به گزارش مرجع ما (پایگاه اطلاع رسانی مراجع شیعه)؛

حضرت آیت‌الله نوری همدانی در ادامه سلسله جلسات درس خارج فقه خود با موضوع «ولایت فقیه» روز یک‌شنبه، 2 آذر ماه، بیان کرد: بحث در مورد روایت دومی بود که شیخ اعظم انصاری در جریان ولایت فقیه نقل کرده بودند این روایت، روایت «العلما امناء الرسل» می‌باشد که در کتاب‌های مختلفی نقل شده است که دیروز از کتاب اصول کافی نقل شد. این روایت در کتاب مستدرک الوسایل نیز نقل شده است. همچنین این خبر در کتاب دعائم الاسلام نیز نقل شده است. علاوه بر این بیان شد که سند روایت مشکلی ندارد و صحیح است.

وی ادامه داد: در این روایت آمده است «علی، عن أبیه، عن النوفلی، عن السکونی، عن أبی عبد الله علیه السلام قال: قال رسول الله صلی الله علیه وآله: العلماء امناء الرسل ما لم یدخلوا فی الدنیا قیل یا رسول الله: وما دخولهم فی الدنیا؟ قال: اتباع السلطان فإذا فعلوا ذلک فاحذروهم علی دینکم؛ فقها امین و مورد اعتماد پیامبرانند تا هنگامی که وارد (مطامع و لذایذ و ثروت‌های ناروای) دنیا نشده باشند. گفته شد: ای پیغمبر خدا، وارد شدنشان به دنیا چیست. حضرت رسول فرمود: پیروی کردن قدرت حاکمه. بنا بر این اگر چنان کردند، بایستی از آن‌ها بر دینتان بترسید و پرهیز کنید» بیان شد که برخی در تشریح این روایت بیان کرده‌اند که مقصود از علما ائمه است و برخی دیگر نیز با قبول معنای علما و فقها گفته‌اند که این امانت به این معناست که فقها و علما کارشان این است که سخنان و روایات رسل و ائمه را ضبط و ثبت کنند و برای دیگر بیان کنند. یعنی امانت را منحصر در تلقی و ذکر روایات کرده‌اند. همچنین بیان شد که اطلاق علما به ائمه معصومین صحیح نیست چرا که برخی از بخش‌های روایت درشان و منزلت ائمه نمی‌باشد.

آیت‌الله نوری همدانی تصریح کرد: اما در مورد اینکه بخواهیم امانت را منحصر در ضبط و ذکر روایات و احادیث بکنیم نیز دلیلی وجود ندارد. امام خمینی (ره) معتقد است برای روشن شدن این مساله او باید بررسی کنیم و ببینیم که پیامبران چه کرده‌اند که علما باید امانت‌دار آن‌ها باشند اگر فعالیت آن‌ها منحصر در بیان روایات و احادیث و احکام شرع بوده است علما و فقها نیز همین نقش را دارند و امانت دار همین مسئله هستند اما اگر حیطه فعالیت انبیا فرار تر از این بوده است علما نیز باید مانند آن‌ها عمل کنند. همانطور که در روایت قبل بیان شد به نظر می‌رسد که قرآن، روایات و تاریخ فعالیتی فراتر از بیان احکام و شرع را برای پیامبران نشان می‌دهند به طوری که به نظر می‌رسد پیامبران در دروره‌های مختلف به عنوان زعیم، رهبر و تکیه‌گاه مردم در همه مسائل بودند و آن‌ها در همه مسائل همراه مردم بودند. بنابراین کار انبیاء منحصر بر بیان مسائل نبوده است بلکه اجرای آن مسائل نیز به عهده آن‌ها بوده است و هم چنین کار آن‌ها تأسیس یک ملت و جامعه بر اساس آنچه خداوند مشخص کرده بود، بوده است.

