16- حفظ نظام با ظلم و جور؟!

اوايل حکومت حضرت اميرالمؤمنين(علیه السلام) برخي از اصحاب از باب خير خواهي مي‌گفتند: شما اولِ حکومتتان است و پايه‌هاي آن محکم نشده است بهتر است با امثال معاويه‌ها و سران و اشراف مماشات کرده اموال بيشتري از بيت المال به آنها بدهيد، پس از استحکام پايه‌هاي حکومت به روش عادلانه برگرديد و يا مثلاً بگذاريد معاويه مدتي در رأس حكومت شام بماند، اما بعد از اينکه حاکميت شما مستحکم شد او را عزل کن! حضرت فرمود: من نمي‌خواهم بر پايه ظلم حكومت كنم. حكومت اسلامي علي(علیه السلام) اجازه ظلمِ ظالم ـ از نوع كنترل شده‌اش ـ را نمي‌دهد؛ براي حفظ حكومت به خود اجازه نمي‌دهد آدم بكشد، شكنجه كند پس ملاحظه می کنید. اميرالمؤمنين(ع) ظلم معاويه را هرچند موقتي باشد نمي‌پذيرد، گرچه اين پذيرش موجب تسلط علي(علیه السلام) بر امور حکومتي و حفظ نظام باشد.

براي همين است که با تعجب فرمود: « وَ يَحکُم أن أطلبُ النصرَ بالظلمِ و الجورِِ»[1]؟! يعني: واي بر شما! من نظام را با بي‌عدالتي حفظ کنم! با شكنجه و با زندان؟! با كشتن، نظام را حفظ کنم؟! قسم به خدا بي‌عدالتي نخواهم کرد حالا حكومت اسلامي پا نگرفته که نگيرد! اصلاً حکومتي که پايه‌‌هايش بر بي‌عدالتي استوار شده، مي‌خواهم صد سال پا نگيرد!

اينکه امام خميني(س) مي‌فرمود: حفظ نظام از اوجب واجبات است؛ نه با هر وسيله‌اي بلکه حفظش در چارچوب قانون اسلام است، نه حفظش با جور و ظلم، چون که حاکميت و نظام مستقلاً وجوبي ندارد، بلکه مقدمه است براي اجراي احکام اسلام. بنابراين، براي اتيان واجبات، حق نداريم از راه محرمات وارد شويم.

--------------------------------------------------------------------------------
[1]. الکافي، ج4، باب وضع المعروف موضعه، ص31، ح3 .