موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

احكام محجوران

 

«محجور» كسى است كه نمى‌تواند در مال خود به تنهايى تصرف كند.

 

مسأله 2260- بچه‌اى كه بالغ نشده، تصرّف او در مال خود بدون اذن ولىّ صحيح نيست مگر اين كه ولىّ بعداً معامله‌اش را اجازه دهد و بالغ شدن با يكى از سه چيز است:

 

اوّل: روييدن موى درشت، زير شكم بالاى عورت.

 

دوم: بيرون آمدن منى در خواب يا بيدارى.

 

سوم: تمام شدن پانزده سال قمرى در مرد، و تمام شدن نه سال قمرى در زن.

 

مسأله 2261- روييدن موى درشت در صورت و پشت لب و در سينه و زير بغل و درشت شدن صدا و مانند اينها نشانه بالغ‌شدن نيست، مگر انسان به واسطۀ اينها اطمينان يابد كه يكى از سه چيزى كه در مسأله قبل گفته شد، پديد آمده است.

 

مسأله 2262- ديوانه، و مُفَلَّس (يعنى كسى كه به جهت مطالبه طلبكاران از طرف حاكم شرع از تصرّف در مال خود ممنوع است)، و سفيه (يعنى كسى كه توانايى شناخت وى نسبت به ارزش امور مالى كمتر از نوع مردم است)، نمى‌توانند در مال خود تصرّف نمايند، ولى اگر سفيه با اذن يا اجازۀ ولىّ تصرّف مالى كند صحيح است، همچنين تصرّف مالى مفلّس با اذن يا اجازۀ طلبكاران صحيح مى‌باشد.

 

مسأله 2263- كسى كه گاهى عاقل و گاهى ديوانه است، تصرّفى كه در موقع ديوانگى در مال خود مى‌كند صحيح نيست.

 

مسأله 2264- انسان مى‌تواند در مرضى كه به آن مرض از دنيا مى‌رود، هر قدر از‌ مال خود را به مصرف خود و عيال و مهمان و كارهايى كه اسراف شمرده نمى‌شود برساند، و نيز اگر مال خود را به قيمت بفروشد، يا اجاره دهد اشكال ندارد، بلكه ظاهراً اگر مال خود را به كسى ببخشد يا ارزانتر از قيمت بفروشد، اگر چه بيشتر از ثلث باشد و ورثه هم اجازه ننمايند تصرّف او صحيح است، هر چند احتياط مستحبّ آن است كه رضايت ورثه را هم جلب كنند.