موضوع: کتب استفتائی

 

احكام تخلّى

 

بول و غايط كردن

مسأله 61: واجب است انسان در هنگام تخلّى و مواقع ديگر، عورت خود را از كسانى كه مكلّفند، اگرچه مانند خواهر و مادر با او مَحرم باشند و همچنين از ديوانه و بچّه هاى مميّز كه خوب و بد را مى فهمند، بپوشاند. امّا زن و شوهر لازم نيست عورت خود را از يكديگر بپوشانند.

 

مسأله 62: لازم نيست با چيز مخصوصى، عورت خود را بپوشاند و اگر مثلا با دست آن را بپوشاند كافى است.

 

مسأله 63: هنگام تخلّى، بايد قسمت جلوى بدن، يعنى شكم، سينه و زانوها رو به قبله و پشت به قبله نباشد.

 

مسأله 64: اگر هنگام تخلّى، قسمت جلوى بدن رو به قبله يا پشت به قبله باشد و عورت را از قبله برگرداند، كفايت نمى كند و اگر جلوى بدن او، رو به قبله يا پشت به قبله نباشد، بنابر احتياط واجب عورت را، رو به قبله يا پشت به قبله ننمايد.

 

مسأله 65: بنابر احتياط مستحب قسمت جلوى بدن - در هنگام استبراء كه احكام آن، بعداً گفته مى شود و موقع تطهير مخرج بول و غايط - رو به قبله يا پشت به قبله نباشد.

 

مسأله 66: اگر براى آنكه نامحرم او را نبيند، مجبور شود در حال تخلّى رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند و نيز اگر به جهت ديگرى ناچار باشد كه رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند، اشكال ندارد.

 

مسأله 67: لازم نيست بچّه را، در وقت تخلّى رو به قبله يا پشت به قبله ننشانند. و اگر خود بچّه بنشيند، جلوگيرى از او واجب نيست.

 

مسأله 68: در پنج جا تخلّى حرام است، اوّل: در كوچه هاى بن بست، در صورتى كه صاحبانش، اجازه نداده باشند و نيز در كوچه هاى غير بن بست، در صورت ضرر به عابرين. دوم: در ملك كسى كه اجازه تخلّى نداده است. سوم: در جايى كه براى عدّه مخصوصى وقف شده است، مانند بعضى از مدرسه ها. چهارم: روى قبر مؤمنين در صورتى كه بى احترامى به آنان باشد. پنجم: در جاهاى محترمى كه تخلّى، بى احترامى به حساب آيد.

 

مسأله 69: در سه صورت مخرج غايط فقط با آب، پاك مى شود، البته بنابر احتياط در بعضى از آنها، اوّل: نجاست ديگرى مانند خون با غايط بيرون آمده باشد. دوم: نجاستى از خارج به مخرج غايط رسيده باشد. سوم: اطراف مخرج، بيشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد. و در غير اين سه صورت، مخرج را با آب مى توان شست و يا به دستورى كه بعداً بيان مى شود، با پارچه، سنگ و مانند آن پاك كرد، اگرچه شستن با آب بهتر است.

 

مسأله 70: مخرج بول با غير آب پاك نمى شود. و در آب كُر و جارى اگر بعد از برطرف شدن بول يك مرتبه بشويند كافى است، ولى با آب قليل بايد دو مرتبه شست و بهتر است سه مرتبه شسته شود.

 

مسأله 71: اگر مخرج غايط را با آب بشويند، بايد چيزى از غايط بر آن نماند، ولى باقيماندن رنگ و بوى آن اشكال ندارد و اگر در دفعه اوّل، طورى شسته شود كه ذرّه اى غايط بر آن نماند، شستن دوباره لازم نيست.

 

مسأله 72: با سنگ، كلوخ و مانند آن، اگر خشك و پاك باشد، مخرج غايط را مى توان تطهير كرد. و چنانچه رطوبت كمى داشته باشد كه به مخرج نرسد اشكال ندارد. و بايد از سه دفعه كمتر نباشد اگرچه با يك مرتبه يا دو مرتبه مخرج پاكيزه شود.

 

مسأله 73: بنابر احتياط مستحب بايد سنگ يا پارچه اى كه غايط را با آن برطرف مى كنند سه قطعه باشد، مگر در سنگهاى بزرگ و پارچه هاى دراز كه يك قطعه كافى است. و اگر با سه قطعه برطرف نشود بايد به قدرى اضافه نمايند تا مخرج كاملا پاكيزه گردد، ولى باقيماندن ذرّه هاى كوچكى كه ديده نمى شود اشكال ندارد.

 

مسأله 74: پاك كردن مخرج غايط با چيزهايى كه احترام آن لازم است، مانند كاغذى كه اسم خدا و پيامبران(عليهم السلام) بر آن نوشته شده حرام است و با استخوان و سرگين نيز نبايد مخرج غايط را پاك كرد و اگر كسى با اينها غايط را بر طرف كند، گناه كرده ولى مخرج پاك مى شود.

