موضوع: کتب استفتائی
احكام اذان و اقامه
مسأله 997: بر مرد و زن، مستحب است، پيش از نمازهاى واجب يوميّه « اذان » و همچنين « اقامه » بگويند، بلكه ترك اقامه سزاوار نيست، ولى پيش از نمازهاى واجب غير يوميّه مانند نماز آيات، مستحب است سه مرتبه بگويند: « الصَّلاة ».
مسأله 998: اذان بيست جمله است: « اللّهُ أَكْبَر » چهار مرتبه، « أشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلاّ اللّه »، « أشْهَدُ أنّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّه »، « أشْهَدُ أنَّ عَلِيّاً وَلىُّ اللّه »، « حَىَّ عَلَى الصَّلاةِ »، « حَيَّ عَلَى الْفَلاحِ »، « حَيَّ عَلى خَيْرِ الْعَمَلِ »، « اللّهُ أكْبَر »، « لا إلهَ إلاّ اللّه » هر يك دو مرتبه.
مسأله 999: اقامه نوزده جمله است، كه دو مرتبه « اللّهُ أكْبَر » از اوّل اذان و يك مرتبه « لا إلهَ إلاّ اللّه » از آخر آن كم مى شود و بعد از گفتن « حَيَّ عَلى خَيْرِالْعَمَل » دو مرتبه « قَدْ قامَتِ الصَّلاة » اضافه مى گردد.
مسأله 1000: « أشْهَدُ أنَّ عَلِياً وَلىُّ اللّه » جزو اذان و اقامه است. و در بعضى از روايات به آن اشاره شده است.
ترجمه اذان و اقامه
« اللّهُ أكْبَر »: خداى متعال از هر چيز بزرگتر است. « أشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلاّ اللّه »: شهادت مى دهم جز خداى يكتا و بى همتا، خداى ديگرى نيست. « أشْهَدُ أنَّ مُحَمّداً رَسُولُ اللّه »: شهادت مى دهم حضرت محمّد بن عبداللّه (صلى الله عليه وآله وسلم) پيامبر و فرستاده خداست. « أشْهَدُ أنَّ عَلِيّاً أميرَالْمُؤْمِنينَ وَلِيُّ اللّه »: شهادت مى دهم حضرت على(عليه السلام) اميرالمؤمنين و ولىّ خدا است. « حَيَّ عَلىَ الصَّلاة »: بشتاب براى نماز. « حَيَّ عَلَى الفَلاحِ »: بشتاب براى رستگارى. « حَيَّ عَلى خَيْرِالْعَمَل »: بشتاب براى بهترين كارها. « قَدْ قامَتِ الصَّلاة »: به تحقيق نماز برپا شد. « لا إلهَ إلاّ اللّه »: خدايى جز خداى يكتا و بى همتا نيست.
احكام اذان و اقامه
مسأله 1001: بين جمله هاى اذان و اقامه، نبايد زياد فاصله شود و اگر بين آن بيشتر از معمول، فاصله بيندازد، بايد دوباره آن را از سر بگيرد.
مسأله 1002: اگر در اذان و اقامه، صدا را در گلو بيندازد چنانچه غنا شود، يعنى مانند آوازه خوانى كه در مجالس لهو و لعب معمول است، حرام مى باشد و اگر غنا نشود حرام نيست.
مسأله 1003: در پنج نماز اذان ساقط مى شود، اوّل: نماز عصر روز جمعه. دوّم: نماز عصر روز عرفه، نهم ذيحجه. سوم: نماز عشاى شب عيد قربان براى كسى كه در مشعرالحرام باشد. چهارم: نماز عصر و عشاى زن مستحاضه. پنجم: نماز عصر و عشاى كسى كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غايط، خوددارى كند. و در اين پنج نماز در صورتى اذان ساقط مى شود كه با نماز قبلى فاصله نشود، يا فاصله كمى باشد.
مسأله 1004: اگر براى نماز جماعت، اذان و اقامه گفته باشند، كسى كه با آن جماعت نماز مى خواند، اذان و اقامه نگويد.
مسأله 1005: اگر براى خواندن نماز جماعت، برود ببيند جماعت تمام شده، تا وقتى صفها به هم نخورده و جمعيّت متفرّق نشده اند، براى نماز خود اذان و اقامه رخصت است كه نگويد.
