موضوع: کتب استفتائی

 

 

1. آب

(مسئله  ) «آب» با چهار شرط، چيز نجس را پاك مى‌كند:

اول، آنكه مطلق باشد؛ پس آب مضاف، مانند گلاب و عَرق بيد، چيز نجس را پاك نمى‌كند؛

دوم، آنكه پاك باشد؛

سوم، آنكه وقتى چيز نجس را مى‌شويند، آبْ مضاف نشود و بو يا رنگ يا مزه نجاست هم نگيرد؛

چهارم، آنكه بعد از آب كشيدن چيز نجس، عين نجاست در آن نباشد. پاك شدن چيز نجس با آب قليل، يعنى آب كمتر از كُر، شرطهاى ديگرى هم دارد كه بعداً گفته مى‌شود.

(مسئله  ) ظرفى كه براى خوردن و آشاميدن مورد استفاده قرار مى‌گيرد اگر نجس شود با آب قليل بايد سه مرتبه شست، بلكه در كُر و جارى هم احتياط سه مرتبه است،اگرچه ارجح در كُر و جارى يك مرتبه است؛ ولى ظرفى را كه سگ ليسيده يا از آن ظرف، آب يا چيز روان ديگرى خورده، بايد اول با خاكِ پاك، خاكْ مال كرد و بعدبا آب قليل دو مرتبه بايد شست و در آب كُر و جارى نيز بنا بر احتياط مستحب دو مرتبه شست، و همچنين ظرفى را كه آب دهان سگ در آن ريخته، بنا بر احتياط مستحب بايد پيش از شستن، خاكْ مال كرد.

(مسئله  ) اگر دهانه ظرفى كه سگ ليس زده، تنگ باشد و نتوان آن را خاك مال كرد، چنانچه ممكن است بايد مقدارى كهنه به چوبى بپيچند و به توسط آن خاك را به آن ظرف بمالند، و در غير اين صورت پاك شدن ظرف اشكال دارد.

(مسئله  ) ظرفى را كه خوك از آن، چيز روانى بخورد، با آب قليل بايد هفت مرتبه شست، و به احتياط مستحب در آب كُر و جارى نيز هفت مرتبه بايد شست، و لازم نيست آن را خاكْ مال كنند، اگرچه احتياط مستحب آن است كه خاكْ مال شود؛ و نيز ليسيدن خوك، ملحق است به آب خوردن آن به احتياط واجب.

(مسئله  ) اگر بخواهند ظرفى را كه به شراب نجس شده با آب قليل آب بكشند بايد سه مرتبه بشويند، و بهتر است هفت مرتبه شسته شود.

(مسئله  ) كوزه‌اى كه از گِل نجس ساخته شده و يا آب نجس در آن فرو رفته، اگر در آب كُر يا جارى بگذارند به هر جاى آن كه آب برسد پاك مى‌شود؛ و اگر بخواهند باطن آن هم پاك شود بايد به قدرى در آب كُر يا جارى بماند كه آب به تمام آن فرو رود و از آن بيرون آيد، و فرو رفتن رطوبت كافى نيست.

(مسئله  ) ظرف نجس را با آب قليل، به دو صورت مى‌توان آب كشيد: يكى آنكه سه مرتبه پُر كنند و خالى كنند؛ ديگر آنكه سه دفعه قدرى آب در آن بريزند و در هر دفعه، آب را طورى در آن بگردانند كه به جاهاى نجس آن برسد و بيرون بريزند.

(مسئله  ) اگر ظرف بزرگ مثل پاتيل و خُمره نجس شود، چنانچه سه مرتبه آن را از آب پر كنند، و خالى كنند پاك مى‌شود؛ همچنين است اگر سه مرتبه از بالا، آب در آن بريزند، به طورى كه تمام اطراف آن را بگيرد، و در هر دفعه آبى كه تهِ آن جمع مى‌شود بيرون آورند، و احتياط مستحب آن است كه در هر دفعه ظرفى را كه با آن آبها را بيرون مى‌آورند آب بكشند.

(مسئله  ) اگر مِس نجس و مانند آن را آب كنند و آب بكشند، ظاهرش پاك مى‌شود.

