به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

مطلع کلام

چند روزی است که توافق هسته ای ژنو از جانب طرفین اجرایی شده و مطابق برنامه زمان بندی شده به پیش می رود.

ایران اقدام به تعلیق غنی سازی بیش از 5 درصد و بعض مراحل دیگر کرده و طرف مقابل هم جلوی تحریم های بیشتر را گرفته و مراحلی از تحریم ها را لغو کرده است و امید می رود با تدبیر طرفین این توافق به برداشتن بسیاری از موانع عادی سازی روابط بین ایران و جهان بینجامد. البته این که افرادی از مسئولان، نمایندگان، گروه ها و مردم با این توافق مخالف باشند، کاملا طبیعی است و مخالفان حق دارند با منطق واستدلال مخالفت خود را ابراز داشته و مضرت های این توافق را بیان کنند و توهمی بودن منافع ادعایی را نشان دهند و زمینه را برای منع تداوم اجرای این توافق آماده سازند.

نکته ای که در این مقال برآنیم آن را توضیح دهیم، موضع گیری غلط مخالفان است که در پوستر ها، سخنرانی ها، بیانیه ها و اعلام مخالفت ها، خود را انقلابی، مدافع ولایت، ... و این توافق را "ترکمانچای هسته ای"، هولوکاست هسته ای، شایسته تسلیت گویی، ... و مخالفان خود را سازشکار و مرعوب و ... می نامند، بدون این که حتی بتوانند با ارائه آمار و بیان نمونه ها پیشرفت های هسته ای و فواید بی شمار حاصل از آن برای ملت در طول این چند سال را بشمارند. [برای نمونه مراجعه کنید به جواب کیهان به نامه آقای زیباکلام که بدون شمردن فواید قانع کننده، به کوبیدن آقای زیباکلام پرداخته است]

اخیرا پوستری در مخالفت با اقدام روحانی منتشر شده که رهبر انقلاب را نشان می دهد و در زمینه آن نوشته اند:

من دیپلمات نیستم، انقلابی ام.

این جمله این ایهام را دارد که توافق ژنو اقدامی غیر انقلابی بوده و رهبری مخالف آن است و رئیس جمهور و تیم هسته ای اش چون "دیپلمات" هستند و انقلابی نیستند، این توافق را امضا کرده اند.

این پوستر و جمله بهانه ای شد تا فلاش بکی به تاریخ زده شود و ببینیم آیا لزوما اقدامات دیپلماتیک، غیر انقلابی اند یا انقلابی معقول در موقع لزوم دیپلماتیک عمل می کند؟

صلح حدیبیه اقدام دیپلماتیک پیامبر ومخالفان انقلابی!

رهبر انقلاب که مخالفان، خود را پیروان چند آتشه ایشان وانمود می کنند و دولتمردان دیپلمات را مخالف وی جلوه می دهند؛ در سخنان خود از این توافق به عنوان "نرمش قهرمانانه" یاد کرده است.

دو نرمش قهرمانانه تاریخی

در تاریخ اسلام دو نرمش قهرمانانه مهم ثبت شده است که یکی در زمان پیامبر(ص) و دیگری در زمان امام حسن مجتبی(ع) اتفاق افتاده و اتفاقا کتابی که در زمینه صلح امام حسن توسط "شیخ راضی آل یاسین" نوشته شده، توسط رهبر انقلاب ترجمه شده و با عنوان "پرشکوه ترین نرمش قهرمانانه تاریخ" منتشر شده و این عنوان، مفید این معنا است که اقدام دیپلماتیک امام حسن مجتبی(ع) نه تنها با انقلابی بودن منافات نداشته، بلکه برترین اقدام انقلابی در زمان خود بوده است.

البته صلح امام حسن در شرایطی اتفاق افتاد که با شرایط زمان ما همخوانی کمتری دارد. در آن زمان دشمن و سپاه مقابل متحد و یکپارچه و قوی بود، در حالی که در صفوف یاران امام انشقاق و ضعف آشکار بود و امام می دید اگر بخواهد اقدام نظامی را ادامه دهد، به احتمال زیاد یارانش به دشمن پیوسته و ایشان را تنها گذاشته یا به دشمن تحویل می دهند و ...

