احكام كفّارات

مسأله 3162: كفّاره، چيزى است كه « غالباً » به جهت بجا آوردن حرام يا ترك واجبى، بر انسان واجب مى شود.

مسأله 3163: كفّاره گناهان بسيار است، از جمله: 1- كفّاره كشتن مؤمن از روى عمد: بايد يك برده آزاد كند و شصت روز روزه بگيرد و شصت فقير را اطعام كند. 2- كفّاره كسى كه در روز ماه رمضان، با چيز حرامى مانند شراب، روزه اش را باطل كند، همان كفّاره كشتن مؤمن از روى عمد است بنابر احتياط واجب. 3- كفّاره كسى كه از روى خطا، مؤمنى را بكشد، بايد يك برده آزاد كند و اگر نمى تواند شصت روز روزه بگيرد و چنانچه عاجز باشد، شصت فقير را اطعام كند. 4- كفّاره كسى كه با زن خود ظِهار كند، همان كفّاره كشتن مؤمن، از روى خطاست. 5- كفّاره كسى كه در قضاى ماه رمضان، بعد از ظهر عمداً كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد، بايد ده فقير را اطعام كند و اگر نمى تواند سه روز، روزه بگيرد. 6- كفّاره كسى كه با چيز حلال، روزه ماه رمضان را باطل كرده است، بايد يك برده آزاد كند، يا دو ماه روزه بگيرد و يا شصت فقير را اطعام كند. 7- كفّاره كسى كه به عهد، يا نذر و يا قسم خود عمل نكرده، قبلا بيان شد. 8- كفّاره زنى كه گيسوان خود را در مصيبت چيده، مانند كفّاره كسى است كه در ماه رمضان، به غير حرام افطار كرده است. 9- كفّاره كسى كه در روز يا شبى كه اعتكاف كرده نزديكى كند، مانند كفّاره كسى است كه در ماه رمضان، با چيز حلال روزه خود را باطل كرده است. 10- كفّاره زنى كه در مصيبت گيسوان خود را كنده، يا صورت خود را مجروح نموده و همچنين كفّاره مردى كه در مصيبت زن يا فرزند خود، پيراهنش را پاره كرده است، مانند كسى است كه به قسم خود، عمل نكرده باشد.

مسأله 3164: برده اى كه در كفّاره آزاد مى شود، بايد مسلمان باشد و فرق نمى كند مرد باشد يا زن، بچّه باشد يا بزرگ.

مسأله 3165: در كفّاره نيّت، قصد قربت و اخلاص شرط است و اگر چند كفّاره بر او واجب باشد بايد كفّاره را معيّن نمايد.

مسأله 3166: آنچه در حال عجز و ناتوانى معتبر است، وقت اداى كفّاره مى باشد نه وقت وجوب آن، پس اگر وقت وجوب كفّاره، مى توانسته برده اى آزاد كند، ولى وقتى كه مى خواهد كفّاره بدهد عاجز شود، بايد روزه بگيرد.

مسأله 3167: كسى كه مى خواهد دو ماه روزه كفّاره بگيرد، بايد در بين آن فاصله نيندازد ولى جايز است سى و يك روز آن را پى در پى روزه گرفته و بقيّه را جدا جدا بجا آورد. و چنانچه در بين سى و يك روز، روزى را عمداً روزه نگيرد يا روزه ديگرى بگيرد، بايد آن را از سر بگيرد.

مسأله 3168: اگر در بين روزهايى كه بايد پى در پى روزه بگيرد، سفر ضرورى پيش آيد، يا او را مجبور كنند روزه اش را بخورد، يا حيض و يا نفاس ببيند، لازم نيست بعد از برطرف شدن عذر، روزه ها را از سر بگيرد، بلكه آن را ادامه مى دهد.

مسأله 3169: در اطعام كفّاره، بايد يا شصت فقير را سير كند، يا به هركدام، يك مدّ يعنى تقريباً ده سير « هفتصد و پنجاه گرم » طعام بدهد و بنابر احتياط مستحب آنها را با نان و قاتق سير نمايد و همچنين بايد شصت فقير باشند، پس اگر فقيرى را دو مرتبه سير كند، كافى نيست.

مسأله 3170: اگر بچّه هاى فقير را به همراه بزرگان سير كند، هر بچّه اى يك نفر حساب مى شود ولى اگر بچّه ها را به تنهايى طعام دهد، بايد هر دو بچّه را يكى حساب كند.

مسأله 3171: لباسى كه در كفّاره به فقير مى دهد، بايد به مقدار متعارف باشد، مثلا پيراهن كوتاه و شلوار، يا پيراهن بلند كامل، يا قبا، ونحو آن.

مسأله 3172: اگر در كفّاره جمع، نتواند برده اى آزاد كند، برده آزاد كردن ساقط مى شود و چيزى بر او نيست.

مسأله 3173: اگر نتواند شصت روز، روزه بگيرد، بايد به جاى آن هيجده روز پى در پى روزه بگيرد، و اگر نتواند، بايد هرچند روز كه مى تواند روزه بگيرد، يا هرچند « مدّ » كه مى تواند به فقير اطعام بدهد، امّا اگر نتواند روزه بگيرد و نه طعام بدهد، بايد استغفار كند.