به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه) به نقل از شفقنا؛

حضرت آیت‌الله جوادی آملی در سلسله جلسات درس تفسیر خود در تفسیر آیات 28 تا 33 سوره «زمر» روز شنبه، 1 آذر ماه، بیان کرد: از آنجا که سوره زمر یک سوره مکی است یکی از مضامین مهم آن توحید است. در این سوره براهین متعددی برای این مسئله ایراد شده است. برخی از این براهین عقلی هستند و مخصوص خواص هستند که فقط خواص می‌توانند آن را بفهمند، برخی دیگر به صورت مثل آورده شده‌اند همه قابلیت فهم و درک آن براهین را دارند. این تمثیلات در حقیقت مرحله نازله براهین الهی هستند و اینطور نیست که یک تشبیه صرف باشند.

وی اضافه کرد: غیر از خدا احدی در عالم نه مبدأ آفرینش است نه مبدأ پرورش، هم خدای که خالق است واحد است و لاشریک له است و هم خدایی که رب و پرورنده است واحد است. و این بت‌هایی که شما می‌پرسید اگر منظورتان قداست همین چوب و سنگ است که بین الغی هستند این بت‌ها هیچ کاره‌اند چرا که مشکل خودشان را نیز نمی‌توانند حل کنند چه برسد به مشکلات عالم و آن‌ها جماد محض هستند. اگر هم منظورتان از پرستش آن‌ها و قداست آن‌ها پرستش و قداست آن موجودات برتری است که اینگونه آن‌ها را ممثل کرده‌اید، درباره آن‌ها نیز این براهین تام است که اگر غیر از خدا چیزی یا کسی بخواهید چیزی را بیافرند و یا بپرواند باعث ایجاد تناقض و فساد می‌شود و این‌ها بین الغی هستند. آیات سوره مبارک انبیاء « لَوْ کانَ فِیهِمَآ ءَالِهَةٌ إِلا اللّهُ لَفَسَدَتَا» در بیان همین امر است. خداوند در آیه 90 سوره مومنون نیز برهان توحید را اینگونه بیان می‌کند: « مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِنْ وَلَدٍ وَمَا کانَ مَعَهُ مِنْ إِلَهٍ  إِذًا لَذَهَبَ کلُّ إِلَهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلَی بَعْضٍ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یصِفُونَ؛ خدا هرگز فرزندی برای خود انتخاب نکرده، و معبود دیگری با او نیست، که اگر چنین می‌شد، هر یک از خدایان مخلوقات خود را تدبیر و اداره می‌کردند و بعضی بر بعضی دیگر برتری می‌جستند (و جهان هستی به تباهی کشیده می‌شد)، منزه است خدا از آنچه آنان توصیف می‌کنند!» پس بیش از یک خدا در عالم باعث اختلاف است چرا که خدا اوصافی دارد، اوصاف خدا عین ذات او و اگر خدا و دارای اوصاف اگر متعدد باشد دو خدا است و دو ذات و وقتی صفات آن‌ها نیز عین ذات او باشند پس دو علم و اراده در عالم وجود خواهند و هر کدام از این دو بر اساس علم و اراده خود جهان را خلق خواهند کرد و این یعنی همان فسادی که در آیات آمده است. دو خدا نظیر دو پیامبر نیستند که بشود آن‌ها را جمع کرد که هر دو برابر با واقع کار می‌کنند، چرا که در این صورت یک واقعیتی است که خداوند آفریده است و ممکن است به دو پیامبر دستوراتی داده باشد که هر کدام مطابق واقع عمل کنند و در این صورت تناقض و اختلافی نخواهد بود. اما در مورد خداوند این سخن صحیح نیست چرا که واقعیتی وجود ندارد که پیامبران بخواهند بر اساس آن کار کنند واقعیت از خلق جهان به وجود می‌آید که اگر دو خدا باشند دو  علم و اراده خواهند داشت که با این دو علم و اراده متفاوت نمی‌شود یک واقعیت و یک جهان را آفرید.