ولی شرایط زمانی ما با شرایط زمان نرمش قهرمانانه پیامبر[صلح حدیبیه] شباهت بیشتری دارد.

پیامبر علیه نظام فکری حاکم بر دوران خودش انقلاب و قیام کرده ومورد قهر دشمن واقع شده و از شهر و دیارش رانده گشته و به مدینه هجرت کرده و آنجا را پایگاه خود ساخته و در این پایگاه جدید مورد هجوم دشمنان واقع شده است. در جنگ ها و هجوم های متعدد به پیروزی و شکست هایی رسیده و در گذر زمان در این پایگاه جدید، روز به روز قدرتمندتر شده تا این که در سال پنجم همه دشمنان با هم علیه او متحد شدند، ولی نتوانستند کاری از پیش ببرند و شکست خورده و ناکام باز گشتند.

حالا پیامبر احساس کرده که قدرت کافی برای مقابله با دشمنان داشته و توانسته موجودیت خود را بر آنها تحمیل کند و حالا زمان اقدام دیپلماتیک و به تعبیر امروزی "نرمش قهرمانانه" است.

نرمش قهرمانانه حدیبیه

پیامبر در سال ششم هجری مسلمانان را به انجام مراسم حج فراخواند و با توجه به دشمنی شدید مشرکان، بسیاری حرکت به سوی مکه آن هم نه با عِدّه و عُدّه جنگی بلکه برای زیارت و با سلاح سفر را اقدامی نابخردانه دانسته و برای مسلمانان بازگشتی نمی دیدند: ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ یَنْقَلِبَ الرَّسُولُ وَ الْمُؤْمِنُونَ إِلى‏ أَهْلیهِمْ أَبَدا (فتح/12)

گمان کردید پیامبر و مؤمنان هرگز به خانواده‏هاى خود بازنخواهند گشت.

ولی پیامبر که بنا بر اقدام دیپلماتیک و نه جنگ داشت، با امید به خدا، با جماعتی کمی بیش از 1000 نفر و بسیار کمتر از 2000 نفر به سوی مکه رهسپار شد.

قریش وقتی از نزدیک شدن پیامبر ومسلمانان به مکه خبر دار شدند، با تمام توان آرایش جنگی گرفتند و شرایط هم برای آنان وسوسه انگیز بود.

میدان جنگ نزدیک مکه و مأمن آنها و دور از مدینه و شهر مسلمانان بود و پشتیبانی سپاه مشرکان به خوبی قابل انجام و پشتیبانی سپاه پیامبر ناممکن بود.

تعداد همراهان پیامبر نسبت به سپاه قریش بسیار کم بود.

همراهان پیامبر از تجهیزات جنگی بی بهره بودند، در حالی که قریش از امکانات فراوان برخوردار بودند

و ...

اما قریش در مقابل صلح طلبی پیامبر باید بهانه قانع کننده ای برای حمله می یافت و پیامبر با هشیاری و تاکید بر صلح طلبی، این بهانه را از آنان دریغ می کرد و خشونت های موردی سپاه قریش نتوانست مسلمانان را از کوره بدر برده و به قریش بهانه دهد و بالاخره قریش مجبور شد بر خلاف میل خود به صلح تن دهد.

جالب توجه این که پیامبر با وجود دیدن ستم بی شمار از قریش و با وجود علم به مخالفت قریش با اهداف و پیامش، جویای صلح بود و مخالفانش همچنان جویای جنگ وخشونت.

علت صلح طلبی پیامبر آن بود که پیام و برهان و منطق داشت و در شرایط صلح و نبود تنش، او و یارانش بهره می بردند. زیرا پیامشان را در سطح وسیع به گوش تشنگان هدایت می رساندند و تشنگان هدایت می توانستند در امان از تهدیدهای دشمنان، سخن و پیام او را بشنوند وهدایت یابند و ... اما صلح وعدم تنش به ضرر دشمن جنگ طلب بود که با "پیامبر هراسی" مردم را به طرف خود جذب کرده و از پیامبر دور ساخته بودند.