(مسئله  ) تنورى كه به بول نجس شده است، اگر دو مرتبه از بالا آب در آن بريزند به طورى كه تمام اطراف آن را بگيرد، پاك مى‌شود؛ و در غير بول، اگر بعد از برطرف شدن نجاست يك مرتبه به دستورى كه گفته شد آب در آن بريزند، كافى است و بهتر است كه گودالى تهِ آن بكنند تا آبها در آن جمع شود و بيرون بياورند، بعد آن گودال را با خاكِ پاكْ پر كنند.

(مسئله  ) چيز جامد نجس بعد از برطرف كردن عين نجاست، پاك مى‌شود؛ امّا فرش و لباس و مانند اينها را اگر يك مرتبه در آب كُر يا جارى فرو برند كه آب به تمام جاهاى نجس آن برسد، و آن را طورى فشار يا حركت دهند كه آبِ داخل آن خارج شود، پاك مى‌شود.

(مسئله  ) اگر بخواهند چيز جامدى غير از بدن و لباس را كه به بول نجس شده با آب قليل آب بكشند، چنانچه يك مرتبه آب روى آن بريزند و از آن جدا شود، در صورتى كه بول در آن چيز نمانده باشد، پاك مى‌شود، و فرقى نيست كه بول خشك شده باشد يا تَر باشد؛ و فرقى بين بول انسان و حيوانات حرام گوشت نيست؛ ولى بدن و لباس را بايد دوبار بشويندو در لباس‌وفرش‌ومانند اينهابايد فشار دهند تا غُساله[1]  آن بيرون آيد.

 

(مسئله  ) اگر چيزى به بول بچه شيرخوارى كه غذاخور نشده، نجس شود، چنانچه يك مرتبه آب روى آن بريزند كه به تمام جاهاى نجس آن برسد، پاك مى‌شود؛ و در لباس و فرش و مانند اينها فشار لازم نيست.

(مسئله  ) اگر حصير نجس را كه با نخ بافته شده، در آب كُر يا جارى فرو برند، بعد از برطرف شدن عين نجاست، پاك مى‌شود و فشار دادن لازم نيست و همچنين است شستن حصير با آب قليل.

(مسئله  ) اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند اينها نجس شود با آب كشيدن با آب قليل و كُر و جارى، پاك مى‌گردد؛ و اگر باطن آنها نجس شود، پاك

نمى‌گردد.

(مسئله  ) اگر انسان شك كند كه آب نجس به باطن صابون رسيده يا نه، باطن آن پاك است.

(مسئله  ) اگر ظاهر برنج و گوشت يا چيزى مانند اينها نجس شده باشد، چنانچه آن را در ظرفى بگذارند و سه مرتبه آب روى آن بريزند و خالى كنند، پاك مى‌شود و ظرف آن هم پاك مى‌شود؛ ولى اگر بخواهند لباس يا چيزى را كه فشار لازم دارد، در ظرفى بگذارند و آب بكشند، بايد در هر مرتبه كه آب روى آن مى‌ريزند، آن را فشار دهند و ظرف را كج كنند تا غساله‌اى كه در آن جمع شده بيرون بريزد.

(مسئله  ) لباس نجسى را كه با نيل و مانند آن رنگ شده، اگر در آب كُر يا جارى فرو برند و آبْ پيش از آنكه به واسطه رنگ پارچه مضاف شود به تمام آن برسد، اگر آبى كه موقع فشار دادن بيرون مى‌آيد مضاف نباشد، پاك مى‌شود.

(مسئله  ) اگر لباسى را در كُر يا جارى آب بكشند و بعد مثلاً لجن آب در آن ببينند، چنانچه بدانند كه آب به جاهاى نجس رسيده است، آن لباس پاك است.

(مسئله  ) اگر بعد از آب كشيدن لباس و مانند آن، خورده گِل يا مانند آن در آن ديده شود، در صورتى كه بداند خورده گِل با آب شسته شده، پاك است؛ ولى اگر آب نجس به باطن گِل رسيده باشد، ظاهر گِل، پاك و باطن آنها نجس است.

(مسئله  ) هر چيز نجس تا عين نجاست را از آن برطرف نكنند، پاك نمى‌شود؛ ولى اگر بو يا رنگ نجاست در آن مانده باشد، اشكال ندارد. پس اگر خون را از لباس برطرف كنند و لباس را آب بكشند و رنگ خون در آن بماند، پاك است؛ امّا چنانچه به واسطه بو يا رنگ يقين كنند يا احتمال دهند كه ذرّه‌هاى نجاست در آن چيز مانده، نجس است.

