موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

▲خوردنى ها و آشامیدنى ها

 

▲حیوانات حلال و حرام گوشت (مسئله 2256 تا 2258)

 

مسأله 2256ـ گوشت گاو و گوسفند و شتر اهلى و همچنین گاو و گوسفند و بز و خر وحشى و آهو حلال است، ولى گوشت اسب و قاطر و الاغ مکروه مى باشد، حیوانات درنده عموما، همچنین فیل و خرگوش و حشرات گوشتشان حرام است.

 

مسأله 2257ـ گوشت پرندگانى که داراى چنگال هستند حرام است، همچنین پرندگانى که موقع پرواز بالهاى خود را صاف نگه مى دارند، یا اگر بال مى زنند بال زدن آنها کمتر و صاف نگه داشتن آنها بیشتر است، امّا پرندگانى که بال مى زنند یا بال زدن آنها از صاف نگه داشتن بیشتر است گوشتشان حلال است از جمله انواع کبوترها و قمرى و کبک حلال است، ولى گوشت هدهد مکروه است.

 

مسأله 2258ـ اگر از حیوانى که زنده است قطعه اى جدا کنند خواه دنبه یا گوشت بوده باشد خوردن آن حرام است.

 

▲اجزاء حرام حیوانات حلال گوشت (مسئله 2259)

 

مسأله 2259ـ چهارده چیز از حیوانات حلال گوشت (بنابر احتیاط واجب در بعضى از آنها) حرام است: 1ـ خون 2ـ نرى 3ـ فرج 4ـ بچّه دان 5ـ غدد که آن را دشول مى گویند. 6ـ تخم که آن را دنبلان مى گویند. 7ـ دانه کوچکى که در مغز سر است و به شکل نخود مى باشد. 8ـ مغز حرام که در میان تیره پشت است. 9ـ پى که در دو طرف گردن قرار دارد و تا تیره پشت کشیده شده. 10ـ زهره دان 11ـ سپرز (طحال) 12ـ مثانه (محل اجتماع بول) 13ـ سیاهى چشم 14ـ چیزى که در میان سم است و عرب آن را ذات الاشاجع مى گوید، این در حیوانات بزرگ است، امّا در حیوانات کوچکى مانند گنجشک چنانچه بعضى از این امور قابل تشخیص، یا جدا کردن نیست خوردن آن اشکالى ندارد.

 

▲خوردنى ها و آشامیدنى هاى حرام (مسئله 2260 تا 2267)

 

سأله 2260ـ خوردن اشیاء خبیث و پلید که طبع انسان از آن تنفّر دارد (مانند فضله حیوانات و آب بینى و امثال آن) حرام است هرچند پاک باشد.

 

مسأله 2261ـ خوردن خاک و گِل حرام است، ولى خوردن کمى از تربت پاک حضرت سیّدالشّهداء امام حسین(علیه السلام) (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنى که براى معالجه مى خورند در صورتى که علاج منحصر به آن باشد جایز است.

 

مسأله 2262ـ خوردن یا نوشیدن چیزى که براى انسان ضرر مهمّى دارد حرام است، کشیدن سیگار و سایر انواع دخانیّات اگر به تصدیق اهل اطّلاع ضرر مهمّى داشته باشد نیز حرام است، ولى استفاده از مواد مخدّر مطلقاً حرام است خواه به صورت تزریق یا دود کردن یا خوردن و یا به هر طریق دیگرى بوده باشد. و همچنین تولید، خرید و فروش و هرگونه کمک به انتشار آن حرام است.

 

مسأله 2263ـ اگر با گاو و گوسفند و شتر نزدیکى کنند، علاوه بر این که گوشت آنها حرام است، بول و مدفوع آنها نیز بنابر احتیاط واجب نجس مى باشد و آشامیدن شیر آنها نیز حرام است و باید آن حیوان را ذبح کنند و لاشه آن را بسوزانند و کسى که با آن نزدیکى کرده باید پول آن را به صاحبش بدهد.

 

مسأله 2264ـ آشامیدن شراب حرام و از گناهان کبیره است، بلکه در بعضى از اخبار

 

بزرگترین گناه شمرده شده است و اگر کسى آن را حلال بداند در صورتى که متوجّه باشد که لازمه حلال دانستن آن تکذیب خدا و پیغمبر(صلى الله علیه وآله) مى باشد کافر است. از حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) روایت شده است که فرمود: «شراب ریشه بدیها و منشأ گناهان است و کسى که شراب مى خورد عقل خود را از دست مى دهد و در آن موقع خدا را نمى شناسد و از هیچ گناهى باک ندارد، احترام هیچ کس را نگه نمى دارد و حقّ خویشان نزدیک را رعایت نمى کند و از زشتیهاى آشکار رو نمى گرداند، روح ایمان و خداشناسى از او بیرون مى رود، و روح خبیثى که از رحمت خدا دور است در او مى ماند، خدا و فرشتگان و پیغمبران و مؤمنین او را لعنت مى کنند و تا چهل روز نماز او قبول نمى شود و روز قیامت روى او سیاه است!»