نرمش فوق العاده پیامبر ومخالفت شدید و تند انقلابی نمایان

پیامبر با علم به ارزشمندی این نرمش قهرمانانه، در صدد رسیدن به توافق بود و دادن بهای این توافق را هر چند در نظر دوستان نادان "ذلت وخواری" بود، لازم می شمرد و از دادن امتیازهای به ظاهر دل خوش کن برای دشمن ابایی نداشت گر چه به شدت مورد اعتراض انقلابی نمایان جاهل بود.

مسلمانان به دستور پیامبر در قبال خشونت های موردی و تند دشمن، تحمل پیشه کرده و از مقابله خودداری کرده و صلح طلبی خود را به وضوح نشان می دادند. با گذر زمان این تحمل و صلح طلبی معقول اثر شگرف خود را گذاشت و متحدان قریش را متاثر ساخت و به فشار بر قریش برای پذیرفتن صلح و توافق واداشت.

قریش که متحدان را مصرّ بر پذیرش پیشنهاد پیامبر دید، به ناچار ندای صلح طلبی پیامبر را جواب مثبت داد و فرستاده قریش برای انعقاد صلح نامه به اردوی مسلمانان آمد.

بهانه هایی برای انقلابی نمایان!

طبیعی بود قریش که خود را دست برتر و جنگ را با پیروزی خود قرین می دید، صلح را نپذیرد، مگر این که بتواند بر روی مواد توافق نامه مانور داده و خود را پیروز میدان توافق نشان دهد و پیامبر هم بر این نکته واقف بود. ولی با آینده نگری، اتکال به خدا و باور به پیروزی حق و زوال باطل، به اجابت خواسته قریش و انعطاف در برابر خواسته های نامشروع آنان تن داد.

توافق های ابتدایی صورت گرفت و به مرحله تدوین توافقنامه رسید. نماینده پیامبر ونویسنده توافق نامه نوشت:

بسم الله الرحمن الرحیم

این توافقی است بین محمد، پیامبر خدا و سهیل بن عمرو نماینده مکه ....

سهیل توافق نامه را به دست گرفت تا بخواند و با اطلاع از مضمونش، آن را امضا کند، اما همین که خواند: "بسم الله الرحمن الرحیم" گفت: این کدام خداست که رحمان و رحیم می باشد؛ ما چنین خدایی نمی شناسیم و مانند سیره مشرکان توافقنامه را با عبارت "باسمک اللهم" شروع کنید.

سخن سهیل بر انقلابی نمایان تندرو و کم بینش بسیار سنگین آمد و رگ گردنهایشان از خشم ورم کرد و دست به قبضه شمشیرها بردند که .... ولی نهیب پیامبر، آنان را بر جای خود نشاند و به امر پیامبر در موافقت با خواست سهیل موافقت نامه با عبارت "باسمک اللهم" شروع شد.

دوباره سهیل خواند: این توافقی است بین محمد رسول خدا و سهیل ...؛ و او گفت این عبارت هم پذیرفتنی نیست زیرا ما اگر محمد را رسول خدا می دانستیم که با اونمی جنگیدیدم؛ بنویسید: "این توافقی است بین محمد بن عبدالله و سهیل بن عمرو..."

دوباره رگ گردن ها ورم کرد و این بار شدید تر از بار قبل دست ها به قبضه شمشیرها چسبید تا ...

آری این بار به ساحت رسول خدا جسارت شده و نبوتش انکار می شود و ... و این بر مسلمانان ساده ای که بینش دیدن آینده را ندارند، گرانتر است اما بازهم نهیب پیامبر آنان را بر جای خود نشاند و عنوان "رسول خدا" از ادامه نام پیامبر حذف گردید تا سهیل راضی شود.

بندهای دیگر نوشته شد که باز دو بند بر مسلمانان انقلابی، اما بی بصیرت گران آمد:

یکی این که مسلمانان موظف شدند از همانجا بازگردند و حق ورود به مکه و زیارت کعبه را در آن سال ندارند و سال بعد می توانند به مدت سه روز به مکه آمده و خانه خدا را زیارت کنند.

