موضوع: کتب استفتائی
مرجع: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی

 

احكام روزۀ مسافر‌

 

مسأله 1723- مسافرى كه بايد نمازهاى چهار ركعتى را در سفر دو ركعت بخواند، نبايد روزه بگيرد، و مسافرى كه نمازش را تمام مى‌خواند؛ مثل كسى كه زياد مسافرت مى‌كند يا سفر او سفر معصيت است، اگر ماه رمضان سفر كند بايد در سفر روزه بگيرد. مسأله 1724- مسافرت در ماه رمضان اشكال ندارد، ولى براى فرار از روزه، مسافرت مكروه است و همچنين است هر گونه سفر قبل از پايان شب بيست و سوم ماه رمضان، مگر اين كه سفر براى حج يا عمره يا استقبال برادر مؤمن يا از بيم تلف مال و يا تلف جان برادر مؤمن يا به جهت ضرورت ديگر باشد.

 

مسأله 1725- اگر غير روزۀ رمضان، روزۀ معيّن ديگرى بر انسان واجب باشد؛ مثلًا نذر كرده باشد روز معيّنى را روزه بگيرد، تا ناچار نشود، نمى‌تواند در آن روز مسافرت كند، و اگر در سفر باشد، چنانچه ممكن است بايد به وطن برگردد يا قصد كند كه ده روز در جايى بماند و آن روز را روزه بگيرد.

 

مسأله 1726- مسافر نمى‌تواند روزه مستحبى بگيرد، مگر در مدينه طيبه (به تفصيلى كه در مسأله بعد مى‌آيد) و اگر نذر كند روزه مستحبى بگيرد، نمى‌تواند آن را در سفر بجا آورد، مگر در نيّت نذر تصريح كرده باشد كه روزه را در سفر انجام دهد، يا چه مسافر باشد يا نباشد روزه بگيرد، و لازم نيست قبل از رفتن به مسافرت نذر كند بلكه مى‌تواند بعد از سفر نذر كند كه در همان سفر روزه بگيرد. مسأله 1727- مسافر مى‌تواند براى خواستن حاجت، سه روز در مدينه طيّبه روزه مستحبى بگيرد، و احوط اين است كه آن سه روز، روزهاى چهار شنبه و پنجشنبه و جمعه باشد.

 

مسأله 1728- كسى كه اصلًا نمى‌داند كه مسافر نمى‌تواند روزه بگيرد، اگر در سفر روزه بگيرد و در بين روز مسأله را بفهمد روزه‌اش باطل است، و اگر تا مغرب نفهمد، روزه‌اش صحيح است.

 

مسأله 1729- كسى كه برخى از جزئيات مسائل روزه مسافر را نمى‌داند، يا‌ فراموش كند كه مسافر است يا فراموش كند كه روزه مسافر صحيح نيست و در سفر روزه بگيرد، روزه او باطل است.

 

مسأله 1730- در ماه رمضان اگر روزه‌دار از شب در فكر سفر نباشد- حتى به نحو ترديد- و در روز مسافرت كند بايد روزه را تمام كند، چه پيش از ظهر سفر كند، چه بعد از ظهر، و چنانچه از شب در فكر سفر باشد اگر بعد از ظهر مسافرت كند بايد روزه را بگيرد، و اگر پيش از ظهر مسافرت كند، وقتى به حد ترخص برسد مى‌تواند روزه را بخورد- و صحّت روزه‌گرفتن محلّ اشكال است و مى‌تواند روزه را رجاءً بگيرد ولى بنابر احتياط واجب بايد آن را قضا كند- و پيش از رسيدن به حدّ ترخّص جايز نيست روزه را بخورد، ولى اگر روزه را خورد، بعد به سفر رفت، كفاره ندارد؛ هر چند كفاره دادن مطابق احتياط استحبابى است.

 

مسأله 1731- در ماه رمضان اگر مسافر پيش از ظهر به وطنش برسد، يا به جايى برسد كه مى‌خواهد ده روز در آنجا بماند، چنانچه كارى كه روزه را باطل مى‌كند، انجام نداده، بايد آن روز را روزه بگيرد و اگر انجام داده روزه آن روز بر او واجب نيست، و در اين مسأله فرقى نيست كه قبل از فجر در سفر بوده و يا آن كه ابتدا روزه گرفته و سپس با مسافرت، روزه را باطل كرده و بعد به وطن يا جايى كه مى‌خواهد ده روز در آنجا بماند، رسيده است.

 

مسأله 1732- اگر مسافر بعد از ظهر به وطنش برسد، يا به جايى برسد كه مى‌خواهد ده روز در آنجا بماند، نمى‌تواند آن روز را روزه بگيرد.

 

مسأله 1733- مسافر و كسى كه از روزه‌گرفتن عذر دارد، مكروه است در روز ماه رمضان جماع نمايد و در خوردن و آشاميدن كاملًا خود را سير كند.