به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

عضو هیات علمی دانشگاه قرآن و حدیث وظیفه اصلی حاکمان را حفظ حقوق عمومی شهروندان و مردم عادی جامعه دانست و گفت: اگر مسؤولی نسبت به این مساله تخطی کند نباید نسبت به این تخطی به هیچ عنوان کوتاهی شود و مسوولینِ بالاتر باید بر اساس اصل امر به معروف و نهی از منکر سعی کنند تا جایی که ممکن است آن مسؤول را با تذکر و یادآوری به مسیر برگردانند و اگر نشد با او برخورد قضایی و سیاسی داشته باشند حتی اگر به حذف از مسؤولیت هم منجر شود.

حجت الاسلام والمسلمین سیدهادی سید وکیلی درخصوص وظایف حاکمان در برابر مردم از دیدگاه امام علی(ع) به شفقنا گفت: با دقت در نهج البلاغه می توان دریافت که از مواردی که امیرالمومنین انتظار دارند که حاکمان نسبت به مردم رعایت کنند و بسیار هم به آن تاکید کردند بحث "حفظ عدالت" است. عدالت چه در امور مالی و توزیع ثروت های عمومی جامعه و چه به عنوان مساوات و عدم تبعیض بیت المال بین مردم از مهمترین و محکم ترین وظایف حاکمان نسبت به مردم از نگاه امام علی(ع) است. حتی از حضرت سوال می کنند که رعایت عدالت برتر است یا فضل و بخشش؟ حضرت در جواب آنها می فرماید «از دیدگاه اجتماعی عدالت مهمتر و برتر از بخشش است چون عدالت به این معناست که انسان هر چیزی را در جای خودش استفاده کند اما بخشش از نظر اجتماعی به این معنی است که چیزی که نباید استفاده شود حاکم آن را از راستای خود خارج کرده و در جای دیگری استفاده کند».

او ادامه داد: پس عدالت باعث می شود که در سیاست عمومی مردم یک مساواتی رعایت شود اما فضل و بخشش از طرف حاکمان فقط به بخش کوچکی از جامعه مربوط می شود پس عدالت برتر از جود است. امیرالمومنین در جایی دیگر می فرماید «بهترین مساله برای حاکمان اقامه عدل است» و عدالت است که باعث می شود مردم نسبت به آنها محبت بورزند و این محبت مردم حاصل نمی شود مگر اینکه در دل مردم نسبت به حاکمان کینه و بغض وجود نداشته باشد. پس بنابر توصیه های امام علی(ع) حاکم باید کاری انجام دهد که دل های مردم از کینه و ترس نسبت به حکومت خالی شود و حکومت را از خودشان بدانند.

استاد دانشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه حاکمان نباید خود را برتر از مردم بدانند اظهار کرد: حاکمان باید خود را خدمتگزار جامعه تلقی کنند. همانطور که امیرالمومنین علی(ع) به استاندار مصر می فرماید «بپرهیز از اینکه در اموری که با مردم مساوی هستی خود را بر آنها مقدم بشماری» یک وقت وظیفه ای بر عهده مسوولین گذاشته شده و این وظیفه لوازمی دارد که باید رعایت شود اما در بسیاری از موارد این مسؤول با سایر مردم مساوی است و اینکه بخواهد از مسؤولیت خود بهره جویی کند و در مواردی که با مردم مساوی است خود را مقدم بشمارد این سوء استفاده کردن از مسؤولیت است.

وکیلی، نظام سیاسی که امام علی (ع) در نهج البلاغه ترسیم می کند را نظام مبتنی بر مسؤولیت نخبگان دانست و گفت: وظیفه اصلی حاکمان حفظ حقوق عمومی شهروندان و مردم عادی جامعه است. حالا اگر کسی نسبت به این مساله تخطی کند نباید نسبت به این تخطی به هیچ عنوان کوتاهی شود و مسوولین بالاتر باید بر اساس اصل امر به معروف و نهی از منکر سعی کنند تا جایی که ممکن است آن مسؤول را با تذکر و یادآوری به مسیر برگردانند و اگر نشد با او برخورد قضایی و سیاسی داشته باشند حتی اگر به حذف از مسؤولیت هم منجر شود.

عضو هیات علمی دانشگاه قرآن و حدیث گفت: روزی طلحه و زبیر خدمت امام علی(ع) می آیند و از او حق بیشتری را می طلبند، آنها جزو نخبگان جامعه بودند اما حضرت در جواب درخواست آنها می فرماید «اگر قرار باشد کسی حق بیشتری داشته باشد آن شخص من هستم چون سابقه و مسؤولیت بیشتری در اسلام دارم اما من خودم را با کارگری که در بیت المال خدمت می کند برابر می دانم و ما حقوق یکسانی می بریم پس شما حق ندارید از این مساله تخطی کنید اما وقتی آنها اصرار می کنند حضرت به حذف آنها از مدیریت جامعه اقدام می کند که در نهایت منجر به راه اندازی جنگ از جانب آنها می شود اما حضرت علی(ع) در برابر آنها مماشات نمی کند. پس یکی از وظایف اصلی حاکمان در این مورد عدم مماشات با کسی است که حقوق عمومی را تضییع می کند بلکه باید با چنین شخصی برخورد شود و این شخص به عنوان کسی که حقوق عمومی را تضعیف کرده است به مردم معرفی شود.

او در پایان یادآور شد: یکی دیگر از بحث هایی که امام بسیار روی آن تاکید داشت بحث حفظ انسجام، وحدت و امنیت عمومی جامعه است. امام علی(ع) نسبت به نخبگان یکسری سفارش و نسبت به مردم عمومی یکسری سفارش هایی دیگری دارند اما آن حلقه اصلی که حکومت حضرت خیلی روی آن تاکید می کند بحث وحدت اجتماعی، امنیت عمومی و انسجام اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامی است.