به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه) به نقل از پایگاه اطلاع رسانی معظم له؛

بسم الله الرحمن الرحيم

اللّهم صلّ علي علي بن موسي الرضا المرتضي الإمام التقي النقي و حجّتك علي من فوق الأرض و من تحت الثّري الصّديق الشهيد صلوة تامّة متواترة.

سخن به ذكر تو آراستن مراد اين است       كه پيش اهل هنـر، منصبي بود ما را
و گر نه منقبت آفتاب معلوم است      چه حاجتست به مشّاطه روي زيبا را

مگر مي‌توان درباره شخصيّت عظيم و فضايل بي منتهاي عالم آل محمد صلي الله عليه و آله، سخن گفت؟ درست مثل اينكه همه ابناي بشر در كنار اقيانوسي بيكران ايستاده و مقداري اندك از آب در كف گرفته و بخواهند آن را به رخ اقيانوس بكشند. چه خيال باطلي!

آيا همه دانشمندان و بزرگان كه علم و دانش آنها محدود و اندك است، درباره حضرت علي بن موسي الرضا عليه الصلوة و السلام مي‌توانند مطلبي بگويند؟

البتّه دانشمندان، نويسندگان، ادباي عالم و شعراي جهان و مادحين بزرگي كه با زبان‌هاي گوناگون هر كدام توانسته‌اند ذرّه‌اي اندك از مكنونات قلبي خود را به آستان ملك پاسبان آن حضرت تقديم نموده و عرض ادب نمايند، همه و همه زبان حالشان اين است كه:

أهدت سليمانَ يوم النَّحل نملتة      رِجلَ الجراد الّتي قَد كَانَ في فيها

ترنّمت بفصيح القول و اعتذرت     إنّ الهــدايا عَلي مِقـدارِ مُهديها

بلي! بايد در مقابل فضايل بي نهايت حضرت ثامن الحجج علي بن موسي الرضا عليه آلاف التحية و الثناء، جبهه خضوع بر زمين ساييد و اعتراف به عجز در برابر وصف مكارم اخلاقي آن حضرت نمود و البته از باب: «آب دريا را اگر نتوان كشيد * هم به قدر تشنگي بايد چشيد» چند جمله اي را تقديم مي نمايم:

براي جامعه اسلامي و همه جوامع انساني، هيچ چيزي مانند آشنايي با سيره و مكتب اهل البيت عليهم السلام نمي تواند آموزنده‌تر و سازنده‌تر ‌باشد و بايد آن را بايد به عنوان يك علم بزرگ جهاني، بلكه بالاتر معرفي نمود كه مسلمانان و جامعه بشريت نيازمند شناخت بيشتر اين سيره جامع الجوانب و عميق المعاني و پژوهش و درس و بحث و كاوش در آن مي‌باشند، كه مفيدتر از آن براي اين‌كه سرمشق سبك زندگي و راهنماي سير به سوي تعالي و آگاهي و منش‌هاي نيكو و رفتار و كردار پاك و انديشه‌هاي تابناك باشد وجود ندارد، ‌و همه شئون حيات مادّي و معنوي و روحي و جسماني بشر را فراگرفته است.

معرفت اين سيره، علم است و نه يك علم كه علوم بسيار، كه همه در داخل اين علم تدريس مي‌شود، و عالم غيب و شهود را معني و تفسير مي‌نمايد.

اگر چه همه ائمه طاهرين عليهم السلام نور واحدند و خداوند متعال، آسمان‌ها و زمين را به سبب وجود آنها خلق كرده است، ليكن هر كدام از آن بزرگواران در زمان و عصر خودشان ظهور و ويژگي‌ خاصي نشان دادند، به طور مثال و به مناسبت ايام ميلاد با بركت حضرت علي بن موسي الرضا عليه السلام، بايد بگوييم به واسطه وجود مبارك آن حضرت در آن شرايط و اوضاع بعد از حضرت موسي بن جعفر عليهما السلام و جريان زنداني‌شدن پدر بزرگوارشان كه جريان خاصّي پديد آمده بود و موضع و موقعيت شيعه ضعيف شده بود، همه آن ضعف‌ها مبدّل به قوّت شد و مذهب دوباره تشييد شد. در زمان آن بزرگوار، ظهور علمي ايشان فوق العاده بود و به همين سبب ايشان را عالم آل محمد عليهم السلام لقب داده‌اند.

شما مباحثات آن حضرت را با سران اديان و مذاهب ديگر ملاحظه كنيد. مطالب و علومي كه از ايشان صادر شده است همه براي احياء امر دين فوق العاده مؤثر واقع شده است.

