موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

 

▲حجّ نيابتى

 

مسأله 11- جايز است كسى را از طرف ميّت براى حجّ واجب، يا مستحب، اجير كند، امّا از طرف كسى كه زنده است فقط براى حجّ مستحبّى مى توان اجير كرد، مگر كسانى كه حج بر آنها واجب شده باشد و بر اثر كوتاهى، آن را به جا نياورده اند، و اكنون به خاطر بيمارى يا پيرى و ناتوانى قادر بر حج نيستند، در اين صورت واجب است نائب بگيرند، امّا اگر وقتى استطاعت مالى پيدا كرده استطاعت جسمى نداشته، و يا طريق رفتن براى او باز نبوده حج بر او واجب نيست، و گرفتن نائب نيز واجب نمى باشد، چه در حيات باشد و چه بعد از مرگ او.

 

مسأله 12- زن مى تواند از طرف مرد، و مرد مى تواند از طرف زن نيابت كند، و هر كدام بايد وظيفه خودشان را در چنين حجّى رعايت كنند; اگر زن است وظايف زنان را به جا آورد، و اگر مرد است مطابق وظائف مردان، ولى بهتر آن است كه زن براى زن و مرد براى مرد نيابت كند.

 

مسأله 13- كسى كه حجّ واجب بر او است جايز نيست از طرف ديگرى اجير براى حج شود; ولى اگر اين كار را كند حجّ نيابتى او صحيح است هرچند گناه كرده است. و كسى كه مستطيع نيست مى تواند حجّ نيابتى به جا آورد و با رسيدن به مكّه از اين طريق مستطيع نمى شود.

 

مسأله 14- هرگاه كسى براى حج اجير شود و تعيين نكنند در چه سالى بايد انجام دهد، وظيفه او اين است كه در اوّلين سال انجام دهد.

 

مسأله 15- جايز است براى انجام حجّ واجب از طرف ميّت كسى را اجير كنند كه از «ميقات» حج را به جا آورد، و پول آن از اصل تركه خارج مى شود; ولى اگر وارثها اجازه دهند مى توان از طرف او حجّ «بلدى» انجام داد (يعنى كسى اجير شود كه از همان شهرى كه ميّت در آن بوده حج به جا آورد) ولى تفاوت حجّ بلدى و ميقاتى را فقط وارثان كبير مى توانند بپردازند.

 

مسأله 16- «نائب» بايد مسائل حج را بداند، ولى لازم نيست قبلاً حج به جا آورده باشد. و كسانى از خدمه كاروان يا مانند آنها كه از اوّل مى دانند قادر به درك وقوف اختيارى مشعر يا مانند آن نيستند مى توانند نيابت قبول كنند.