به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

حضرت آیت‌الله العظمی نوری همدانی در ادامه سلسله جلسات درس خارج فقه خود با موضوع «ولایت فقیه» روز یک شنبه، 20 مهر ماه، بیان کرد: بحث در تشریح دلالت آیه 55 سوره مائده «ِانَّمَا وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ» بر ولایت اهل بیت (ع) بود که دلایل مختلف شیعیان برای اثبات این ادعا را بیان کردیم. عرض شد که آیه از آیاتی است که بحث روایی، کلامی، فقهی، تفسیری در آن زیاد است و علمای مختلف برای اثبات مباحث مورد نظر خود بسیار به این آیه تمسک کرده‌اند لذا از آیات بسیار مهم قرآن کریم در مورد ولایت است

وی بیان کرد: بیان شد که فخر رازی یکی از علمای اهل سنت اشکالاتی به این ایه را مطرح کرده است و زمانی که ابحاث مربوط به این آیه را بیان می‌کند گاهی با تعبیراتی مانند لعنهم الله شیعه، خزلهم الله امامیه از شیعیان یاد می‌کند. از همین رو آیت‌الله خویی در شرح خویی ایشان فخر رازی را جزء ناصبی‌های اهل بیت (ع) بر می‌شمارد. قسمتی از اشکالات فخر رازی را بیان کردیم اما یکی دیگر از اشکلاتی که فخر رازی بر این آیه وارد کرده است این است که امام علی (ع) بر اساس تاریخ شیعه و آنچه شیعیان در مورد ایشان بیان کرده‌اند آنقدر فقیر بوده است که چیزی برای تصدق نداشته، بنابراین این آیه نمی‌تواند مصداقی برای این آیه باشد.

آیت‌الله نوری همدانی عنوان کرد: این اشکال بسیار ضعیف است چرا که حضرت علی (ع) حالات مختلفی در زندگی داشته است درست است که زمانی مصداق آیات 8 الی 9 سوره انسان بوده است آنچنان که قرآن فرموده است: «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا؛ و غذايى را که از شدّت احتياج، آن را دوست مى‌داشتند، به مسکين و يتيم و اسير عطا کردند و گفتند: جز اين نيست که شما را براى خشنودى خدا اطعام مى‌کنيم، نه از شما عِوضى مى‌خواهيم و نه انتظار سپاس و ثنايى داريم» درست است که در اینجا تصویر فقر علی (ع) است به حدی که‌ آنها با وجود اینکه روزه بودند فقط یک طعام در خانه داشتند و آن طعام را هم در راه خدا انفاق کردند ولی این قسمتی و وجهی از زندگی علی ابن ابیطالب (ع) است. اما در برخی از حالات جزء ثروتمندان دوران خود بوده است چرا که ایشان اهل زحمت کشیدن و کار بوده. ایشان در طول زندگی خود حدود هزار بنده را آزاد کرده است. ایشان چشمه‌ها و مزارع بسیاری را احداث کرد و همه را انفاق و وقف کرد.

وی ادامه داد: جای هیچ شکی نیست که چون روش زندگی امام زاهدانه بوده وجود این ثروت را نمی‌توان در زندگی ایشان مشاهده کرده چرا که نگاه امام به دنیا در نهج‌البلاغه خطبه 45 این گونه تبیین شده است: «فو الله ما کنزت من دنیاکم تبرا و لا ادخرت من غنائمها وفرا، و لا اعددت لبالى ثوبى طمرا، و لا ادخرت من ارضها شبرا؛ به خدا سوگند از دنیایتان نه زرى اندوخته‌ام و نه از غنائمش ثروتى انباشته‌ام و حتى براى کهن جامه خود تن پوش دیگرى و یا از سرزمین‌هاى شما یک وجب در اختیار نگرفته‌ام» بنابراین این اشکال بسیار کم اهمیت است.