مسأله 1006: در جايى كه عدّه اى مشغول نماز جماعتند، يا نماز آنان تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است، اگر انسان بخواهد فرادا يا با جماعت ديگرى كه برپا مى شود نماز بخواند، با سه شرط اذان و اقامه از او ساقط مى شود، اوّل: براى آن نماز اذان و اقامه گفته باشند. دوم: نماز جماعت باطل نباشد. سوم: نماز او و نماز جماعت، در يك مكان باشد، پس اگر نماز جماعت داخل مسجد باشد و او بخواهد در بام مسجد نماز بخواند، مستحب است اذان و اقامه بگويد.
مسأله 1007: اگر در مسأله پيش، شك كند نماز جماعت صحيح بوده يا نه، اذان و اقامه از او ساقط است، ولى اگر در يكى از دو شرط ديگر شك كند، استحباباً يا رجاءاً، اذان و اقامه بگويد.
مسأله 1008: كسى كه اذان و اقامه ديگرى را مى شنود، مستحب است هر قسمتى را كه مى شنود تكرار نمايد.
مسأله 1009: كسى كه اذان و اقامه ديگرى را شنيده، چه با او گفته باشد يا نه، در صورتى كه بين آن اذان و اقامه و نمازى كه مى خواهد بخواند، فاصله زيادى نباشد، مى تواند براى نماز خود اذان و اقامه نگويد.
مسأله 1010: اگر مرد، با قصد لذت اذان زن را بشنود، اذان از او ساقط نمى شود، امّا اگر قصد لذّت نداشته باشد، اذان ساقط مى شود.
مسأله 1011: اذان و اقامه نماز جماعت را بايد مرد بگويد، ولى در جماعت زنان، زن مى تواند اذان و اقامه بگويد.
مسأله 1012: اقامه، بايد بعد از اذان گفته شود و اگر قبل از اذان بگويند، صحيح نيست.
مسأله 1013: اگر كلمات اذان و اقامه را، بدون ترتيب بگويد، مثلا « حَىَّ عَلَى الْفَلاح » را پيش از « حَىَّ عَلَى الصَّلاة » بگويد، بايد از جايى كه ترتيب به هم خورده، دوباره بگويد.
مسأله 1014: بايد بين اذان و اقامه، فاصله زياد ندهد و اگر بين آن مقدارى فاصله شود كه اذانى را كه گفته، اذان اين اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه بگويد.
مسأله 1015: اذان و اقامه، بايد به عربى صحيح گفته شود، پس اگر به عربى غلط بگويد، يا به جاى حرفى، حرف ديگرى بگويد، يا مثلا ترجمه آن را به فارسى بگويد، صحيح نيست.
مسأله 1016: اذان و اقامه، بايد بعد از داخل شدن وقت نماز گفته شود و اگر عمداً يا از روى فراموشى، پيش از وقت بگويد باطل است.
مسأله 1017: اگر پيش از گفتن اقامه شك كند اذان گفته يا نه اذان بگويد، ولى اگر مشغول اقامه شود و شك كند اذان گفته يا نه، گفتن اذان لازم نيست.
مسأله 1018: اگر در بين اذان يا اقامه، شك كند قسمت پيش را گفته يا نه، آن را بگويد، ولى اگر در حال گفتن قسمتى باشد، گفتن قسمت پيش لازم نيست.
مسأله 1019: مستحب است در هنگام گفتن اذان رو به قبله بايستد، با وضو يا غسل باشد، دستها را بر گوش بگذارد، صدا را بلند نمايد و بكشد، بين جمله هاى اذان كمى فاصله دهد و بين آن حرف نزند.
مسأله 1020: مستحب است در موقع گفتن اقامه راه نرود، آن را از اذان آهسته تر بگويد، جمله هاى آن را به هم نچسباند، كمتر از جمله هاى اذان فاصله دهد.
مسأله 1021: مستحب است بين اذان و اقامه، يك قدم بردارد، يا كمى بنشيند، يا سجده كند، يا ذكر بگويد، يا دعا بخواند، يا كمى ساكت شود، يا سخنى بگويد، يا دو ركعت نماز بخواند، اما حرف زدن بين اذان و اقامه نماز صبح و مغرب مستحب نيست.
مسأله 1022: مستحب است كسى كه براى گفتن اذان معيّن مى شود، عادل، وقت شناس و صدايش بلند باشد و اذان را در جاى بلند بگويد.
