یومیه
مسأله ۷۷۴ ـ نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده مى شود و وقت آن از اوّل ظهر است ، و بنابر احتیاط واجب انتهاء آن موقعى است كه آن مقدار از سایه شاخص كه بعد از ظهر پیدا مى شود به اندازه دو هفتم آن شود ، مثلا اگر درازاى شاخص هفت وجب باشد ، هر وقت مقدار سایه اى كه بعد از ظهر پیدا مى شود به دو وجب رسید ، بنابر احتیاط آخر وقت نافله ظهر است.
مسأله ۷۷۵ ـ نافله نماز عصر پیش از نماز عصر خوانده مى شود ، و وقت آن بنابر احتیاط واجب تا موقعى است كه آن مقدار از سایه شاخص كه بعد از ظهر پیدا مى شود به چهار هفتم آن برسد ، و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند ، احتیاط واجب آن است كه نافله ظهر را بعد از نماز ظهر ، و نافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند ، و نیت ادا و قضا نكند.
مسأله ۷۷۶ ـ وقت نافله نماز مغرب بعد از تمام شدن نماز مغرب است ، و تا آخر وقت نماز مغرب امتداد دارد ، و احتیاط مستحبّ آن است كه تا سرخى طرف مغرب كه بعد از غروب كردن آفتاب پیدا مى شود از بین نرفته بخواند ، و اگر بعد از زوال آن خواند ، نیت ادا و قضا نكند.
مسأله ۷۷۷ ـ وقت نافله نماز عشاء بعد از تمام شدن نماز عشاء تا نصف شب است ، و بهتر است بعد از نماز عشاء بلافاصله خوانده شود.
مسأله ۷۷۸ ـ وقت نافله نماز صبح بنابر احتیاط واجب بعد از فجر اوّل است تا وقتى كه سرخى طرف مشرق پیدا شود ، و بعد از پیدا شدن سرخى طرف مشرق اگر خواست بخواند ، بعد از نماز صبح بخواند ، و نیت ادا و قضا نكند ، و كسى كه نماز شب مى خواند مى تواند بعد از نافله شب بلافاصله نافله صبح را بخواند.
مسأله ۷۷۹ ـ وقت نماز شب بنابر مشهور از نصف شب است تا اذان صبح ، ولى بعید نیست كه وقت آن مابین اوّل شب تا اذان صبح باشد ، و بعد از نصف شب تا اذان صبح وقت فضیلت آن باشد ، و افضل آن است كه در ثلث آخر شب خوانده شود.
مسأله ۷۸۰ ـ بنابر مشهور كه وقت نافله شب از نصف شب است ، مسافر و كسى كه براى او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند مى تواند آن را در اوّل شب بخواند ، هر چند بعید نیست كه براى غیر آن دو هم جایز باشد چنانچه در مسأله قبل گذشت.
نماز غفیله
مسأله ۷۸۱ ـ نماز غفیله ، از نمازهاى مستحبّى مشهور است كه بین نماز مغرب و عشاء خوانده مى شود.
و در ركعت اوّل آن بعد از حمد باید به جاى سوره این آیه را بخوانند:
( وَ ذَا النُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ اَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیهِ فَنادى فِی الظُّلُماتِ اَنْ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَكَ اِنّی كُنْتُ مِنَ الظّالِمِینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِى الْمُؤْمِنِینَ )
و در ركعت دوم بعد از حمد به جاى سوره این آیه را بخوانند:
( وَ عِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَیبِ لا یعْلَمُها اِلاّ هُوَ وَ یعْلَمُ ما فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَة اِلاّ یعْلَمُها وَ لا حَبَّة فِی ظُلُماتِ الاَْرْضِ وَ لا رَطْب وَ لا یابِس اِلاّ فِی كِتاب مُبِین )
و در قنوت آن بگویند: «اَللّهُمَّ اِنِّى اَسْأَلُكَ بِمَفاتِحِ الْغَیبِ الَّتِی لا یعْلَمُها اِلاّ اَنْتَ اَنْ تُصَلِّی عَلى مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد وَ اَنْ تَفْعَلَ بِى كَذا وَ كَذا ...» و به جاى كلمه كذا و كذا حاجتهاى خود را بگویند ، و بعد بگویند: «اَللّهُمَّ اَنْتَ وَلِی نِعْمَتِی وَ الْقادِرُ عَلى طَلِبَتِی تَعْلَمُ حاجَتِی فَأَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد عَلَیهِ وَ عَلَیهِمُ السَّلامُ لَمّا قَضَیتَها لِی»
