به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه) به نقل از شفقنا؛

حضرت آیت‌الله العظمی نوری همدانی در ادامه سلسله جلسات درس خارج فقه خود با موضوع «ولایت فقیه» روز دوشنبه، 14 مهر ماه، بیان کرد: در جلسات گذشته بیان کردیم که شیخ انصاری برای اثبات ولایت به 5 دسته از آیات استدلال کرد که ما مفصلا چهار آیه از آنها را تشریح کردیم. بحث ما در مورد آیه پنجم یعنی آیه 55 سوره مائده بود« ِانَّمَا وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ» همان طور که بیان کردیم این آیه برای اثباب ولایت ائمه(ع) بسیار مهم است و بسیاری از علما برای اثبات ولایت ایشان به این آیه تمسک کرده‌اند. آيه با «إنّما» که معناي حصر دارد شروع شده و در اينجا کلمه «ولي» که به «إنّما» محصور شده به معناي مدبِّر و مديريت است يعني ولي کسي است که امور شما را بر اساس تدبير و عدالت اداره مي‌کند يعني چنين ولایتي اول براي خدا و بعد رسول(ص) و بعد اميرالمومنين عليه السلام بدون هيچ قيد و شرطي ثابت مي‌باشد.

وی ادامه داد: این آیه از جهات مختلف مورد بررسی قرار گرفته است برخی این آیه را از جهت کلامی تحلیل کرده‌اند برخی آن را از جهت روائی، برخی از جهت تفسیری و همچنین رجالی و تاریخی بررسی کرده‌اند. بحث کلام این آیه را سید مرتضی در کتاب شافی بیان کرده‌اند. ایشان در جلد اول از صفحه سوم تا دهم به تحلیل آیه پرداخته ‌است و این آیه را به عنوان اولین دلیل برای اثبات ولایت معصومین ذکر کرده است. همچنین ميرحامد حسين يک جلد از عبقات الانوار را به بحث از اين آيه اختصاص داده و قاضي نور الله شوشتري در احقاق الحق جلد2 صفحه399 و سيد مرتضي عسگري در معالم المدرستين و علامه حلي در شرح تجريد و علامه اميني در الغدير و سيد شرف الدين در المراجعات مراجعه چهلم اين آيه را مورد بحث و بررسي قرار داده‌اند.

آیت‌الله نوری همدانی اظهار کرد: اهل سنت در تفاسيرشان(تفسير فخر رازي و تفسير المنار) اثبات این آیه بر ولایت ائمه را رد کرده‌اند. اما در مقابل تفاسیر شیعی مانند تفسير الميزان، تفسير مجمع البيان، تفسير تبيان، تفسير برهان و شواهد التنزيل مفصلا در مورد این آیه و شان نزول آن بحث کرده‌اند. در کتاب‌های اصول کافي و خصال صدوق نیز رواياتي در مورد آيه‌ي مذکور ذکر شده که اهل سنت به روّات آنها مثل ابوذر و عمار خدشه کرده‌اند فلذا از اين جهت هم بحث روائي و هم بحث رجالي در مورد آيه مذکور صورت گرفته است. حتی علمای شیعه این آیه را از نظر فقهی مورد بررسی قرار داده‌اند که فعل اميرالمؤمنين (ع) يعني دادن انگشتر به فقير در نماز، فعل کثير نمي‌باشد و باعث بطلان نماز نمی‌شود.

وی اضافه کرد: ما نیز براي روشن شدن مطلب به بحثي از کتاب «نهج الحق و کشف الصدق» تأليف علامه حلي اشاره مي‌کنيم. این کتاب از کتاب‌های مهمی است در حقیقت به دستور سلطان خدابنده بعد از شیعه شدنش توسط علامه نگاشته شده است. دلیل اهمیت دیگرش این است که فضل بن روزبهان از علمای اهل سنت کتابی در رد این کتاب علامه تالیف کرده است. در مقابل نیز محمد حسين مظفر در نجف کتاب «دلائل الصدق» را در ردِّ فضل بن روزبهان و اثبات کتاب علامه حلي تأليف کرد. به هر حال علامه در این کتاب به تشریح مسئله امامت پرداخته است و در صفحه‌ای فرموده است «ذهبت الإمامية كافة: إلى أن الإمام بعد رسول الله صلى الله عليه وآله، هو علي بن أبي طالب عليه السلام وقالت السنة: إنه أبو بكر بن أبي قحافة، ثم عمر بن الخطاب، ثم عثمان بن عفان، ثم علي بن أبي طالب وخالفوا المعقول والمنقول. أما المعقول: فهي الأدلة الدالة على إمامة أمير المؤمنين عليه السلام، من حيث العقل، وهي من وجوه: الأول: الإمام يجب أن يكون معصوما. وغير علي لم يكن معصوما بالإجماع، فتعين أن يكون هو الإمام. الثاني: شرط الإمام أن لا يسبق منه معصية على ما تقدم، والمشايخ قبل الإسلام كانوا يعبدون الأصنام، فلا يكونوا أئمة، فتعين علي عليه السلام لعدم الفارق الثالث: الإمام يجب أن يكون منصوصا عليه. وغير علي من الثلاثة ليس منصوصا عليه، فلا يكون إماما. الرابع: الإمام يجب أن يكون أفضل من رعيته، وغير علي لم يكن كذلك، فتعين عليه السلام. الخامس: الإمامة رئاسة عامة، وإنما تستحق بالزهد، والعلم والعبادة، والشجاعة، والإيمان، وسيأتي أن عليا هو الجامع لهذه الصفات على الوجه الأكمل، الذي لم يلحقه غيره، فيكون إماما» همه شیعیان معتقد هستند که امام بعد از رسول اکرم (ص) حضرت علی(ع) می‌باشد در حالی که اهل سنت با قرار دادن ابوبکر و عمر و عثمان قبل از ایشان با دلایل عقلی و نقلی مخالفت کرده‌اند. وجوب معصوم بودن امام در حالی که همه معتقدند غیر از ایشان هیچ معصومی نبوده است، عدم وجود معصومیت قبل از اسلام، منصوب بودن امام از طرف نبی اکرم (ص) و همچنین افضل بودن امام از دیگران از جمه دلایل عقلی اثبات امامت امام علی (ع) است چرا که همه این شرایط در ایشان جمع بود در حالی که هیچ یک از این شرایط را دیگرانی که به جای ایشان قرار داده‌اند ندارند.

این مرجع تقلید بیان کرد: آيت‌الله طباطبائي اعلي الله مقامه در تفسير الميزان در تفسير آيه 124 سوره بقره «وَإِذِ ابْتَلَي إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ» مي‌فرمايد انسان‌ها از چهار حال خارج نيستند؛ اول اينکه از اول عمر تا آخر عمر ظالم‌اند، دوم اينکه اول خوب باشد وقتي امام شد ظالم شود، سوم اينکه اول بد بوده وقتي امام شده مي‌خواهد خوب باشد که هر سه قسم را آيه نفي مي‌کند و فقط قسم چهارم يعني کسي که از اول عمر تا آخر عمر گناه نکرده مشمول آيه مي‌شود و آن سه نفر يعبدون الأصنام، يعني قبل از خليفه شدنشان بت مي‌پرستيدند فلذا آيه آنها را نفي مي‌کند.