 

مسأله 2265ـ منظور از شراب هر مایع مست کننده اى است و آبجو نیز جزء مشروبات الکلى است، حتّى نوشیدن یک قطره شراب و کمتر از آن نیز حرام است.

 

مسأله 2266ـ سفره اى که بر سر آن شراب مى خورند اگر انسان یکى از آنان حساب شود نشستن کنار آن و خوردن از آن سفره حرام است هرچند غذاى حلال باشد.

 

مسأله 2267ـ هرگاه جان مسلمانى به خاطر گرسنگى یا تشنگى در خطر باشد بر همه واجب است به او آب و غذا داده و از مرگ نجاتش بخشند.

 

▲مستحبّات و مکروهات غذا خوردن (مسئله 2268 تا 2269)

 

مسأله 2268ـ چند چیز است که انجام آن موقع غذا خوردن به امید ثواب مستحبّ است: 1ـ هر دو دست را قبل از غذا بشوید. 2ـ بعد از غذا نیز دست خود را بشوید و با دستمال خشک کند. 3ـ میزبان قبل از همه شروع به غذا خوردن کند و بعد از همه دست بکشد. 4ـ در اوّل غذا «بسم اللّه» و آخر غذا «الحمد للّه» بگوید و اگر سر یک سفره چند جور غذا باشد موقع خوردن از هر کدام از آنها «بسم اللّه» بگوید. 5ـ با دست راست غذا بخورد. 6ـ اگر چند نفر سر یک سفره غذا مى خورند هر کسى از غذاى جلو خودش بخورد. 7ـ لقمه را کوچک بردارد. 8ـ با عجله غذا نخورد و غذا خوردن را طول دهد و غذا را خوب بجود. 9ـ بعد از غذا خلال نماید و اجزاء غذا را از لاى دندانها بیرون آورده و دهان را بشوید. 10ـ از دور ریختن مواد غذایى خوددارى کند، ولى اگر در بیابان غذا مى خورد آنچه از سفره بیرون مى ریزد براى پرندگان و حیوانات بگذارد. 11ـ در شبانه روز دوبار غذا بخورد، اوّل روز و اوّل شب. 12ـ در اوّل و آخر غذا نمک بخورد. 13ـ تمام میوه ها را پیش از خوردن با آب تمیز بشوید. 14ـ تا بتواند بر سفره میهمانى داشته باشد.

 

مسأله 2269ـ کارهاى زیر را در موقع غذا خوردن از مکروهات شمرده اند: 1ـ در حال سیرى غذا خوردن 2ـ پرخوردن و در خبر است که خداوند عالم از شکم پر بیش از هر چیز بدش مى آید. 3ـ نگاه کردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن

4ـ خوردن غذاى داغ 5ـ فوت کردن به چیزى که مى خورد یا مى آشامد 6ـ بعد از گذاشتن نان در سفره منتظر چیز دیگرى بودن 7ـ پاره کردن نان با کارد 8ـ گذاشتن نان زیر ظرف غذا و هرگونه بى احترامى به آن 9ـ پوست کندن میوه (میوه هایى که با پوست خورده مى شود) 10ـ دور انداختن میوه پیش از آن که آن را کاملاً بخورد

 

▲مستحبّات و مکروهات آشامیدن آب (مسئله 2270 تا 2271)

 

مسأله 2270ـ چند کار در روایات به هنگام آشامیدن آب توصیه شده است: 1ـ آب را بطور مکیدن بیاشامد 2ـ در روز ایستاده آب بخورد 3ـ پیش از نوشیدن آب «بسم اللّه» و بعد آن «الحمد للّه» بگوید. 4ـ آب را به سه نفس بیاشامد، نه یک نفس. 5ـ از روى میل آب بیاشامد. 6ـ بعد از نوشیدن آب حضرت امام حسین(علیه السلام) و اهل او را یاد کند و قاتلان ایشان را لعنت نماید.

 

مسأله 2271ـ در روایات از چند چیز در موقع آشامیدن آب نهى شده است: 1ـ زیاد آشامیدن. 2ـ آشامیدن آب بعد از غذاى چرب 3ـ ایستاده نوشیدن در شب 4ـ نوشیدن آب بادست چپ 5ـ نوشیدن از جاى شکسته کوزه یا طرفى که دسته آن است