آن حضرت از مدينه تا مرو هم كه تشريف مي‌آوردند، با حضور و وجود مباركشان همه جا موج ولايت اهل بيت عليهم السلام ظهور پيدا مي‌كرد، مردم متوجه به اهل بيت عليهم السلام مي‌شدند و حقّانيت آن حضرات بر همه نمايان مي‌گشت.

در همين مسافرت امام رضا عليه السّلام به خراسان، بهترين فرصت پيش آمد تا علوم و معارف اسلام ـ كه در نزد امامان، موجود بود و از مواريث نبوّت به شمار مي‌رفت ـ منتشر شود و در دسترس علما و دانشمندان قرار گيرد.

عصر مأمون، سرآغاز آشنايي مسلمانان با اصطلاحات و مكتب‌هاي فلسفي بود كه به واسطه ترجمه كتب فلسفي به زبان عربي، صورت گرفت و مأمون نيز از اين برخورد استفاده نموده و شخصاً آن را ترويج و تشويق مي‌كرد و در نتيجه نابساماني‌هاي فكري و القاي شبهات و اشكالات، در عقايد و مسايل اسلامي زياد گرديد؛ و از سوي ديگر، بحث ومناظره بين مسلمانان و علماي اديان ديگر نيز توسعه يافت و مباحثات مذهبي رايج گرديد.

حضرت رضا عليه السّلام براي حفظ عقايد مسلمانان و ردّ هر گونه شبهه و شكّ و ايراد و نيز راهنمايي علما، مجاهدت‌هاي فراواني فرمودند، و شخصاً با دانشمندان بزرگِ اديانِ مختلف، مباحثه كرده و آنها را محكوم و مُجاب كردند؛ كه صورت آن جلسات مباحثه و مناظره، در كتب تاريخ و حديث، ثبت و ضبط گرديد؛ و امروزه يكي از ذخاير مهمّ علمي در فنّ احتجاج و استدلال و اثبات عقايد محسوب مي‌شود و همواره مورد استفاده علما و دانشمندان بوده و خواهد بود.

آوازه علم و فضل آن حضرت، جهان اسلام را پر كرد و اين سفر با همه افاضات علمي، معارف ديني و علوم اسلام و عقايد و فقه را تجديد كرد و به واسطه همين مطلب است كه آن حضرت را «مجدّد رأس مأة ثانية»(1) خوانده اند.

در كتاب عيون اخبار الرّضا كه كمتر از يك قرن، بعد از رحلت آن حضرت تأليف گرديده، از سندهاي عالي و معتبر استفاده شده است، و از اين رو، اين كتاب عظمت مقام علم و جلالت و موقعيت بي نظير امام را تا حدّي بيان نموده است.

مشايخ علماي سنّت نيز به آن حضرت، ارادت مي‌ورزيدند و ايشان را يكي از اولياي بزرگ مي‌شمردند و در مدح آن حضرت، اشعار و قصايد بسياري سروده‌اند.

غرض اين‌كه آثار و بركات وجود مبارك حضرت رضا عليه السلام و موقعيتي كه براي ايشان فراهم شد، بيشتر از آن است كه انسان توان تصوّر آن را داشته باشد.

پس، سزاوار است كه زمين ادب ببوسيم، و خداوند متعال را به نعمت ولايت آن حضرت و آباء طاهرين و ذرّيه بزرگوارش تا حضرت صاحب وقت وليّ عصر و مالك امر مولانا المهدي ارواح العالمين له الفداء حمد و سپاس بگوييم.

در پايان چند بيتي را به محضر والاي آن امام همام تقديم مي دارم امّيد است مقبول آن درگاه ملك پاسبان قرار گيرد:

الا يا عـلي بن موسي الرضا * امــــان خـلائق، امين خدا

ايا عالم آل و عِدل كتاب * ظهور مقامات اهل كساء

شماييد آيات و اسماء حق * هدايت‌فزا و جهالت‌زدا

خدا را شما بنده مخلَصيد * به تسليم و تفويض و صبر و رضا

به لطفي صافي به لطف شما * سِزَد لطف و احسان و جود و عطا

 

پي نوشت ها:

1. مجدّد قرن دوم، اعتقاد به مجدّد، بنابر روايت مشهوري است از طريق اهل سنت، كه جهان اسلام، در هر قرني، به دنبال پيرايه‌ها و خمودي و خُمول، به عنايات الهي، از يك مصلحِ احياگري برخوردار مي‌شود، كه سستي را به قوت و گمنامي را به شهرت بدل خواهد نود و اسلام را احيا و مسلمانان را تقويت خواهد كرد. اين گونه مفاهيم، نه از بابت يك اعتقاد ديني، در ميان شيعيان نيز رواج دارد.