این مرجع تقلید بیان کرد: یکی دیگر از اشکالاتی که فخر رازی بیان می‌کند این است امام علی (ع) اعلم بوده و از همه بیشتر بر قرآن و مفاهیم آن تسلط داشته مخصوصا از خود امامیه بنابراین اگر این طور است و این آیه دلالتی بر ولایت ایشان داشت باید حتما در زمان خود در مقابل دیگران به آن احتجاج می‌کرد در حالی که این اتفاق نیافتاده است و ما هیچ سخنی از ایشان نداریم که بخواهند به این آیه احتجاج کنند. این سخن هم مردود است چرا که اینطور نیست و امام علی (ع) در موارد مختلفی از این آیه برای اثبات ولایت خود استفاده کرده است. در تفسیر خویی بر نهج‌البلاغه ذیل تحلیل این آیه بیان شده است که در چندین جا حضرت به این آیه تمسک کرده‌اند اولین جا در جنگ صفین است که از مردم پرسید آیا این آیه در مورد من نازل نشده است که همه ایشان را تصدیق کردند. جای دیگری که ایشان به این آیه استدلال کردند در زمان شورای سقیفه بود که ایشان این آیه را تلاوت کردند و جریان آن را از مردم پرسیدند. جای دیگری که ایشان از این آیه استفاده کرده است زمانی است که ابوبکر خلافت را قبضه کرده بود و علی (ع) وارد مسجد شد و این آیه را برای کسانی که در مسجد بودند خواند و فرمود آیا این آیه در مورد من نازل شده است یا در مورد تو یا ابوبکر که خود ابوبکر اقرار کرد که در مورد حضرت علی (ع) نازل شده است.

وی ادامه داد: آنچه در آیه مطرح شده است این است که حضرت انفاق کرد اما بیان نشده است که ایشان چه چیزی انفاق کردند. در تبیین آنچه حضرت در نماز انفاق کرده روایات مختلفی نقل شده است که در میان آنها تقریبا وجود انگشتر مشترک است اما در مورد قیمت و ارزش این انگشتر اختلاف است که برخی‌ها در ارزش آن اغراق کرده‌‌اند مثلا گفته‌اند که ارزش آن به اندازه خراج شام بوده است که این نگاه اشتباه است و به نظر نمی‌رسد صحیح باشد چون حضرت علی (ع) این چنین انگشتری در دست نمی‌کرد و نمونه‌های زیادی در تاریخ وجود دارد که حضرت اموال خود را برای مومنین و مسلمانان انفاق می‌کرد. این افراد در حقیقت قصد داشتند که با بالابردن قیمت انگشتر ارج و اهمیت کار امام را بالا ببرند اما این نگاه صحیح نیست چرا که آنچه باعث ارزش کار حضرت علی (ع) بود اخلاص ایشان بود نه چیز دیگری.

آیت‌الله نوری همدانی در تشریح اینکه چه شد که اهل سنت  توانستند حضرت علی (ع) را کنار بگذارند بیان کرد: به نظر می‌رسد اهل سنت برای اینکه کار خودشان را راحت بکنند دو قانون و اصل کلی که هیچ اعتباری ندارد را عنوان کردند اول اینکه همه صحابه عادل هستند و دوم اینکه همه صحابه مجتهد هستند پس اگر به درست عمل کردند دو ثواب می‌برند اما اگر اشتباه کردند معذب نخواهند بود. آنها این مسئله را عنوان کردند در حالی که در تاریخ با تعارضات بسیاری روبرو هستند که با معذور بودن مجتهدان از همه این مسائل عبور می‌کنند مسائلی چون کشته شدن عثمان به دست صاحبه، جنگ طلحه و زبیر با امام علی (ع) و بسیاری دیگری از این موارد. این در حالی است که خداوند در قرآن کریم در مورد همین صحابه آیاتی دارد که دقیقا خلاف آنچه اهل سنت بیان می‌کنند را بیان می‌کند. مثل نفاقی که در بسیاری از آیات قرآن در مورد صحابه بیان شده است. سید شرف الدین کتابی دارد با عنوان الاجتهاد فی مقابل النص که در آن حدود صد مورد ذکر کرده است که آنها در مقابل حضرت رسول مخالفت می‌کردند.حضرت آیت‌الله نوری همدانی؛

آیا امام علی (ع) برای اثبات امامت خود به آیه 55 سوره مائده احتجاج کرده است؟

شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری‌های خبری شیعه) - حضرت آیت‌الله العظمی نوری همدانی در درس خارج فقه خود بیان کرد: اگر چه فخر رازی یکی از اشکالاتی که به نزول آیه 55 سوره مائده در مورد حضرت علی (ع) وارد کرده است عدم احتجاج خود حضرت به این آیه است اما این سخن صحیح نیست چرا که حضرت در موارد مختلف برای اثبات امامت و ولایت خود به این آیه تمسک کردند مانند جنگ صفین، در جریان شورای سقیفه و همچنین در مسجد زمانی که ابوبکر خلافت را قبضه کرده بود.

