حضرت آیت الله العظمی سبحانی گفت: شیعه در فکر احیای یک مکتب بشری نیست و به دنبال احیای عقلانیت و برهان مطابق با وحی است.

به گزارش مرجع ما به نقل از شفقنا، این مرجع تقلید شامگاه چهارشنبه در هشتمین گردهمایی اساتید علوم عقلی حوزه های علمیه اظهار داشت: امروز شیعه را متهم می کنند که می خواهد فکر بشری را احیا کند و این در حالی است که احیای عقلانیت و برهان مطابق با وحی هدف ما است.

او با بیان اینکه تاریخچه علوم عقلی به زمان پیامبر برمی گردد، اظهار داشت: مسلمانان در عصر پیامبر بر دو گروه غیر از امامت بودند. عده ای که فقط حدیث را جمع آوری می کنند و همیشه دنبال نقل آن هستند ولی در مفهوم کمتر بحث کرده اند همانند تفسیر طبری که از ابتدا تا انتها فقط روایت آمده بدون اینکه یک بحث عقلی در کنار روایات آمده باشد.

آیت الله سبحانی ادامه داد: گروه دوم کسانی هستند که دنبال امیرالمومنین (ع) بودند و علاوه بر علوم عقلی به علوم عقلی نیز گرایش داشتند و این از خطبه های حضرت علی (ع) مشخص است که ایشان اولین پایه گذار بحث های عقلی است و با توجه به اینکه برای افراد آن زمان مفهوم نبود ولی این عقلی بودن از عمق خطبه های حضرت مشخص است.

او با اشاره به نوع نگاه اهل سنت گفت: اهل سنت به گروه ثلاثه یعنی اهل حدیث، اشاعره و معتزله (عقلانی) تقسیم بندی می کند به طوری که اهل حدیث نه اشاعره را قبول دارد و هم معتزله را رد می کند.

این مرجع تقلید ادامه داد: عقلانیت در معتزله ریشه به امیرالمومنین (ع) دارد به طوری که روسای معتذله قائل به توحید و عقل می باشند و در رأس آنها از ابوهاشم گرفته که فرزند محمد حنفیه است و او نیز فرزند امیرالمومنین (ع) می باشد.

آیت الله سبحانی تصریح کرد: افتخار ما این است که در عین حال که نقل و وحی را محترم می شماریم عقل را در خدمت وحی می گیریم و محترم می شماریم.

او خاطرنشان کرد: به برکت توحید صدوق، شیخ مفید و آثارش که تنظیم کننده عقاید شیعه بود و محقق ثانی از نظر فقه خواجه نصیر، علامه طباطبایی، فاضل مقداد این عقلانیت ادامه پیدا کرد و امروز به برکت انقلاب اسلامی و رهبری آن استاد بزرگ علوم عقلی در حوزه های علمیه رشد یافت و منجر به تأسیس صدها موسسه و مرکز پژوهشی در علوم اسلامی و انسانی شد.

این استاد حوزه در بخش دیگری از سخنانش مجمع عالی حکمت اسلامی را شجره طیبه انقلاب اسلامی توصیف کرد و افزود: این مجمع توسط بزرگان پایه گذاری شده باید بیش از گذشته جنبه کاربردی داشته باشد و به مسایلی بپردازد که امروز در جهان اسلام مطرح و کاربردی هستند.

او ادامه داد: امروز مسأله تکفیر به عنوان یک معضل جهان اسلام مطرح است. عده ای که خود را مسلمان می دانند و مابقی را ملحد می دانند.

آیت الله سبحانی گفت: اولین تکفیر در زمان پیامبر (ص) توسط اسامه بن جید، بعدها توسط ولیدبن عُقبه شروع شد و بعد از سال ها که از بین رفته بود توسط احمدبن تیمیه متوفی ۷۲۸ قمری مسأله تکفیر احیا شد و بعد از ۲۰۰-۳۰۰ سال توسط محمدبن عبدالوهاب از سر گرفته و امروز به حد کمال رسیده است.

او با بیان اینکه باید مسیر این مجمع؛ اسلام، دین و قرآن باشد، افزود: بالا بردن و رشد و نمو عقاید اسلامی و فرهنگ و آموزه های اصیل ابتدا در بین فرهیختگان حوزه و دانشگاه و سپس کاربردی کردن این تعلیمات از رسالت های اصلی این مجمع می باشد.

این مرجع تقلید با بیان اینکه امروز «برهان نظم» در غرب رونق گرفته است خطاب به اساتید، پژوهشگران و نخبگان علوم عقلی حوزه های علمیه گفت: باید کتب تازه منتشر شده غرب را به ویژه کتبی که در مسایل فلسفی و کلامی نوشته می شود را به خوبی رصد کنیم.

آیت الله سبحانی تصریح کرد: اساتید و پژوهشگران زبان دان حوزه باید متون غرب را ترجمه کنند و عصاره آن را در گروه های علمی نزد اساتید کلام و فلسفه به بحث و بررسی بگذارند.

او تصریح کرد: عقل معتذله معتقد است «العلم رحم» به این معنا که علم برای همه است و متعلق به گروه خاصی نیست. وقتی می توانیم اثربخش باشیم که با طرف مقابل به بحث بنشینیم و مباحثه کنیم هرچه با آنها در تماس باشیم علاوه بر ارتقاء فکر و آگاهی های خود می توانیم بر ایشان تأثیر بگذاریم و در عین حال از عبارات تحجر و تحجد استفاده نکنیم و موجب رنج دیگران نشویم.