درآمد
آنگاه كه خداوند (نفخت فيه من روحي)  را منشأ پيدايش انسان اعلام كرد و بر اين خلقت آفرين فرستاد (فتبارك الله احسن الخالقين)  همه راههاي تكامل بشر به سوي كمال مطلق را هموار نمود و ملاك در رسيدن به مرحله «حتي تخرق ابصار القلوب حُجُبَ النّور»  را تقوا و ايمان و عمل صالح برشمرد. احقاق حق و عدم ظلم به افراد جامعه در رسيدن به حقوق معنوي و اجتماعي شان را محور اصلي رسالت پيامبران قرار داده و هيچ گاه و در هيچ جايي از قرآن ملاك حركت الي الله و رسيدن به حق را مليّت و جنسيّت ندانسته است; چراكه رسيدن به حق با ملاك جنسيّت و مليّت كه از امور تكويني است خود ظلمي است كه هر قانونگذاري بالأخص قانونگذار و شارع حكيم خود را از آن مبرّا ساخته است (وما ربّك بظلاّم للعبيد).
با توجه به اين اصل كلي در حقوق، يكي از مباحثي كه شبهه تبعيض جنسيتي در آن مطرح مي باشد. حق طلاق در قوانين مدني اسلام است به اين بيان كه مرد حق محروم كردن زن از زندگي زناشويي كه مورد علاقه زن مي باشد را در هر زمان داشته باشد بدون آنكه زن داراي چنين حقي باشد. هر چند در قانون مدني در تاريخ 19/8/1381 ماده 1133 كه پيش تر مي گفت «مرد هر وقت بخواهد مي تواند همسر خود را طلاق بدهد» بدين گونه اصلاح گرديد:
«مرد مي تواند با رعايت شرايط مقرر در اين قانون، با مراجعه به دادگاه تقاضاي طلاق همسرش بنمايد».
تبصره: زن نيز مي تواند با وجود شرايط مقرر در مواد (1119 و 1129 و 1130) اين قانون از دادگاه تقاضاي طلاق نمايد.
لكن ايجاد حق طلاق براي زن به وسيله شرط، و يا عدم پرداخت نفقه و عسر و حرج، مضافاً به عدم حلّ شبهه تبعيض كه محدوده آن اختيار داري مرد به صورت مطلق و بدون قيد و شرط عسر و حرج براي طلاق مي باشد، اثبات اين امور با توجه به تفسيرهاي مختلف از آن كاري دشوار و مشكل مي باشد.
بنابراين، در اين نوشتار كه جلد هشتم از سلسله مباحث مصوّب دفتر حقوقي مؤسسه فقه الثقلين با عنوان «فقه و زندگي» مي باشد به دنبال راهكاري جهت رفع شبهه مذكور در قوانين مدني اسلام با توجه به عنصر زمان و مكان مي باشد، هر چند بر خواننده گرامي مخفي نيست كه نظريه مطرح در اين كتاب و استدلالات صورت گرفته پيرامون آن از ابداعات و نوآوريهاي حضرت آية الله العظمي صانعي «دام ظله» مي باشد كه به صورت دروس خارج فقه در سال 1381 هجري شمسي در ماه مبارك رمضان ارائه گرديده است كه در تدوين آن جهت استفاده فرهيختگان و دانش پژوهان غير حوزوي، سعي گرديده حتي المقدور با حفظ اتقان استدلالات و با عباراتي غير حوزوي انجام گيرد. اميد آنكه مورد قبول حق جلّ و علا و رضايت خاطر حضرت ولي عصر(عج) واقع گردد.

مؤسسه فرهنگي فقه الثقلين