موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

2 ـ معدن

مسأله ۱۸۱۶ ـ اگر از معدن طلا ، نقره ، سرب ، مس ، آهن ، نفت ، زغال سنگ ، فیروزه ، عقیق ، زاج ، نمك و معدنهاى دیگر چیزى به دست آورد ، در صورتى كه به مقدار نصاب باشد ، باید خمس آن را بدهد.

 

مسأله ۱۸۱۷ ـ نصاب معدن پانزده مثقال معمولى طلاى مسكوك است ، یعنى اگر قیمت چیزى را كه از معدن بیرون آورده ، به پانزده مثقال طلاى مسكوك برسد ، بعد از كم كردن مخارجى كه كرده است ، باید خمس باقى مانده را بدهد.

 

مسأله ۱۸۱۸ ـ چنانچه قیمت چیزى كه از معدن بیرون آورده به پانزده مثقال طلاى مسكوك نرسد ، خمس آن در صورتى لازم است كه به تنهایى یا با منفعتهاى دیگر كسب او از مخارج سالش زیاد بیاید.

 

مسأله ۱۸۱۹ ـ بر گچ ، آهك ، گل سر شور و گل سرخ ، حكم معدن جارى نیست ، و كسى كه اینها را بیرون مى آورد ، در صورتى باید خمس بدهد كه آنچه را بیرون آورده به تنهایى یا با منافع دیگر كسبش از مخارج سال او زیاد بیاید.

 

مسأله ۱۸۲۰ ـ كسى كه از معدن چیزى به دست مى آورد باید خمس آن را بدهد ، چه معدن روى زمین باشد یا زیر آن ، در زمینى باشد كه ملك است یا در جایى باشد كه مالك ندارد.

 

مسأله ۱۸۲۱ ـ اگر نداند قیمت چیزى را كه از معدن بیرون آورده به پانزده مثقال طلاى مسكوك مى رسد بنابر احتیاط در صورت امكان باید به وزن كردن یا از راه دیگر قیمت آن را معلوم كند ، و در صورت عدم امكان خمس ندارد.

 

مسأله ۱۸۲۲ ـ اگر چند نفر از معدن چیزى بیرون آورند ، چنانچه قیمت آن به پانزده مثقال طلاى مسكوك برسد ، اگر چه سهم هر كدام آنها این مقدار نباشد ، بعد از كم كردن مخارجى كه كرده اند ، بنابر احتیاط باید خمس آن را بدهند.

 

مسأله ۱۸۲۳ ـ اگر معدنى را كه در ملك دیگرى است ، بدون اذن مالك استخراج كند ، آنچه از آن به دست مى آید مال صاحب ملك است ، و چنانچه به مقدار نصاب برسد ، مالك باید خمس تمام آنچه را كه از معدن بیرون آمده بدهد.