وی افزود: خداوند در آیه 25 سوره حدید در تشریح کار انبیاء می‌فرماید:‌«لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَینَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْکتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِیعْلَمَ اللَّهُ مَن ینصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَیبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِی عَزِیزٌ؛ ما پیامبرانمان را با دلیل‌های روشن فرستادیم و با آن‌ها کتاب و ترازو، را نیز نازل کردیم تا مردم به عدالت عمل کنند و آهن را که در آن نیرویی سخت و منافعی برای مردم است فرو فرستادیم، تا خدا بداند چه کسی به نادیده، او و پیامبرانش را یاری می‌کند زیرا خدا توانا و پیروزمند است» خداوند در این آیه به طور واضح و مشخص کار انبیاء را مشخص کرده است و هدف از ارسال رسل را دعوت مردم به قسط و عدل عنوان می‌کند و اگر اینطور نکردند آهن را برای جنگ و دفاع و جهاد برای اجرای این قسط و عدل آفریده است. بنابراین همانطور که بارها بیان شد وظیفه پیامبران فقط بیان مسئله نیست بلکه اجرای عدالت، قیام، برقرار کردن عدالت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و ... است. گرفتن خمس و زکات یکی از کارهای پیامبر اسلام (ص) است و وقتی در عملکرد پیامبر جستجو می‌کنیم تمام مسائل سیاسی، اقتصادی و تشکیل حکومت را برای جامعه مشاهده خواهیم کرد حتی ملاحظه خواهیم کرد که پیامبر (ص) خودش لشگری فراهم می‌کرد و به جنگ کفار می‌رفت.

این مرجع تقلید عنوان کرد: وقتی که عملکرد و وظایف پیامبران روشن شد اگر کسی قرار باشد امین آن‌ها باشد باید طبیعتاً امانتدار همه عملکرد آن‌ها باشد و این‌طور نیست که بشود این حفظ و امانتداری را به بخش کوچکی از فعالیت‌های انبیاء محدود کرد. علاوه بر این در ذیل روایت از عدم تبعیت از حاکم جائر و دنیا طلبی سخن به میان آمده است که این خود دلیل دیگری بر امانت‌داری فرارتر از حفظ و ذکر روایات است. بنابراین می‌توان گفت این روایت نیز می‌تواند اثبات کننده مسئله ولی فقیه و ولایت فقیه بر امور اجتماعی و سیاسی باشد. امام خمینی (ره) در تشریح عملکرد انبیاء به واقعه تاریخی جیش اسامه اشاره می‌کند که در آن جریان پیامبر به اسامه دستور دارد لشگری از مسلمین فراهم کند و به قسمتی از کشور برای جنگ برود که در این جریان برخی از مسلمین تمرد کردند و حضرت رسول (ص) همه آن‌هایی که از جیش اسامه تمرد کردند را لعن کرد. این حرکت نشان دهند فعالیت وسیع انبیاء در همه موارد دارد. بنابراین کسی که امین حضرت رسول (ص) است امانتدار همه عملکرد و اخلاق ایشان است.

وی اضافه کرد: بعد امام در ادامه سخن از این مسئله اظهار تأسف می‌کنند که در پیچ و خم تاریخ بر اثر عدم رعایت و توجه به این مسئله و عدم شکل گیری حکومت اسلامی مسلمانان پراکنده و متفرق شده‌اند و این پراکندگی باعث حضور پر قدرت و نفوذ استعمارگران در میان مسلمانان شده است. این مسئله آنقدر پر رنگ بوده که حتی بعد از شکل گیری سی ساله حکومت انقلاب اسلامی باید جلسات متعددی با غربیان و استعمارگران بگذاریم تا بتوانیم از حق خودمان همان انرژی هستی استفاده کنیم. این سری مسائل همه ریشه بر عدم اجرای ولایت فقیه و شکل گیری حکومت اسلامی در میان مسلمانان دارد. اینکه ما در عصر کنونی باید برای استفاده قانونی از حق خود از آمریکا اجازه بگیریم نتیجه عدم رعایت ولایت فقیه در برهه‌های مختلف تاریخی و در پیچ و خم تاریخ است. آن‌ها از حکومت اسلامی دل پر دردی دارند و سیلی محکمی از این اندیشه خورده‌اند لذا به هر نحوی که می‌توانند در صدد از بین بردن و خاموش کردن این اندیشه هستند.

آیت‌الله نوری همدانی بیان کرد: باید تاریخ را بررس کنیم ببینیم در زمان جنگ‌های صلیبی که غرب به شرق حمله کرد و مسلط بر شرق شد چه فقهایی حضور داشتند و چه کسانی ولی فقیه بودند یا در آن زمانی که مغول به کشور ما حمله کرد چه فقهایی حضور داشتند باید بررسی کنیم که چرا و به چه علت این‌ها نتوانستند در مقابل این تهاجمات بایستند تا کم کم این جنگ‌ها و شکست مسلمانان در این جنگ‌ها باعث تفرقه مسلمانان و ذلت مسلمین نشود. ذلت اسلام و مسلمانان در مقابل غرب ریشه در همین  عدم توجه به مسئله ولایت فقیه دارد چرا که اگر این مسئله رعایت و اجرا می‌شد قطعاً این اتفاقات نمی‌افتاد و این ذلت به عزت تبدیل می‌شد همان چیزی که در حال حاضر وجود دارد.