این مفسر قرآن کریم اظهار کرد: این همان برهان تمانع است که برهانی عقلی است که بسیاری از صاحب‌نظران در ادراک آن مشکل داشتند و این برهان تمانع برای‌شان حل نشده بود از همین لحاظ آن را به برهان توارد علتین برگرداندند خداوند همین معنای لطیف را در این آیات به صورت تمثیل در آورده است و بیان فرموده است که  « ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِیهِ شُرَکاءُ مُتَشَاکسُونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِرَجُلٍ هَلْ یسْتَوِیانِ؛ خداوند مَثَلی زده است مردی را که چند مالک در او شریک‌اند; مالکانی بدخو و ناسازگار که در کار او به نزاع و کشمکش می‌پردازند، و مردی است که تنها در اختیار یک نفر و تسلیم اوست. آن مردِ نخست، مَثَلِ فردی است مشرک که خدایانی چند را که طبعاً باهم ناسازگارند می‌پرستد، یکی او را به کاری فرمان می‌دهد و دیگری او را از آن باز می‌دارد، و آن مرد دوم، مَثَلِ فردی است یکتاپرست که خدایی یگانه او را امر و نهی می‌کند. آیا این دو مرد یکسان‌اند و حالتی برابر دارند؟» اینکه در این آیه سخن از دو شریک متشاکس و ناسازگار بیان شده به واسطه همان بیانی بود که در مورد ذات و صفات خدا بیان شد یعنی چون صفات خداوند عین ذات خداوند هستند بنابراین علم و اراده خداوند چون عین ذات اوست اگر خدای دیگری باشد دو علم و اراده خواهیم داشت که هیچ جهات مشترکی نمی‌توانند داشته باشند چون واقع و نفس الامری نیز وجود ندارد که بخواهند بر اساس آن فعالیت کنند. بنابراین محال است که دو خدا برابر یک حکم عمل کنند.

وی اضافه کرد: درست است که این حرف‌ها در قرآن کریم آمده است اما به برکت اهل بیت (ع) روشن شده است در زمان حیات آن‌ها هر شخصی از دورترین زمان اگر مشکلی علمی داشت خدمت این انوار الهی می‌رسید حالا برخی که که مشکل داشتند، مرض داشتند و جنگ‌هایی مانند صفین، یا جمل و مانند آن را راه اندازی کردند مشکل خودشان بودند. به هر حال این اهل بیت (ع) مرکز توجه علما و اندیشمندان بودند در حالی که این سلفی و سلفی‌گری نیز از همان آغاز وجود داشته است. بنابراین این سلفیت و سلفی‌گری چیز تازه‌ای نیست بلکه هر زمان روحانیت و جامعه حوزوی عقب رفت و پسرفت کرد و ساکت بود و ساکن بود و دخالت نکرد وهابیت با سعودی می‌سازد، سیاست را سعودی در اختیار می‌گیرد و مذهب را وهابیت در اختیار می‌گیرد این در اختیار گرفته شدن سیاست و مذهب دست این دو به خاطر سکوت و سکون بوده است اما حالا مانند قبل نیست بلکه به برکت قیام امام خمینی (ره)، خون شهدا، کوشش رهبری و مراجع تقلید بزرگ‌ترین همایش حوزه علمیه قم در حال برگزاری است. طلاب عزیز باید کمرشان را ببندند در آنجا حضور پیدا کنند با آن‌ها مصاحبه و گفتگو داشته باشند تا این‌ها با دست پر از این کشور بروند. جمع کردن این همه عالم از حدود 83 کشور کار آسانی نبود و نیست و این با تلاش همه مراجع و مسئولین محقق شده است. باید حرف‌های عمیق توحیدی را به این‌ها منتقل کنید. دیر بجنبیم نظیر آنچه در مکه و عربستان اتفاق افتاد، اتفاق خواهد افتاد یعنی مذهب را، مسجد، نماز را به وهابیت خواهند داد و سیاست را به سعودی که نتیجه آنچه خواهد شد که در حرمین شریفین انجام دادند و آن مقبره پر برکتی که برای ائمه (ع) را تخریب کردند. اما امروز که داعشی‌ها آمده‌اند حوزه علمیه مقتدر است و نخواهند گذاشت که آن اتفاق بیافتد.

وی ادامه داد: قبلاً اگر گفته می‌شد «اطلبوا العلم و لو بالسین» اما الان شرق و غرب می‌گوید: « اطلبوا العلم و لو بالقم، بلایران» بیش از 70 ملیت در حال حاضر در قم درس می‌خوانند، صدای امام خمینی (ره)، صدای شهادت، صدای انقلاب، صدای اهل بیت (ع) رسیده است و الان فرصت مناسبی است که طلاب تلاش کنند این‌ها را با دست پر برگردانند، طلاب شبهات آن‌ها را گوش دهند، به آن‌ها پاسخ دهند، قرآن به برکت روایات همه معارف را در اختیار ما گذاشته است تا نه سلفی بماند و نه خلفی.