به گزارش خبرنگار شفقنا (پایگاه بین‌المللی همکاری‌های خبری شیعه) حضرت آیت‌الله العظمی نوری همدانی در ادامه سلسله جلسات درس خارج فقه خود با موضوع «ولایت فقیه» روز یک شنبه، 20 مهر ماه، بیان کرد: بحث در تشریح دلالت آیه 55 سوره مائده «ِانَّمَا وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ» بر ولایت اهل بیت (ع) بود که دلایل مختلف شیعیان برای اثبات این ادعا را بیان کردیم. عرض شد که آیه از آیاتی است که بحث روایی، کلامی، فقهی، تفسیری در آن زیاد است و علمای مختلف برای اثبات مباحث مورد نظر خود بسیار به این آیه تمسک کرده‌اند لذا از آیات بسیار مهم قرآن کریم در مورد ولایت است

وی بیان کرد: بیان شد که فخر رازی یکی از علمای اهل سنت اشکالاتی به این ایه را مطرح کرده است و زمانی که ابحاث مربوط به این آیه را بیان می‌کند گاهی با تعبیراتی مانند لعنهم الله شیعه، خزلهم الله امامیه از شیعیان یاد می‌کند. از همین رو آیت‌الله خویی در شرح خویی ایشان فخر رازی را جزء ناصبی‌های اهل بیت (ع) بر می‌شمارد. قسمتی از اشکالات فخر رازی را بیان کردیم اما یکی دیگر از اشکلاتی که فخر رازی بر این آیه وارد کرده است این است که امام علی (ع) بر اساس تاریخ شیعه و آنچه شیعیان در مورد ایشان بیان کرده‌اند آنقدر فقیر بوده است که چیزی برای تصدق نداشته، بنابراین این آیه نمی‌تواند مصداقی برای این آیه باشد.

آیت‌الله نوری همدانی عنوان کرد: این اشکال بسیار ضعیف است چرا که حضرت علی (ع) حالات مختلفی در زندگی داشته است درست است که زمانی مصداق آیات 8 الی 9 سوره انسان بوده است آنچنان که قرآن فرموده است: «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا؛ و غذايى را که از شدّت احتياج، آن را دوست مى‌داشتند، به مسکين و يتيم و اسير عطا کردند و گفتند: جز اين نيست که شما را براى خشنودى خدا اطعام مى‌کنيم، نه از شما عِوضى مى‌خواهيم و نه انتظار سپاس و ثنايى داريم» درست است که در اینجا تصویر فقر علی (ع) است به حدی که‌ آنها با وجود اینکه روزه بودند فقط یک طعام در خانه داشتند و آن طعام را هم در راه خدا انفاق کردند ولی این قسمتی و وجهی از زندگی علی ابن ابیطالب (ع) است. اما در برخی از حالات جزء ثروتمندان دوران خود بوده است چرا که ایشان اهل زحمت کشیدن و کار بوده. ایشان در طول زندگی خود حدود هزار بنده را آزاد کرده است. ایشان چشمه‌ها و مزارع بسیاری را احداث کرد و همه را انفاق و وقف کرد.

وی ادامه داد: جای هیچ شکی نیست که چون روش زندگی امام زاهدانه بوده وجود این ثروت را نمی‌توان در زندگی ایشان مشاهده کرده چرا که نگاه امام به دنیا در نهج‌البلاغه خطبه 45 این گونه تبیین شده است: «فو الله ما کنزت من دنیاکم تبرا و لا ادخرت من غنائمها وفرا، و لا اعددت لبالى ثوبى طمرا، و لا ادخرت من ارضها شبرا؛ به خدا سوگند از دنیایتان نه زرى اندوخته‌ام و نه از غنائمش ثروتى انباشته‌ام و حتى براى کهن جامه خود تن پوش دیگرى و یا از سرزمین‌هاى شما یک وجب در اختیار نگرفته‌ام» بنابراین این اشکال بسیار کم اهمیت است.