(مسئله  ) اگر نجاست بدن را در آب كُر يا جارى برطرف كنند، بدن پاك مى‌شود و بيرون آمدن و دوباره در آب رفتن لازم نيست.

(مسئله  ) غذاى نجسى كه لاى دندانها مانده، اگر آب در دهان بگردانند و به تمام غذاى نجس برسد، پاك مى‌شود.

(مسئله  ) اگر موى سر و صورت زياد باشد و با آب قليل آب بكشند، بايد فشار دهند تا غُساله آن جدا شود.

(مسئله  ) اگر جايى از بدن يا لباس را با آب قليل آب بكشند، اطراف آنجا كه به آن متصل است و معمولاً موقع آب كشيدن، آنجا نجس مى‌شود، چنانچه آبى كه براى پاك شدن محلّ نجس مى‌ريزند به اطراف آن جارى شود، با پاك شدن جاى نجس، پاك مى‌شود؛ همچنين است اگر چيز پاكى را پهلوى چيز نجس بگذارند و روى هر دو آب بريزند. پس اگر براى آب كشيدن يك انگشتِ نجس، روى همه انگشتها آب بريزند و آب نجس به همه آنها برسد، بعد از پاك شدن انگشتِ نجس، تمام انگشتها پاك مى‌شود.

(مسئله  ) گوشت و دنبه‌اى كه نجس شده، مثل چيزهاى ديگر آب كشيده مى‌شود؛ همچنين است اگر بدن يا لباس، چربى كمى داشته باشد كه از رسيدن آب به آنها جلوگيرى نكند.

(مسئله  ) اگر ظرف يا بدن نجس باشد و بعد به طورى چرب شود كه از رسيدن آب به آنها جلوگيرى كند، چنانچه بخواهند ظرف و بدن را آب بكشند، بايد چربى را برطرف كنند تا آب به آنها برسد.

(مسئله  ) چيز نجسى كه با آب پاك مى‌شود اگر عين نجاست در آن نيست، اگر زير شير آبى كه به كُر متصل است يك دفعه بشويند، پاك مى‌شود؛ همچنين اگر عين نجاست در آن باشد، چنانچه عين نجاست آن، زير شير آب يا به وسيله ديگر برطرف شود، و آبى كه از آن چيز مى‌ريزد بو يا رنگ يا مزه نجاست به خود نگرفته باشد با آن آب شير، پاك مى‌گردد؛ امّا اگر آبى كه از آن مى‌ريزد بو يا رنگ يا مزه نجاست گرفته باشد بايد به قدرى آب شير روى آن بريزند تا در آبى كه از آن جدا مى‌شود، بو يا رنگ يا مزه نجاست نباشد.

(مسئله  ) اگر چيزى را آب بكشد و يقين كند پاك شده و بعد شك كند كه عين نجاست را از آن برطرف كرده يا نه، آن چيز پاك است.

(مسئله  ) زمينى كه آب روى آن جارى نمى‌شود، اگر نجس شود، با آب قليل پاك نمى‌گردد؛ ولى زمينى كه روى آن شن يا ريگ باشد (چون آبى كه روى آن مى‌ريزند از آن جدا شده و در شن و ريگ فرو مى‌رود) با آب قليل پاك مى‌شود، امّا زير ريگها نجس مى‌ماند.

(مسئله  ) زمين سنگْ فرش و آجرفرش و زمين سختى كه آب در آن فرو نمى‌رود، اگر نجس شود، با آب قليل، پاك مى‌گردد، ولى بايد به قدرى آب روى آن بريزند كه جارى شود، و چنانچه آبى كه روى آن ريخته‌اند، از سوراخى بيرون رود، همه زمين پاك مى‌شود، و اگر بيرون نرود، بايد آب را از محلى كه جمع مى‌شود با وسيله‌اى مانند پارچه يا غير آن بيرون بريزند و بعد از بيرون ريختن آب، آن محل هم پاك مى‌شود.

(مسئله  ) اگر ظاهر سنگِ نمك و مانند آن نجس شود، با آب كمتر از كُر هم پاك مى‌شود.

(مسئله  ) اگر از شكر آب شده نجس، قند بسازند و در آب كُر يا جارى بگذارند، پاك نمى‌شود.