موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی سیستانی
در مباحث گذشته بيان شد كه حج تمتع از دو قسمت تشكيل شده است ، و آن دو ، عبارت است از عمره تمتع و حج ، و قسمت اوّل متصل به دوّم است ، و عمره قبل از حج است .
و امّا حج افراد عملى است مستقل و جداگانه كه ـ همچنان كه گذشت ـ اهل مكّه و كسانى كه فاصله وطنشان تا مكّه كمتر از شانزده فرسخ باشد بايد آن را و يا حج قرآن انجام دهند ، و در صورتى كه بتواند علاوه بر حج افراد يا قران عمره مفرده را به جا آورند ، عمره مفرده نيز بطور جداگانه بر آنها واجب خواهد بود .
و بنابر اين كسى كه مى تواند فقط يكى از اين دو را به جا آورد ، همان را كه مى تواند به جا آورد بر او واجب مى شود ، وچنانچه بتواند يكى از اين دو را در زمانى و ديگرى را در زمان ديگر به جا آورد ، واجب است آنچه وظيفه وى در هر زمان اقتضا مى نمايد ، همان را به جا آورد ، و چنانچه در يك وقت بتواند هر دو را انجام دهد ، واجب است هر دو را انجام دهد ، و مشهور بين فقها در اين صورت اين است كه بايد حج پيش از عمره مفرده به جا آورد شود ، و احوط نيز همين است .
مسأله 158 : حج افراد با حج تمتع در تمام اعمال مشترك هستند ، ولى در عين حال حج افراد با حج تمتع چند فرق دارد :
اول : در حج تمتع معتبر است كه عمره و حج در ماههاى حج ( شوال ، ذى القعده ، ذى الحجّه ) از يك سال انجام شوند ، همچنان كه گذشت ، ولى در حج افراد انجام حج افراد و عمره مفرده در يك سال معتبر نيست .
دوم : آنكه در حج تمتع قربانى كردن شتر يا گاو يا گوسفند لازم است ، همچنان كه گذشت ، ولى در حج افراد قربانى لازم نيست .
سوم : احوط آن است كه در حج تمتع طواف و سعى حج را بر وقوفين مقدم ننمايد ، مگر در صورت وجود عذر ، همچنان كه در مسأله ( 412) خواهد آمد ، ولى در حج افراد جايز است .
چهارم : آنكه احرام حج تمتع در مكّه بايد بسته شود ، و امّا احرام حج افراد ، حكم اهل مكّه و غير آنها در آن تفاوت دارد ، همچنان كه در فصل ميقاتها خواهد آمد .
پنجم : واجب است عمره تمتع را پيش از حج تمتع انجام داد ، ولى در حج افراد معتبر نيست .
ششم : بنابر احتياط واجب جايز نيست بعد از احرام حج تمتع طواف مستحبى انجام شود ، ولى در حج افراد جايز است .
مسأله 159 : هر گاه براى حج افراد مستحبى احرام بسته شود ، مى توان به عمره تمتع عدول نمود ، سپس تقصير نمود و از احرام خارج شد ، مگر اينكه بعد از سعى تلبيه گفته شده باشد ، كه در اين صورت نمى توان به عمره تمتع عدول نمود .
مسأله 160 : هر گاه شخصى براى حج افراد احرام بست و وارد مكه شد ، جايز است طواف مستحب نمايد ، ولى احوط و اولى اين است كه در اين صورت پس از فراغ از نماز طواف ، تلبيه بگويد ، در صورتى كه قصد عدول به تمتع در جائى كه عدول جايز است نداشته باشد ، و اين احتياط در طواف واجب نيز جارى است .