 

مسأله 75: اگر شك كند مخرج را تطهير كرده يا نه، بايد آن را تطهير كند، امّا اگر هميشه بعد از بول يا غايط فوراً تطهير مى نموده است، بنابر احتياط مستحب آن را تطهير نمايد.

 

مسأله 76: اگر بعد از نماز شك كند كه قبل از نماز مخرج را تطهير كرده يا نه، نمازى كه خوانده صحيح است، ولى براى نمازهاى بعد بايد تطهير كند. و اگر بعد از داخل شدن در نماز شك كرد، بايد نماز را قطع كند و تطهير نمايد، امّا اگر هميشه عادت بر تطهير داشته، بنابر احتياط مستحب تطهير نمايد و نماز واجب را براى اين احتياط مستحب قطع نكند.

 

استبراء

مسأله 77: استبراء عمل مستحبى است كه مردها، بعد از بيرون آمدن بول، براى آنكه يقين كنند بول، در مجرا نمانده است انجام مى دهند. و بهترين روش آن به اين صورت است: اگر مخرج غايط نجس شده، اوّل آن را تطهير كنند، سپس سه دفعه با انگشت ميانه دست چپ، از مخرج غايط تا بيخ آلت بكشند، سپس شست را روى آلت و انگشت پهلوى شست را، زير آن بگذارند و سه مرتبه تا ختنه گاه بكشند و پس از آن سه مرتبه سر آلت را فشار دهند.

 

مسأله 78: آبى كه گاهى بعد از ملاعبه و بازى كردن، از انسان خارج مى شود و به آن « مذى » مى گويند پاك است و نيز آبى كه گاهى بعد از منى بيرون مى آيد و به آن « وذى » گفته مى شود و همچنين آبى كه گاهى بعد از بول، بيرون مى آيد و به آن « ودى » مى گويند، اگر بول به آن نرسيده باشد، پاك است و چنانچه انسان بعد از بول استبراء كند و سپس آبى از او خارج شود و شك كند بول است يا يكى از اينها، پاك مى باشد.

 

مسأله 79: اگر مرد شك كند استبراء كرده يا نه و رطوبتى از او بيرون آيد كه نداند پاك است يا نه، نجس مى باشد و چنانچه وضو گرفته باشد باطل مى شود، ولى اگر عادت داشته كه پس از بول فوراً استبراء نمايد، يا اگر شك كند استبرايى كه كرده درست بوده يا نه و رطوبتى از او بيرون آيد كه نداند پاك است يا نه، پاك مى باشد و وضو را باطل نمى كند.

 

مسأله 80: كسى كه استبراء نكرده اگر بر اثر آنكه مدّتى از بول كردن او گذشته، يقين كند بول در مجرى نمانده است و رطوبتى ببيند و شك كند پاك است يا نه، آن رطوبت پاك مى باشد و وضو را باطل نمى كند.

 

مسأله 81: اگر مرد بعد از بول، استبراء كند و وضو بگيرد، چنانچه بعد از وضو، رطوبتى ببيند كه بداند يا بول است يا منى، واجب است احتياطاً غسل كند و وضو نيز بگيرد، ولى اگر وضو نگرفته باشد فقط گرفتن وضو كافى است.

 

مسأله 82: براى زن، استبراء از بول نيست و اگر رطوبتى ببيند و شك كند پاك است يا نه، پاك مى باشد و وضو و غسل او را باطل نمى كند.

 

آداب تخلّى

مسأله 83: مستحب است در موقع تخلّى، جايى بنشيند كه كسى او را نبيند و هنگام وارد شدن به مكان تخلّى، اوّل پاى چپ و موقع بيرون آمدن، اوّل پاى راست را بگذارد و همچنين مستحب است در حال تخلّى، سر را بپوشاند و سنگينى بدن را بر پاى چپ بيندازد.

 

مسأله 84: نشستن روبروى خورشيد و ماه در هنگام تخلّى مكروه است، ولى اگر عورت خود را با وسيله اى بپوشاند، مكروه نيست و نيز در موقع تخلّى نشستن روبروى باد، در جاده، خيابان، كوچه، درب خانه و زير درختى كه ميوه مى دهد و همچنين چيز خوردن، توقّف زياد و تطهير كردن با دست راست مكروه مى باشد. و همچنين است حرف زدن در حال تخلّى، امّا اگر ناچار باشد، يا ذكر خدا بگويد، اشكال ندارد.

 

مسأله 85: بول كردن در زمين سخت، سوراخ جانوران و در آب، به ويژه در آب ايستاده مكروه است. و همچنين است ايستاده بول كردن، امّا در حال « تنوير » كراهت ندارد.

 

مسأله 86: خوددارى كردن از بول و غايط، مكروه است و اگر به اندازه اى باشد كه براى بدن، ضرر فوق العادّه داشته باشد حرام است.

 

مسأله 87: مستحب است انسان، پيش از نماز بول كند سپس وضو يا غسل نموده و نماز بخواند. و همچنين مستحب است پيش از خواب، پيش از جماع و بعد از بيرون آمدن منى نيز بول كند.