دومی این که اگر مسلمانی مرتد شد و به مشرکان پیوست، مشرکان موظف به استرداد او به مسلمانان نیستند، ولی اگر مشرکی مسلمان شد و به مسلمانان پیوست، پیامبر و یارانش باید او را به مشرکان تحویل دهند.

این دو و بخصوص دومی خیلی تحمیلی و پذیرفتنش ذلیلانه می نمود و انقلابی های تندرو نمی توانستند مصلحت پذیرفتنش را بفهمند و از پذیرفتنش به شدیدترین وجه اباداشتند، حتی اگر خونشان ریخته شود. آنان عزت و عزیزی را از آن اسلام و مسلمانان می دانند واین ذلت را حاضر نیستند بپذیرند، ولی رسول خدا با باور به یاری خدا به اقدام دیپلماتیک خود دل بسته و به ثمرات بیشمار آن چشم داشته و پذیرفتن این به ظاهر ذلت را مصلحت می بیند ومی داند خداوند پشتیبان او و یاران مؤمنش می باشد و برای مؤمنان راه گشایش قرار می دهد. از این رو بر خلاف میل و بلکه با وجود مخالفت شدید انقلابی نماهای بی بصیرت این دو ماده را می پذیرد و اینجاست که صبر انقلابی نماهای بی بصیرت به سرآمده و رسول خدا را خطاب می کنند:

"تا کجا می خواهید در مقابل این بی دینان کافر ذلت و پستی بپذیریم؟

و رسول خدا جواب می دهد:

من بنده و رسول خدا هستم و تابع امر و اراده اویم و مرا ضایع و ذلیل نخواهد ساخت!(بحار، ج20، ص317-327)

عبرت امروز

امروز بعد از گذشت بیش از سه دهه از پیروزی انقلاب و بعد از مقابله با توطئه های فراوان استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا و مقاومت جانانه در میدان های نبرد نظامی، فرهنگی و سیاسی؛ آمریکا مجبور شده وجود ایران اسلامی را بپذیرد و حاضر شده با ما مصالحه کند و به طور طبیعی مخالفت و دشمنی خودش را به شکل نرم ادامه خواهد داد، همچنان که ما هم از مبارزه با استکبار دست نکشیده و نخواهیم کشید.

اما شرایط زمان ما شباهت زیادی به زمان صلح حدیبیه دارد ونظام و رهبر و دولتمردان به این نقطه رسیده اند که مبارزه خشن با استکبار جهانی را که تا به حال بر ما تحمیل شده، به مبارزه نرم و دیپلماتیک در صحنه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی تبدیل کنند و توافق ژنو اولین اقدام در این راستا است.

ما مدعی نیستیم که توافق ژنو بهترین توافق ممکن است و هیچ نقطه ضعفی ندارد و ... اما معتقدیم که انقلابی بودن در این زمان با اقدام دیپلماتیک همراستا است و کسانی که این توافق را ذلت بار، ترکمانچای، و ...می نامند، متعصبانه، جاهلانه و مشابه انقلابی نمایان زمان پیامبر موضع می گیرند.

ما از آنان خواهشمندیم به طور منطقی و استدلالی و با قبول تعهد، دینداری و انقلابی بودن تیم هسته ای و مبارزان این میدان، مخالفت خود را ابراز کنند و از اقدامات و اظهاراتی که باعث انشقاق و چنددستگی مردم شده و اتحادشان در مقابل دشمن را خدشه دار کند، بپرهیزند.

خدایا تو خود فرمودی که اگر دشمن به صلح تمایل نشان داد، شما با توکل بر من بپذیرید و بدانید که بندگان متوکل ضایع و ذلیل نمی شوند:

وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ (انفال/61)

خدایا مردم و دولت ما با توکل بر تو و به امید یاری دین تو این توافقنامه را پذیرفته است پس به وعده خود وفا کن و هر چه سریعتر طلیعه های مبارک این توافقنامه را به مردم بنمایان و بچشان تا دوستان نادان قانع شوند و دشمنان دانا به یاس و ناکامی برسند.

آمین.