این مرجع تقلید بیان کرد: یکی دیگر از اشکالاتی که فخر رازی بیان می‌کند این است امام علی (ع) اعلم بوده و از همه بیشتر بر قرآن و مفاهیم آن تسلط داشته مخصوصا از خود امامیه بنابراین اگر این طور است و این آیه دلالتی بر ولایت ایشان داشت باید حتما در زمان خود در مقابل دیگران به آن احتجاج می‌کرد در حالی که این اتفاق نیافتاده است و ما هیچ سخنی از ایشان نداریم که بخواهند به این آیه احتجاج کنند. این سخن هم مردود است چرا که اینطور نیست و امام علی (ع) در موارد مختلفی از این آیه برای اثبات ولایت خود استفاده کرده است. در تفسیر خویی بر نهج‌البلاغه ذیل تحلیل این آیه بیان شده است که در چندین جا حضرت به این آیه تمسک کرده‌اند اولین جا در جنگ صفین است که از مردم پرسید آیا این آیه در مورد من نازل نشده است که همه ایشان را تصدیق کردند. جای دیگری که ایشان به این آیه استدلال کردند در زمان شورای سقیفه بود که ایشان این آیه را تلاوت کردند و جریان آن را از مردم پرسیدند. جای دیگری که ایشان از این آیه استفاده کرده است زمانی است که ابوبکر خلافت را قبضه کرده بود و علی (ع) وارد مسجد شد و این آیه را برای کسانی که در مسجد بودند خواند و فرمود آیا این آیه در مورد من نازل شده است یا در مورد تو یا ابوبکر که خود ابوبکر اقرار کرد که در مورد حضرت علی (ع) نازل شده است.

وی ادامه داد: آنچه در آیه مطرح شده است این است که حضرت انفاق کرد اما بیان نشده است که ایشان چه چیزی انفاق کردند. در تبیین آنچه حضرت در نماز انفاق کرده روایات مختلفی نقل شده است که در میان آنها تقریبا وجود انگشتر مشترک است اما در مورد قیمت و ارزش این انگشتر اختلاف است که برخی‌ها در ارزش آن اغراق کرده‌‌اند مثلا گفته‌اند که ارزش آن به اندازه خراج شام بوده است که این نگاه اشتباه است و به نظر نمی‌رسد صحیح باشد چون حضرت علی (ع) این چنین انگشتری در دست نمی‌کرد و نمونه‌های زیادی در تاریخ وجود دارد که حضرت اموال خود را برای مومنین و مسلمانان انفاق می‌کرد. این افراد در حقیقت قصد داشتند که با بالابردن قیمت انگشتر ارج و اهمیت کار امام را بالا ببرند اما این نگاه صحیح نیست چرا که آنچه باعث ارزش کار حضرت علی (ع) بود اخلاص ایشان بود نه چیز دیگری.

آیت‌الله نوری همدانی در تشریح اینکه چه شد که اهل سنت  توانستند حضرت علی (ع) را کنار بگذارند بیان کرد: به نظر می‌رسد اهل سنت برای اینکه کار خودشان را راحت بکنند دو قانون و اصل کلی که هیچ اعتباری ندارد را عنوان کردند اول اینکه همه صحابه عادل هستند و دوم اینکه همه صحابه مجتهد هستند پس اگر به درست عمل کردند دو ثواب می‌برند اما اگر اشتباه کردند معذب نخواهند بود. آنها این مسئله را عنوان کردند در حالی که در تاریخ با تعارضات بسیاری روبرو هستند که با معذور بودن مجتهدان از همه این مسائل عبور می‌کنند مسائلی چون کشته شدن عثمان به دست صاحبه، جنگ طلحه و زبیر با امام علی (ع) و بسیاری دیگری از این موارد. این در حالی است که خداوند در قرآن کریم در مورد همین صحابه آیاتی دارد که دقیقا خلاف آنچه اهل سنت بیان می‌کنند را بیان می‌کند. مثل نفاقی که در بسیاری از آیات قرآن در مورد صحابه بیان شده است. سید شرف الدین کتابی دارد با عنوان الاجتهاد فی مقابل النص که در آن حدود صد مورد ذکر کرده است که آنها در مقابل حضرت رسول مخالفت می‌کردند.

شفقنا